مسجد صاحب الزمان (عج) و حوض معجردار مشهد که طی روزهای اخیر تخلیه شده بود، روز گذشته به طور کامل تخریب شد.
به گزارش صبح مشهد به نقل از خراسان، قرار داشتن این مسجد در خیابان نواب صفوی مشهد در مسیر طرح شارستان، دلیلی بود تا شهرداری مشهد برای خروج این مسجد از فهرست آثار ملی شکایت خود را به دستگاه قضایی ارائه کند که با صدور حکم قضایی و اعلام کافی و قانونی نبودن مستندات، رای اولیه دادگاه قطعی اعلام و بر همین اساس این مسجد روز گذشته تخریب شد.اتفاقی که اداره کل میراث فرهنگی به آن واکنش نشان داد و اعلام کرد: با وجود پیگیری و مخالفت میراث فرهنگی مبنی بر جلوگیری از تخریب بنای ثبتی مسجد و آب انبار «معجردار» اما شهرداری مشهد با شکایت به دیوان عدالت اداری رای اولیه را برای تخریب مسجد معجردار گرفت و با وجود درخواست تجدید نظر میراث فرهنگی جهت جلوگیری از تخریب این بنا، بدون هیچ اعلامی به میراث فرهنگی صبح دوشنبه ۲۵ دی ماه با حکم دادستانی مشهد و حضور نیروی انتظامی اقدام به تخریب این بنای ثبت شده کرد. به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری استان، «وفا ثابتی» مدیر پایگاه میراث فرهنگی ثامن در این باره گفت: از شب گذشته (یک شنبه) روند تخریب مسجد طول کشیده و این بنای تاریخی به طور کامل تخریب شده است، این تخریب در حالی اتفاق افتاد که پیش از آن هیچ اطلاعی به میراث فرهنگی داده نشده بود و حتی با ما هماهنگی انجام نشده و از سوی دیگر هنوز نتیجه درخواست تجدید نظر میراث فرهنگی برای جلوگیری از خروج از ثبت این بنا به ما اعلام نشده بود.
انتشار حکم قضایی و رد شدن درخواست تجدید نظر میراث فرهنگی
در همین باره شهردار مشهد نیز به اظهارات مطرح شده از سوی میراث فرهنگی استان واکنش نشان داد. کانال تلگرامی رسمی شهرداری مشهد در این باره نوشت: «میراث فرهنگی فرافکنی می کند، برابر حکم قانونی، بنای مذکور جزو آثار ملی نیست و دادنامه شهرداری مشهد مقدس در دادگاه بدوی و تجدیدنظر نیز مورد تایید قرار گرفته است. با هماهنگی اداره کل اوقاف و امور خیریه استان، مسجد مذکور برای تخریب به شهرداری مشهد تحویل شده و فضای دیگری برای انجام فریضه نماز در اختیار هیئت امنای محترم همان مسجد قرار گرفته است. شهرداری منطقه ثامن نسبت به فرافکنی و اظهارنظرهای شخصی مسئولان میراث فرهنگی اقدام قانونی خواهد کرد» .
رای صادر شده قطعی است
بر همین اساس در مدرک مستندی که شهرداری در فضای مجازی منتشر کرد، رای دادگاه مبنی بر مردود بودن درخواست تجدید نظرخواهی ذکر شده است. در این دادنامه که در تاریخ ۱۰/۱۰/ ۹۶ صادر شده، آمده است: در خصوص تجدید نظرخواهی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، با عنایت به محتویات پرونده، استدلال مندرج در دادنامه اعتراض موجه نیست. زیرا حسب نظریه کارشناسان که مصون از اعتراض موثر مانده، با توجه به زمان ساخت، ساختمان و بنای اصلی، مسجد مذکور نمی تواند جزو آثار ملی وفق مقررات قانونی قرار گیرد، علی هذا رای صادره وفق مستندات پرونده و مقررات قانونی صادر شده، دفاع موثری که موجب نقض دادنامه مذکور شود در این مرحله از دادرسی به عمل نیامده، تجدیدنظرخواهی مردود و رای صادره قطعی است.
