مولفه‌های مهم برای رسیدن به یک شهر هوشمند را کارشناسان در تحقق “اقتصاد هوشمند”، “مردم هوشمند”، “زندگی هوشمند”، “محیط هوشمند” و “حکمرانی هوشمند” تعریف کرده اند و این خط کش نه تنها برای بررسی میزان هوشمندی شهرهای ایران بلکه شاخصی جهانی، در این زمینه به شمار می رود.
به گزارش صبح مشهد، واژه “هوشمند” یکی از واژه های محبوبی است که در سال های اخیر در کنار بسیاری از واژه‌های دیگر قرار گرفته تا مسیر توسعه و پیشرفت را آنگونه که در حال حاضر جهان می‌پسندد، تغییر دهد.
یکی از عبارات مورد توجه مدیران شهری در این راستا، “شهر هوشمند” بوده است که اگر آمار وجود بیش از ۴۰۰ شهر و شهرک هوشمند در دنیا را مورد بررسی قرار دهیم به این نتیجه می‌رسیم، یکی از اهداف مدیران شهری که شاخصه موفقیت آنها در جایگاه مدیریت را سنجش می‌کند، میزان تحقق شهر هوشمند است.
برخی شهرهای جهان با حرکت در این مسیر سعی داشته‌اند از خود را به جرگه شهرهای هوشمند پیوند زنند اما واقعیت آنجاست که برخلاف بسیاری از عناوین، شهر هوشمند از جمله مقوله‌هایی است که باید در عمل خود را به شهروندان و ناظران جهانی نشان دهد.
شهر هوشمند تنها با نامگذاری یک شهر یا چند شهر، محقق نمی‌شود بلکه ابتدا باید زیرساخت‌ها و فرآیندهای هوشمندسازی شهرها فراهم شود تا بتوان یک شهر را به عنوان شهر هوشمند به دنیا معرفی کرد.
اما مولفه‌های مهم برای رسیدن به یک شهر هوشمند را کارشناسان در تحقق “اقتصاد هوشمند”، “مردم هوشمند”، “زندگی هوشمند”، “محیط هوشمند” و “حکمرانی هوشمند” تعریف کرده اند و این خط کش نه تنها برای بررسی میزان هوشمندی شهرهای ایران بلکه شاخصی جهانی، در این زمینه به شمار می رود.
با این تعریف هرچند در سال گذشته در همایش، “شهر هوشمند، زیرساخت و فرصت‌های سرمایه‌گذاری”، شهرهای ارومیه، اصفهان، تهران، مشهد و تبریز، به عنوان پنج شهر هوشمند ایران معرفی شدند اما اگر با خط کش بالا بخواهیم میزان تحقق هوشمندی در این شهرها را دقیق اندازه گیری کنیم، به نظر می رسد، این پنج کلانشهر ایران تا رسیدن به واقعیت شهر هوشمند هنوز فاضله زیادی دارند.
سیسم اداری و مالی، اطلاع رسانی، تعامل مردم با مسئولان، میزان سرمایه‌گذاری در حوزه‌های فناوری، خدمات و امکانات هوشمند و…. در این شهرها با آنچه که باید در شهرهای هوشمند مستقر و اجرایی شده باشد، تفاوت دارد و تنها در بخش‌هایی از نظام شهری و مدیریتی، هوشمندسازی انجام شده است.
نمونه شهرهای ایران که تنها با یک عنوان خود را در لیست شهرهای هوشمند قرار داده‌اند البته در برخی شهرهای جهان نیز وجود دارد که شهر کیپ تاون در افریقا را نمونه ای از این نوع می توان دانست.
این شهر با وجود اینکه سومین اقتصاد را در بین شهرهای افریقایی دارد اما زیرساخت های فنی لازم برای یک شهر هوشمند را ندارد اما خود را در این مسیر قرار داده است راهی که برخی شهرهای ایران هم در حال تجربه آن هستند و با وجودیکه اساسی‌ترین زیرساخت یعنی “اینترنت” برای این منظور به خوبی فراهم نشده، اما عزم مدیران شهری برای هوشمندسازی شهرها جزم شده است.
اما در بررسی‌های بیشتر نقش اپلیکیشن‌ها را هم نباید ناچیز شمرد. اگر شهروندان هوشمند یک شهر هوشمند قادر به استفاده از اپلیکیشن‌های متناسب با چنین شهری نباشند و امور شهری و خدمات مورد نیاز مردم همچنان با روش های گذشته و بدون استفاده از گجت‌ها پیش رود، باید گفت، هوشمندسازی در چنین شهرهایی تنها در حد یک “ادعا” باقی مانده است.
از سوی دیگر همکاری بین‌سازمان در شهرها برای تحقق هوشمندسازی یکی از مولفه‌های اساسی در این زمینه است که اگر تعامل همه ارگان‌های مرتبط در این خصوص در یک شهر فراهم نشود، شهر در راه رسیدن به هوشمندسازی، با شکست روبرو خواهد شد.
در حال حاضر دستگاه‌های خدماتی و نهادهایی که با شهرداری‌ها به صورت مستقیم و غیرمستقیم در ارتباط هستند، در شهرهای بزرگ ما از جمله اصفهان و تهران رابطه چندان تعاملی با هم ندارند و این خود مانع بزرگی بر سر راه تحقق شهر هوشمند به شمار می رود که با همین مولفه و آنچه در بالا به عنوان شاخص هوشمندسازی شهرها تفسیر شد، به این نتیجه می توان رسید که شهرهای ایرانفقط در راه هوشمندسازی گام برداشته‌اند و هنوز به جایگاه شهرهایی همچون سونگدو در کره جنوبی نرسیده‌اند.
هوشی که در تمام سازه‌های این شهر جاری شده است نشان از یک شهر واقعی هوشمند و کامل را دارد به گونه‌ای که نه تنها مردم این شهر بلکه، اشیاء و سازه‌های آن نیز به اینترنت متصل هستند و همه تحت یک شبکه به هم پیوسته در شهر زندگی خواهند کرد که ارمغان آن محیط زیست پاک و صرفه جویی در وقت و هزینه خواهد بود.
در کشور ما هنوز درک درستی از اینترنت اشیاء حتی برای برخی مدیران و برنامه‌ریزان شهری وجود ندارد و از همه مهم‌تر زیرساخت‌های استفاده از این فناوری هنوز به خوبی و به صورت فراگیر، مهیا نشده و حال در چنین شرایطی چگونه می‌توان انتظار داشت، سازه‌های شهری مانند ارومیه یا تهران و اصفهان، با شهری مانند سونگدو در یک تراز قرار گیرد؟!
شهرهای ایران به ویژه پنج کلانشهری که نام هوشمند را یدک می‌کشند، قیاس کنیم، به این نتیجه خواهیم رسید که این شهرها نه با شهر هوشمندی چون سونگدو و شاید با شهری مانند کیپ تاون افریقا برابری کند!
