در روز جهانی کودک از نقش مهم پدر و مادرها در نیاز اساسی کودکان به بازی گفتیم
نویسنده : سمانه تعلیم‌دهنده| کارشناس ارشد مشاوره توان‌بخشی
صبح مشهد- بازی برای روان کودکان همانند اکسیژن برای سلامتی جسم آن‌هاست. امروزه همه روان شناسان کودک، بر این موضوع اتفاق نظر دارند که مهم‌ترین و موثرترین راه برای برقراری ارتباط و نفوذ در دنیای ساده و زیبای کودکی، بازی است و والدین به عنوان اولین همبازی‌های کودک پررنگ‌ترین نقش را در فرایند رشد ذهنی، روانی، جسمی و مهارت‌های زندگی برعهده دارند. ۲۰ نوامبر از سوی سازمان ملل متحد روز جهانی کودک نام گذاری شده و به همین بهانه از نقش والدین در بازی کودکان خواهیم گفت که کمتر درباره آن گفته شده است.
اولین قدم، ایجاد فضایی امن برای بازی
نقش اساسی و مهم والدین در بازی کودکان به عنوان تسهیل‌گر کاملا روشن است. والدین موظف اند شرایط مناسبی را برای بازی فرزندان خود فراهم کنند.اولین اقدام والدین، اختصاص دادن مکانی امن برای بازی‌های فرزندان‌شان است، جایی که با توجه به سن و میزان رشد کودک به اندازه کافی مناسب و امن باشد تا کودک بدون احساس خطر و دور از آسیب‌های جسمانی و روانی بتواند از بازی لذت ببرد. متاسفانه گاهی والدین به محض این که کودک را مشغول بازی می‌بینند، بی‌توجه به بازی کودک به مسائل شخصی خود می‌پردازند یا با در دست داشتن تلفن همراه و سرگرم شدن با آن این پیام را به کودک می‌دهند که برای ما کار کردن با این ابزار ارزشمندتر از تماشای شادی و لذت توست!
اختصاص زمان کافی برای بازی
اختصاص زمان کافی برای لذت بردن از بازی از دیگر موارد ضروری است که والدین باید به آن توجه کنند. برای مثال، والدین در صورت بردن کودک به پارک و ایجاد فرصت بازی در فضای باز حداقل یک ساعت به کودک زمان دهند تا از بازی در این فضا لذت ببرد. درضمن آن ها باید توجه کنند زمانی که کودک مشغول بازی است حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه قبل از اتمام زمان بازی، به او اعلام کنند تا کودک آمادگی لازم را برای تمام کردن بازی داشته باشد.
کمک برای پیدا کردن همبازی
موضوع دیگر دوست و همبازی کودکان است. فرزندان ما در تمامی مراحل زندگی و رشد در کنار بازی با والدین نیاز به همبازی در گروه سنی خود دارند. تنها در چند ماه اول کودکی است که مراقبان کودک یا والدین تنها همبازی های کودک محسوب می‌شوند، در حالی که هرچه کودک بزرگ تر می‌شود به برقراری ارتباط با دیگران بیشتر نیاز دارد و در کنار همبازی‌های خود، زندگی اجتماعی و قوانین و آداب و رسوم آن را فرا می‌گیرد. والدین موظف هستند که همبازی‌های مناسبی برای کودک خود انتخاب کنند.
از نقش راهنما تا مشاهده‌گر
والدین هنگام بازی کودکان ممکن است نقش‌های متفاوتی را ایفا کنند. گاهی والدین نقش راهنما را در بازی دارند یعنی موظف هستند که شیوه بازی و قوانین آن را قبل از شروع بازی به کودک توضیح دهند. این کار کمک می‌کند کودک به تدریج قوانین زندگی روزمره خود را هم بپذیرد. گاهی والدین نقش مشاهده‌گر را ایفا می‌کنند،یعنی در بازی کودک دخالت نمی کنند، اما زمانی که کودک، والدین را در حال مشاهده بازی خود می‌بیند، عزت‌نفس بیشتری پیدا می‌کند.
فرصت استثنایی برای آشنا کردن کودک با شکست
گاهی والدین همبازی کودک می‌شوند که بهترین زمان برای آموزش این نکته است که قوانین برای همه افراد یکسان است؛ حتی والدین که ممکن است نقش رقیب را بازی کنند. زمانی که والدین با کودک مسابقه می‌دهند یا درگیر بازی می‌شوند، توصیه می‌شود پیروزی و شکست را در کنار کودک تجربه کنند، زیرا لازم است کودک با طعم تلخ شکست مواجه شود و این نکته را بپذیرد که همیشه پیروز میدان نخواهد بود. همچنین یاد بگیرد که شکست خوردن مانع موفقیت‌های بعدی وی نخواهد بود. بسیاری از مراجعان مراکز مشاوره ، نوجوانان و جوانانی که اقدام به آسیب‌زدن به خود می‌کنند، دلیل انجام این عمل را تجربه نکردن شکست در دوران کودکی می دانند، به گونه‌ای که والدین هرگز فرصت تجربه شکست را به آن‌ها نداده اند. البته فراموش نکنیم به‌عنوان والد در بازی با کودک نباید اجازه دهیم که او شکست‌های مکرر را تجربه کند؛ چرا که با این کار به اعتماد‌به‌نفس او آسیب می زنیم.
منبع: روزنامه خراسان
