حسام‌الدین آشنا
صبح مشهد– سوال بزرگی در سیاست گذاری گردشگری مشهد مطرح است که مشهد محل حج فقراست یا عیش اغنیا. اگر زیارتگری مشهد را درنظر بگیریم ما باید مشهد را حج فقرا بدانیم و نه عیش اغنیا. مشهد اغنیا با هتل های ۵ ستاره گران قیمت و اماکن گردشگری لوکس و ساختمان های تجاری کم نظیر در ایران است.
شرکت‌هایی در این شهر به صورت جهانی برای بازتولید زندگی مرفه و گردشگری لوکس تقسیم کار کرده اند و این شرکت‌ها مشهد جدید را می سازند اما مشهد فقرا از حاشیه شهر تا بافت شهر دچار مشکلات زیادی است.
سه سناریو برای آینده مشهد متصور هستم؛ محلی گرایی میراث محور، جهانی گرایی گردشگر محور و محلی جهان گرایی با رویکرد دیپلماسی تمدنی.
آشنا با تشریح دیدگاه های امام جمعه مشهد درباره هویت شهر مشهد و کارکرد گردشگری در این شهر گفت: این رویکرد رویکردی است که هویت اصلی مشهد را به حرم امام رضا(ع) می دهد و کلیت این شهر را ذیل آن تعریف می‌کند. آیا این نگاه نگاهی فردی است یا با غلظت مختلف باز تولید شده است؟
وی همچنین به طرح نوسازی و به سازی بافت اطراف حرم اشاره کرد و ضمن اشاره به مکاتبه مقام معظم‌رهبری در سال ۱۳۸۶ با استاندار وقت گفت: مقام معظم رهبری دیدگاه محلی محوری با تاکید بر زیارت را مورد توجه بیشتری قرار می‌دهند و اعلام می‌کنند ما اگر می خواهیم اطراف حرم اقدامی انجام دهیم باید دارای وضعیت حداقلی باشد و در راستای رفاه مردم باشد نه اهداف دیگر. ایشان برای ایجاد پاساژها نه‌تنها اولویت قائل نیستند بلکه تملک املاک مردم با این هدف را رد می‌کنند.
این مصوبه (بافت اطراف حرم) بی شک به رویکرد محوریت میراث فرهنگی ورویکرد جهان گرایی گردشگری محور در مشهد توجه دارد که این ایده بیان می‌کند مشهدی که از آن صحبت می کنیم جنبه زیارتی اش تنها یک جنبه از جنبه های گردشگری است.
باید در آینده این تصمیمات گرفته شود که در مشهد آیا باید هسته و پوسته شهر توریستی و مدرن شود یا هسته زیارتی بماند و پوسته توریستی بماند، یا هسته شهر و پوسته هر دو سنتی بماند و این تصمیمات مهمی است که ما برای آینده مشهد می توانیم بگیریم البته این تصمیمات باید در سطح ملی گرفته شود، این تصمیمات تصمیماتی نیست که صرفا در مشهد گرفته شود و به مشهدی ها واگذار شود.
این تصور یک تصور قابل خدشه است که بگوییم تعدادی از افراد وجود دارند که فقط برای زیارت به مشهد می‌آیند وآن ها در اولویت هستند در اصل همه موارد گردشگری را باید با هم دید.
مشهد برای شیعیان یک مقصد گردشگری است اما آیا مشهد هیچ ظرفیت دیگری ندارد و فقط می تواند برای گردشگران شیعه باشد؟ اگر خراسان را مهد ادبیات زبان فارسی تلقی کنیم این شهر برای فارسی زبانان می تواند مقصد گردشگری باشد و این موضوع در موارد دیگر قابل بسط است.
منبع: مشهد رسانه