جوابیه شهرداری درباره خبر اعتراض میراث فرهنگی به حکم پرونده «مسجد حوض معجردار»
شهرداری منطقه ثامن مشهد، روز گذشته با ارسال جوابیه ای درباره خبر «اعتراض میراث فرهنگی به حکم پرونده مسجد حوض معجردار»، که هجدهم دی ماه در روزنامه خراسان رضوی منتشر شد توضیحاتی ارائه کرد. در این جوابیه آمده است: شهرداری منطقه ثامن به گواه اسناد و مدارک موجود، طی سالیان گذشته بیشترین همکاری و مساعدت را با اداره کل میراث فرهنگی داشته و در بسیاری از موارد حتی فراتر از وظایف و تکالیف قانونی خویش عمل کرده است. برای مثال می توان به احیا و به سازی آثار میراثی چون خانه توکلی، خانه داروغه و… در محدوده طرح اطراف حرم مطهر رضوی توسط شهرداری و با صرف هزینه های فراوان اشاره کرد. همچنین در آخرین اصلاحات انجام شده در طرح نوسازی و به سازی بافت فرسوده اطراف حرم مطهر رضوی در سال ۱۳۸۷، تمامی آثار میراثی موجود در بافت توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شناسایی و معرفی شده است و شهرداری با همکاری و مساعدت، کلیه این آثار را در طرح لحاظ و اصلاحات طرح با در نظر گرفتن این آثار تصویب و اجرایی شد و این طرح به تایید و امضای سازمان مذکور نیز رسید. لیکن در سال ۱۳۹۴ و درست در زمانی که این شهرداری در آستانه افتتاح بولوار شارستان رضوی حدفاصل خیابان نواب صفوی تا خیابان ۱۷ شهریور بود سازمان میراث فرهنگی کشور برخلاف توافقات قبلی و طرح مصوب، اقدام به ثبت مسجد صاحب الزمان (عج) در فهرست آثار ملی کرد. با توجه به قوانین و مقررات مختلف از جمله قانون حفظ آثار ملی، قانون ثبت آثار ملی و… مسجد مذکور فاقد هر گونه شاخصه میراثی و شرایط لازم برای ثبت در فهرست آثار ملی و ثبت آن مغایر با قوانین بوده است. اما این اقدام خلاف قانون و ثبت مسجد که در ابتدای بولوار شارستان رضوی و در مسیر راست گرد آن قرار داشت بهره برداری از این بولوار را که نقش کلیدی و حیاتی در کاهش بار ترافیکی محدوده اطراف حرم مطهر رضوی و سهولت دسترسی زائران و مجاوران عزیز این مضجع شریف دارد با مشکل مواجه ساخته است و ده ها میلیارد تومان هزینه صورت گرفته بابت احداث این بولوار را بی اثر کرد. شایان ذکر است سازمان میراث فرهنگی در سال ۱۳۸۴ نیز اقدام به ثبت ملکی موسوم به خانه امیری در فهرست آثار ملی کرد و به دلیل قرار داشتن این ملک در مسیر بولوار شارستان رضوی، شهرداری مجبور شد با صرف هزینه چند میلیاردی اقدام به جابه جایی مسیر بولوار کند. اما درباره مسجد صاحب الزمان (عج)، به دلیل تکمیل عملیات ساخت بولوار به هیچ عنوان امکان جابه جایی و تغییر آن وجود نداشته و ندارد.به هر حال به دلیل خلاف قانون بودن ثبت مسجد و خسارت چندین میلیارد تومانی این اقدام به اموال عمومی و منافع مجاوران و زائران حرم مطهر رضوی، شهرداری بدون هرگونه حاشیه سازی، دعوی ابطال ثبت اثر را در مراجع قضایی طرح و سعی در احقاق حقوق عمومی از طریق قانون کرد و تعیین تکلیف این موضوع به مراجع ذی صلاح سپرده شد. دادگاه های بدوی و تجدیدنظر استان خراسان رضوی، با بررسی های دقیق حقوقی و فنی و با اخذ نظر هیئت پنج نفره کارشناسان رسمی دادگستری که عمر ساختمان مسجد را حداکثر ۷۰ سال اعلام کردند ثبت خلاف قانون مسجد مذکور در فهرست آثار ملی را باطل کردند. بنابراین به استناد بررسی انجام شده در محاکم مذکور مسجد فوق الذکر فاقد هر گونه مشخصه و هویت میراثی بوده است. شایان ذکر است در فاصله کمتر از ۱۰۰ متر از مکان فعلی مسجد، زمینی به مساحت ۴۳۰ مترمربع جهت احداث و ساخت مسجد جدید صاحب الزمان (عج) اختصاص داده شده است.
