دهم محرم الحرام، یادآور روزی خونین کارزار بین حق و باطل است روزی که خون حق طلبان بر ریگزارهای داغ دشت کربلا نشست تا عاشورای حسینی برای همیشه بر تارک تاریخ بدرخشد و امروز دلدادگان حسین در شهر ثامن الحجج و در زیر سایه مضجع شریف یکی از فرزندانش جلوهای دیگر از شور و عشق را به منصه ظهور می رسانند.
آن روز که سرزمین کربلا شاهد تیغ برنده شمشیرهایی بود که بر قامت حق می نشست، وحشت تمام وجود زمین را گرفته بود، آسمان خون می گریست چون عشق را کشته بودند و قیامتی بر روی زمین برپا شده بود که هیچ کس صدای ضجه زنان و کودکان را نمی شنید.
در چنین روزی بود که نبرد ۷۲ تن که به عشق سیدالشهدا (ع) به میدان آمدند با جبهه تا دندان مسلح کفر، محشری برپا کرد که از جنگاورترین سرباز عرب تا طفل ۶ ماهه قربانی حق طلبی شدند و این گونه بود که تاریخ وامدار عاشورا شد.
و مردان و زنانی به فریاد ‘هل من ناصر ینصرنی’ فرزند نبی مکرم اسلام (ص) لبیک گفتند، به میدان آمدند و به بشریت درس آزادگی، جوانمردی، ظلم ستیزی، توحید و فداکاری در راه حق و مکتب آموختند.
عاشورا روز دلهای شکسته کودکان اباعبدالله است، روز داغ برادر است که مشک بر دهان با دستانی بریده به سمت خیمه های کودکان گام برداشت تا آب به دست تشنگان برساند، روز زینب شکسته بندی است که خود بیش از همه می شکند وقتی سرهای یک به یک عزیزانش را بر نیزه و بدن های پاره پاره شان را بر زمین می بیند.
همین جلوه های عشق و دلدادگی به اهل بیت و زجر بنی هاشم در دشت کربلاست که خون را در رگ شیعیان مشهدالرضا به جوشش آورده و شوری را از یاد او در این دیار برپا می کند، عشق به حسین (ع) خیمه همیشه افراشته در جان آنهاست، خیمه ای به وسعت همه هستی و به بلندای همه آسمانها و با خوانی گسترده از نعمت که به تشنگی همه بشریت پایان می دهد.
دلدادگان ، شور و شعور حسینی را در به راه انداختن دسته های عزاداری در گوشه و کنار شهر به نمایش گذاشته اند، از طلوع آفتاب عاشورا هیاتهای مذهبی همه سینه زنان و زنجیره زنان در خیابانهای منتهی به حرم مطهر رضوی به راه افتاده تا صدای نوحه و عزاداری این شهر را به گوش جهانیان برسانند، جلوه های زیبایی از ارادت و عشق حسینیان در این دسته های عزاداری بر چهره شهر نقش بسته و همه را به سوی خود جلب کرده است.
در مشهدالرضا (ع) که مرکز ثقل جهان تشیع است، سوگواری برای حضرت اباعبدالله الحسین (ع) از شور و حال بی نظیری برخوردار است، وجود بارگاه منور رضوی عزاداری هیات های مذهبی در این شهر را سامان می دهد و همه در برابر ساحت مقدس هشتمین پیشوای شیعیان، رسم ادب را به جا آورده و سوگواری را در شان آن حضرت برگزار می کنند.
با آغاز محرم که بیرق عزا در شهر به اهتزاز درمی آید، عزاداری برای سرور و سالار شهیدان در مشهد مقدس در سیاه پوشی گنبد و صحن و سرای بارگاه منور رضوی و برگزاری آیین صلات، خطبه خوانی شب عاشورا، مجالس روضه خوانی، عزاداری هیات های مذهبی، اطعام عزاداران، توزیع نذری و عمل به موقوفات سیدالشهدا (ع) جلوه گری می کند.
در عاشورای حسینی دیگ های نذری برای اطعام عزاداران در هر کوی و برزن برپا می شود، ایستگاههای صلواتی در خیابانها با توزیع شربت و چای کام خشک سوگواران را تر می کنند و عزاداران پس از اقامه نماز ظهر در میدان شهدای مشهد، اجتماع بزرگ عاشورائیان را در حرم مطهر رضوی برای برگزاری یک سوگواری حزن انگیز شکل می دهند.
برگزاری مراسم سنتی خیمه سوزان به نشانه سوزاندن خیمه های خانواده حضرت امام حسین (ع) در کربلا و مراسم شام غریبان از دیگر برنامه های روز عاشورا در مشهد مقدس است، مقتل خوانی عاشورا توسط نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی و برگزاری مراسم شام غریبان پایان بخش مراسم این روز بزرگ در مشهدالرضا است.