توقعات‌مان از دیگران را مثل «آشا محرابی» صفر کنیم؟

این بازیگر در ویدئویی که در شبکه‌های‌اجتماعی پربازدید شده، گفته که توقعاتم از دیگران تقریبا صفر است و انتظاراتم از آدم‌ها را به‌شدت پایین آوردم چون این‌طور راحت‌ترم؛ از این دیدگاه گفتیم.

صبح مشهد- «آشا محرابی»، بازیگر سینما و تلویزیون در یک گفت‌و‌گو که بخشی از آن در شبکه‌های اجتماعی پربازدید شده است، می‌گوید: «توقعاتم از دیگران صفر است و انتظاراتم را از آدم‌ها به شدت پایین آوردم. نمی‌خواهم غیر از این باشد. نمی‌خواهم کسی برای من کاری انجام دهد. این طوری راحت‌تر هستم». حالا سوال این است که آیا از منظر روان‌شناسی، توصیه می‌شود که توقعات‌مان را از آدم‌ها صفر کنیم یا نه؟ در ادامه، نکاتی در همین باره مطرح خواهد شد.

نویسنده : دکتر الناز علوی | ‌ متخصص روان‌شناسی

تعریف توقع از منظر روان‌شناسی
توقع از منظر روان شناسی، باورهای شخصی درباره اتفاقاتی هستند که انتظار داریم در آینده رخ دهند. این توقع و انتظارات بر نحوه تفکر، احساس و رفتار افراد و فرایندهای فکری که شامل توجه، تفسیر و حافظه است، تاثیر مستقیم می‌گذارند. همچنین در کیفیت زندگی و جهت‌دهی به اهداف‌شان، نقش پررنگی دارد.

مرز بین انتظار، توقعات بجا و بی‌جا
داشتن توقع و انتظارات بی‌جا از دیگران تنها زندگی یک نفر را سخت و غیرقابل تحمل می‌کند و آن یک نفر همان کسی است که این توقعات بی‌جا را دارد. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در رابطه دوستانه، فامیلی یا عاطفی، با توقعاتی از طرف مقابل رو‌به‌رو شده‌اید که به نظرتان منطقی نبوده است. البته میان انتظار و توقع بجا و بی‌جا مرزی وجود دارد. مثلا این‌که همسرتان انتظار محبت و عشق از شما داشته باشد، یک توقع کاملا عادی و بجاست؛ اما اگر این انتظار فراتر رود و از شما بخواهد به خاطرش از کار خود بزنید یا با خانواده خود قطع ارتباط کنید، به نقطه توقع و انتظارات بی‌جا رسیده و احتمالا شما اکنون در این فکر هستید که چگونه رابطه خود را با او قطع کنید. ما نه فکر شما را خوانده‌ایم و نه علم غیب می‌دانیم، فقط می‌دانیم توقع و انتظارات بی‌جا آدم‌ها را از یکدیگر دور می‌کند.

توقعات بی‌جا چه آسیبی به ما می‌ رساند؟
توقع و انتظارات بی‌جا از دیگران می‌تواند صدمات زیادی به خود فرد و اطرافیانش وارد کند. هنگامی که از دیگران توقع بی‌جا داریم، آن‌ها را مجبور می‌کنیم تا روی ما و آن‌چه که ما نیاز داریم و می‌خواهیم، تمرکز کنند. این اتفاق سبب ناامیدی ما می‌شود زیرا دیگران بسیاری از این انتظارات را نمی‌توانند برآورده کنند. این امر باعث می‌شود گاهی بر خلاف توقعی که ما از آن‌ها داریم رفتار و ما را متعجب کنند. دیگر صدمه‌ای که این توقع و انتظارات بی‌جا به زندگی ما می‌زند، جلوگیری از رشد و پیشرفت است. هنگامی‌که از دیگری انتظار بی مورد داشته باشیم تا کاری برای ما انجام دهد، خودمان قدمی در مسیر رشد خود برنمی‌داریم و این اتفاق ما را در جایی که هستیم نگه می‌دارد.

۴ توصیه برای مدیریت انتظارات و توقعات بی‌جا
افراد هنگامی که متوجه شوند ما انتظار بی‌جایی از آن‌ها داریم کم‌کم از ما دور می‌شوند و ممکن است روزی به خودمان بیاییم و متوجه شویم که همه اطرافیان را از خود رانده‌ایم. اما برای مدیریت این توقعات بی‌جا از دیگران باید چه کنیم؟

۱ واقع‌بین باشید| گاهی فرد انتظاراتی از اطرافیان خود دارد که خودش هم در اعماق قلبش به غیر واقعی بودن آن‌ها معترف است. این انتظارات برای سلامت روان خود فرد هم مضر است. مطالعات نشان می‌دهد افرادی که توقع و انتظارات بی‌جا و بیش از حد دارند، بیشتر در معرض اضطراب، افسردگی و ناراحتی هستند. برای کنار گذاشتن این انتظارات باید واقع‌بینانه رفتار کنید و خود را برتر از دیگران ندانید.

۲منتظر جبران خوبی‌های‌تان نباشید| وقتی برای کسی کار خوبی انجام می‌دهید، باید آن را برای خودتان انجام دهید و در ازای آن انتظاری نداشته باشید. به این ترتیب، ناامید نمی‌شوید و احساسات‌تان جریحه‌دار نمی‌شود. خوبی کردن بدون انتظار جبران، تا حد زیادی سبب احساس لذت در شما می‌شود. پس خوب باشید چون دوست دارید خوب باشید نه چون مجبور به خوب بودن هستید.

۳ از مردم انتظار نداشته باشید که ذهن شما را بخوانند| اگر احساسات و حرف‌های خود را به دوستتان نگفته‌اید، به هیچ وجه انتظار نداشته باشید او ذهن شما را بخواند. پس با آدم‌ها از احساسات خود بگویید و نگذارید انتظار بی‌جای شما، تعیین‌کننده رفتار شما شود.

۴به دیگران کمک کنید| بهترین راه برای جلوگیری از داشتن توقع بیش از حد از دیگران، این است که تلاش خود را روی کمک بر دیگران، بدون این‌که انتظاری در عوض آن داشته باشید، متمرکز کنید. برای کمک به دیگران داوطلب شوید. خواهید دید که به مرور، هم احساس بسیار خوبی پیدا می‌کنید و هم توقع و انتظارات بی جا از دیگران در وجود شما کم‌رنگ می‌شود.