جلسه توجیهی دستورالعمل اجرایی تعیین حامی و ناظر فعال در حوزه کودکان کار و خیابان با حضور معاون دادستان و سرپرست دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه ۵ مشهد، مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی، نمایندگان موسسات، خیریه‌ها، فعالان اجتماعی و مددکاران مراکز تابع دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی در محل اداره کل بهزیستی خراسان رضوی برگزار گردید.
به گزارش صبح مشهد، مدیر کل بهزیستی خراسان رضوی در این جلسه گفت: بعد از ساماندهی کودکان در بهزیستی و طی کردن مراحل توانمندسازی و درنهایت ترخیص و بازپیوند کودک با خانواده، ناظران و حامیان به‌منظور رسیدگی به امور کودکان کار و خیابان ترخیص شده از مراکز بهزیستی تعیین می‌گردند و وارد عمل می‌شوند. در واقع این برنامه در تداوم و تکمیل کننده فرآیند توانمندسازی کودکان کار و خیابان است. ناظران با رصد کردن برنامه توانمندسازی جهت تحقق این برنامه در کنار کودک و خانواده می‌باشند و با هماهنگی بهزیستی و دادگستری فعالیت خود را انجام می‌دهند.
دکتر مسعود فیروزی با بیان اینکه این قسم حمایت‌ها بیش از آنکه مبنا و الزام قانونی داشته باشد با اهداف انسان دوستانه و در راستای تامین هرچه بیشتر منافع کودکان از طریق جذب نیروهای داوطلب صورت می‌گیرد، گفت: باتوجه به تعدد وظایف بهزیستی و بخش دولتی طرح ناظران به‌منظور تکمیل فرآیند توانمندسازی کودکان کار و خیابان در راستای بهره‌مندی از ظرفیت‌های حقیقی، حقوقی و داوطلبی جهت فعالیت در این حوزه در دستور کار قرار گرفته و با بهره‌مندی از قوانین موجود آئین‌نامه مشخصی نیز توسط دادگستری برای این کار تدوین گردیده است.
وی با بیان اینکه حمایت‌های مورد نیاز کودکان انواع متفاوتی دارد و در این راستا نیازمند پشتیبانی حامیان با تخصص‌های مختلف هستیم، گفت: زمانی که اسم حمایت می‌آید تصور عموم مردم، فقط حمایت‌های مالی است درحالیکه حمایت مالی و تامین منابع مالی و امکانات اهدایی در زمینه‌های مورد نیاز کودک فقط یکی از انواع حمایت‌ها می‌باشد و طبق دستورالعمل، کودکان در حوزه‌ها و بخش‌های مختلف نظیر تحصیلی-آموزشی-مهارتی، تامین سلامت جسم، سلامت روان، رشد و بهبود فردی و… نیازمند دریافت حمایت‌های مختلف از ناحیه متخصصین می‌باشند.
مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی درخصوص حامیان تحصیلی، آموزشی و مهارتی، گفت: حامیان داوطلب در این شاخه از کودکان و نوجوانانی که در تحصیل و کسب نمرات ضعیف عمل کرده‌اند و نیاز به مشاوره تحصیلی یا تدریس خصوصی دارند، حمایت کرده و آنان را برای بهبود وضعیت تحصیلی و جبران ضعف‌های آموزشی کمک و همراهی می‌کنند.
وی افزود: فارغ التحصیلان رشته روانشناسی با دارا بودن شرایط خاص مطابق آئین‌نامه می‌توانند از کودکان و نوجوانانی که دچار نشانه‌های روان رنجوری، بیش فعالی، اضطراب و افسردگی می‌باشند و نیاز است که سلامت روان دست یابند، حمایت کنند. به این افراد حامیان و ناظران سلامت روان می‌گویند. متخصصان رشته‌های نظیر پزشکی، دندانپزشکی و کارشناسی تربیت بدنی نیز می‌توانند داوطلب حامی سلامت جسمی باشند. بدین صورت که این دسته از حامیان از اشخاصی که از بیماری، معلولیت یا هرگونه نقص جسمی رنج می‌برند و امید است که با دریافت خدمات درمانی و توانبخشی بهبود پیدا کنند، حمایت به عمل می‌آورند.
