رفتارهای ممنوعه با کودکان زیر یک سال

چرا برآورده نکردن سریع نیازهای نوزادان، اصرار برای اشتراک‌گذاری اسباب‌بازی‌های‌شان با کودکان دیگر و… اشتباه است؟

نویسنده: سمانه تعلیم‌دهنده | ‌ کارشناس‌ارشد مشاوره توان‌بخشی

صبح مشهد- رفتار با نوزادی که تازه متولد شده است، نیاز به آگاهی و دقت بسیاری دارد. یکی از دغدغه‌های همه پدر و مادرها این است که در روزها و ماه‌های اول تولد فرزندشان، اشتباهی مرتکب نشوند که روی شخصیت فرزندشان تاثیرگذار باشد. در ادامه، فهرستی از رفتارهای ممنوعه با کودکان زیر یک سال را آماده کرده‌ایم که والدین نباید مرتکب آن‌ها شوند.

برآورده نکردن سریع نیازهای‌شان
یکی از رایج‌ترین اشتباهاتی که والدین درباره فرزندان خردسال یا نوزادان خود مرتکب می‌شوند، نگرانی آن‌ها از وابستگی کودک به خودشان است. برخی والدین فکر می‌کنند با برآورده کردن سریع نیازهای نوزاد یا مرتب در کنار او بودن، نوزاد را به خود وابسته می‌کنند در حالی‌که این شرایط کاملاً طبیعی در دوره اولیه کودکی وجود دارد. نوزادان و بچه‌های کوچک‌تر و زیر یک سال تقریباً برای تغذیه، مراقبت، تعویض لباس، پوشک، محبت و بازی، به والدین و بزرگ سالان خود وابسته هستند و هیچ ضرری ندارد که والدین در این دوره به رفع نیازهای کودک خود بپردازند. کودکی که نیازهایش رفع می‌شود و به والدین خود وابستگی عمیقی دارد، شالوده‌هایی از اعتماد در وجودش شکل می‌گیرد که او را در ۱۰ ماهگی به سوی خوردن غذا به‌طور مستقل و در ۲ سالگی به سمت انجام کارهایش به شکل مستقل سوق می‌دهد و نوپایی می‌شود که اطراف خود را با اعتماد کشف و همان‌طور که رشد می‌کند به تدریج تمایل به استقلال در وی بیشتر دیده می‌شود و در بزرگ سالی فردی است که می‌تواند به تنهایی تصمیم بگیرد، مسائل را حل  و مستقل  رفتار و زندگی کند.

در آغوش نگرفتن نوزاد
آیا در آغوش گرفتن کودک در دوره نوزادی باعث می‌شود تا کودکم بغلی شود؟ با در آغوش گرفتن کودکی که گریه می‌کند، او را لوس نمی‌کنیم چراکه گریه تنها وسیله ارتباطی کودک با اطرافیانش است. یک نوزاد هنگام گرسنگی یا کثیف کردن پوشک یا زمانی که خوابش می‌آید یا دلش بازی می‌خواهد به کمک زبان خود که همان گریه است، ما را مطلع می‌کند. در آغوش گرفتن کودک گریان نه تنها او را لوس نمی‌کند بلکه حس امنیت وی را پرورش می‌دهد و به او می‌آموزد که می‌تواند به والدینش اعتماد کند. زمانی که کودک در نیمه شب شروع به گریه می‌کند، با در آغوش گرفتن‌اش به او می‌فهمانید که برایتان ارزشمند است و به برآورده کردن نیازهایش اهمیت می‌دهید و حس امنیت و اعتماد را در وی ایجاد می‌کنید.

 اصرار برای به اشتراک‌گذاشتن اسباب‌بازی‌هایش با کودکان دیگر
زمانی که دو یا چند کودک در کنار یکدیگر مشغول بازی هستند، با توجه به سن آن‌ها در به اشتراک گذاشتن وسایل بازی‌شان، تفاوت‌هایی وجود دارد. کودکان از حدود ۱۰ ماهگی به تدریج که بزرگ تر می‌شوند، به وسایل خود احساس تملک دارند و از به اشتراک گذاشتن آن‌ها خودداری می‌کنند. بعضی والدین در چنین شرایطی احساس گناه می کنند یا کودک خود را خودخواه می‌دانند و گاهی کودک را مجبور می‌کنند تا وسایل خود را به کودک دیگری بدهد، در حالی که بعضی بزرگ‌سالان هم گاهی از به اشتراک‌گذاشتن دارایی‌هایشان با دیگران پرهیز می‌کنند! مثل زمانی که افراد برای محل پارک خودرو با یکدیگر درگیر می‌شوند یا حتی تصور این که دوست نزدیک مان وارد اتاق‌خواب ما شود   و در کمد را باز کند، برای بسیاری از ما عجیب و دور از اخلاق است، در حالی که همین موضوع درباره کودک‌مان ما را آزار می‌دهد و از شریک‌نشدن اسباب‌بازی‌هایش با دیگران دلخور و عصبانی می‌شویم. در این مرحله از رشد است که کودکان مالکیت را یاد می‌گیرند. اگر بخواهیم او را با زور و اجبار وادار کنیم تا اسباب‌بازی‌هایش را با دیگران به اشتراک بگذارد، زمانی که بزرگ‌تر می‌شود بین وسایل خود و دیگران تمایزی قائل نمی‌شود و به راحتی دست درکیف دوست خود می کند یا خوراکی دیگری را برمی دارد و از آن استفاده می‌کند.

برای جلوگیری از تنش‌ها و درگیری‌های کودکان در این زمینه بهتر است از قبل به کودک گفته شود که برخی از وسایلش را که تمایل دارد به اشتراک بگذارد، مشخص کند و دیگر وسایل را در دسترس همه قرار ندهیم یا از یک وسیله‌ای که ممکن است بین کودکان درگیری ایجاد کند، چند عدد مشابه وجود داشته باشد، مثلاً سه توپ قرمز هم‌شکل یا از خانواده‌ها بخواهیم که برای کودک خود وسایلی را به همراه بیاورند تا از درگیری کودکان جلوگیری شود. اگرچه باز هم ممکن است اختلافاتی پیش بیاید ولی میزان آن به مراتب کاهش پیدا خواهد کرد.