از میان جزیار خلیج فارس ۴۰ جزیره متعلق به ایران است که البته اکثر آنها مسکونی نیستند.
صبح مشهد– شاید خیلی از ما اسامی بسیاری از جزایر خلیج فارس را نشنیده باشیم و با آنها آشنا نباشیم. جزایر کیش و قشم معروف ترین آنها هستند اما خلیج فارس در مجموع حدود ۹۵ جزیره دارد که البته ۴۰ جزیره آن متعلق به ایران است. این را هم باید در نظر داشت که اکثر این جزایر مسکونی نیستند اما به لحاظ تنوع گونه های جانوری بسیار ارزشمند محسوب می شوند و برخی از آنها نیز پایگاه نفتی شده اند.
همه جزایر خلیج فارس
ایسنا نوشت: خلیج فارس حوزه مشترک ایران، بحرین، کویت، عمان، قطر و عربستان سعودی است. از بین این کشورها بیشترین جزایر متعلق به ایران است. بحرین که یکی از جزایر خلیج فارس نیز محسوب میشود، هفت جزیره دیگر را در مالکیت دارد. ۹ جزیره دیگر در محدوده کویت، پنج جزیره متعلق به عمان، هفت جزیره در حوزه استحفاظی قطر، ۱۱ جزیره در اختیار عربستان و ۱۶ جزیره دیگر در مالکیت امارات متحده عربی است. البته اختلافاتی بین ایران و امارات بر سر مالکیت جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و کوچک، زرکوه و آریانا وجود دارد، هرچند اسناد و قراردادهای تاریخی مالکیت ایران بر سر این جزایر را اثبات و تایید میکند.
به جز قشم و کیش، که نامآشناتر از سایر جزیرههای خلیج فارس هستند، هرمز، ابوموسی، تنب بزرگ و کوچک، هندورابی، لاوان، هنگام، ناز، لارک، سیری، فرور بزرگ و کوچک، فارسی، نگین، خارک، خارکو، شیف، مینو، خور موسی، دارا، صدرا، تهمادون، آریانا، زرکوه، شیدور، عباسک، امالکرم، نخیلو، گرم، بونه، قبر ناخدا، سه دندون، مطاف، میر مهنا، ام سیله، شیخ کرامه، چراغی، مرغی و مولیات دیگر جزایر ایرانی خلیج فارس به شمار میآیند.
نیمی از این جزایر مسکونی بوده و در برخی از آنها تاسیسات نظامی و نفتی مستقر شده است. بیشتر جزایر خالی از سکنه نیز به زیستگاه جانوری تبدیل شدهاند. دسترسی به بیشتر این جزایر دشوار و در مواردی ناممکن بوده و گاه به مجوزهایی از فرمانداری، محیط زیست، منابع طبیعی و سایر نهادها نیاز دارد.
سفر دریایی در خلیج فارس
تردد مسافری بین بیشتر جزایر خلیج فارس با قایقهای صیادی صورت میگیرد و دسترسی با اتوبوس دریایی و کشتیهای مسافربری تنها برای تعداد محدودی از جزایر از جمله کیش، قشم، هرمز و خارک برقرار شده است.
تردد دریایی بین جزایر معمولا ممکن نیست، مثلا از جزیره کیش نمیتوان به قشم سفر کرد، باید به بنادر هرمزگان برگشت و از آنجا به قشم یا هرمز رفت. برای سفر به جزیره هنگام که در فاصله نزدیکی از جزیره قشم قرار دارد نیز باید حتما تا قشم رفت و از آنجا با قایقهای صیادی به جزیره هنگام رسید.
برای سفر به جزیره ابوموسی که طرح تبدیل آن به منطقه گردشگری از زمان محمود احمدینژاد مطرح شد و ناکام ماند، از هواپیماهای کوچک میتوان برای جابهجایی استفاده کرد، که البته فقط ساکنان این جزیره چنین امکانی دارند و استفاده از این هواپیما برای مسافران تنها در صورت داشتن جوازِ ورود به ابوموسی امکانپذیر است. از تهران و بندرعباس نیز پروازهای موردی برای جزایر خارک و سیری وجود دارد، اما از آنجا که این دو جزیره به همراه لاوان محل استقرار دکلهای نفتی و پایگاه مهم صادرات نفت به شمار میآیند، سفر به این جزایر برای گردشگر و مسافر بدون مجوز میسر نیست و عملا این جزایر برای گردشگران در دسترس نیستند.
شرایط جزایر ایرانی برای گردشگری
در بین این ۴۱ جزیره، فقط کیش و تا حدی قشم برای گردشگری آماده شدهاند. جزایر هنگام و هرمز که تردد مسافری به آنها نیز انجام میشود، با وجود داشتن اقامتگاههای بومی، اما دارای ضعیفترین خدمات گردشگری، بهویژه در بخش حمل و نقل عمومی هستند. از طرفی آماده نبودن محیط برخی از این جزایر با توجه به حریمهای نظامی، محدودیتهایی را برای رفت و آمد و عکاسی گردشگران بهوجود آورده است که سفر را چندان آسان نمیکند.
مرکز مطالعات خلیج فارس (موسسه مطالعات ژئوپولتیک استراتژیک تاریخ و جغرافیای خلیج فارس) در گزارشی به وضعیت جزایر ایرانی خلیج فارس پرداخته و با انتقاد از ضعف امکانات و فقر خدمات بهویژه در جزایر مسکونی خلیج فارس و در مقابل رونق گردشگری، تجارت و تولید ثروت در جزایر کشورهای عربی تاکید کرده است: جزایر ایرانی همچون الماسی هستند که میتوانند عامل تولید و ثروت، رونق تجارت، جذب سرمایهگذار خارجی و توسعه صنعت گردشگری برای کل کشور شوند، اما امروز از مدیریت نادرست رنج میبرند.
در کلیات این گزارش آمده که اهالی جزایر مسکونی خلیج فارس با مشکلات عدیده اقتصادی، آموزشی، فرهنگی، رفاهی و درمانی مواجهاند. ساکنان برخی از این جزایر با وجود استقرار پایگاههای نفتی و دریایی از ثروت، اما در بیکاری و فقر به سر میبرند و از ابتداییترین امکانات بیبهرهاند و شغل اهالی بعضی از این جزایر فقط به صیادی محدود شده است.
جزیره قشم؛ بزرگ تر از ۲۲ کشور
مرکز مطالعات خلیج فارس یادآوری میکند که وسعت جزیره قشم ایران به تنهایی از ۲۲ کشور مستقل جهان بزرگتر است. اگر ایران میخواست فقط یک جزیره مصنوعی شبیه قشم (بدون ویژگیهای طبیعی) در خلیج فارس ایجاد کند، باید بالغ بر ۲۶۶۵ میلیارد دلار برای آن هزینه میکرد.