فیروزی درخصوص حامی و ناظر رشد و بهبود فردی، گفت: بسیاری از کودکان که در اندیشه تحقق هدفی خاص و نیازمند یک برنامه‌ریزی هوشمندانه می‌باشند در این شاخه از حمایت‌جویان قرار می‌گیرند. این حمایت میتواند به اشکال گوناگون صورت گیرد مانند حامی نشاط، بازی و سرگرمی، برنامه‌ریزی شغلی، برنامه‌ریزی تحصیلی، استعدادیابی و…
در ادامه جلسه، نیره عابدین‌زاده با بیان اینکه طرح حامی و ناظر کودک تاکنون در کشور اجرا نشده و برای اولین‌بار دستورالعمل و شیوه‌نامه آن با ایده‌پردازی مجتمع شوق زندگی و واحد سرپرستی دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه ۵ تدوین گردیده است، گفت: برخی از آسیب‌دیدگان اجتماعی که فرآیند توانمندسازی را به پایان می‌رسانند، ترخیص و مستقل می‌شوند تا زمانی که استقلال و سلامت خود را به‌طور کامل بازیابند، نیازمند به برقراری ارتباط و دریافت حمایت از ناحیه یک دوست، همراه و پشتیبان می‌باشند تا از کمک و راهنمایی آنها بهره‌مند شده و بدین‌ترتیب از ورود دوباره ایشان به چرخه آسیب پیشگیری گردد که این شخص را حامی و ناظر می‌نامند.
معاون دادستان و سرپرست دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه ۵ مشهد، افزود: ناظران گروهی از مردم داوطلب، دغدغه‌مند و مطالبه‌گر هستند که در راستای احیای حقوق کودک براساس دستور قضایی اینکار را انجام می‌دهند. طرح ناظران در راستای رفع نواقص مداخلات سال‌های گذشته در زمینه کودکان کار و خیابان، مبتنی بر معیار قانونی و براساس اصول حاکم بر قانون حمایت از اطفال و نوجوانان تدوین گردیده است. براساس ماده ۴۴ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، برنامه نظارت افراد حقیقی و حقوقی بر فرآیند توانمندسازی کودکان کار و انجام صحیح فرآیند بازگشت کودک به جامعه و خانواده تعریف می‌گردد. آیین‌نامه حمایت از اطفال و نوجوانان بر فعالیت تشکل‌های مردم نهاد فعال در حوزه کودکان به عنوان نهاد حمایتی کودکان و نوجوانان تاکید دارد. افراد در قبال مسئولیت‌های اجتماعی و براساس حکمی که دادسرا به آنها می‌دهد به‌عنوان ناظر منصوب می‌شوند.
وی با بیان اینکه در این طرح، فرآیند مداخلات قضایی، حمایتی و توانمندسازی با مداخلات نظارتی تکمیل می‌شود، گفت: نصب ناظر و حامی بیشتر درمورد کودکان، محجورین و آسیب‌دیدگان اجتماعی فاقد خانواده موثر دارای صلاحیت، ضرورت می‌یابد. در این شرایط با نصب ناظر، وضعیت کودک تحت کنترل مستمر مرجع قضایی قرار می‌گیرد. انتخاب ناظران با هدف کمک به والدین انجام می‌شود، نه کنار زدن و مجازات آنها و همواره تلاش می‌شود تا رضایت والدین و خانواده جلب گردد.
عابدین‌زاده درخصوص چگونگی پیگیری و نظارت بر عمل حامیان و ناظران، گفت: این حمایت نوعی حمایت غیر رسمی خارج از ساختار اداری و قضایی است. با این حال، دادسرا بر آن نظارت داشته و زمینه‌های گسترش آن را از طریق واسطه‌گری میان مددجویان و مددکاران فراهم می‌آورد. از جمله خصایص و شرایط ناظران، داشتن مهارت کافی در حمایت مورد نظر، مهارت ارتباطی، صلاحیت اخلاقی، تعهد و مسئولیت‌پذیری و..می‌باشد.
وی افزود: به موجب قانون حمایت از اطفال و نوجوانان ، مددکاران اجتماعی بهزیستی با دستور و نظارت مرجع قضائی و در صورت لزوم با بهره‌گیری از خدمات سایر اشخاص و نهادها مربوط بر نتایج اقدامات و دستورات صادر شده نظارت نموده و انجام صحیح و مناسب آنها را پیگیری می‌کنند.
