نویسنده : سید صادق غفوریان
پس از حدود یک ماه از سال ۲۰۱۷، افتتاحیه و آغاز رسمی میزبانی مشهد پایتخت فرهنگی جهان اسلام روزگذشته در مراسمی که نمایندگان فرهنگی حدود ۵۱ کشور اسلامی حضور داشتند، در جوار بارگاه منور رضوی برگزار شد. اساسا موضوع انتخاب یک شهر به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام، با این تصور که گمان بریم قرار است به واسطه آن اتفاق ویژه ای رخ دهد، احتمالا فرض و مظنه ای دست نایافتنی است؛ مگر اینکه رویکرد به آن فربه تر از چند همایش و نمایش باشد. البته که وقتی شهری به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام گزینش و معرفی می شود، به میزان همتی که متولیانش بدان بگمارند بی شک فرصت های ارزشمندی را در حوزه های فرهنگی، گفتمانی و حتی اقتصادی در اختیارآنان قرار خواهد داد و نمی توان و نباید از برپایی چند میهمانی، رخدادی بزرگ و پرنتیجه را به انتظار نشست. به هر روی حالا که فرصت نامگذاری و انتخاب «پایتخت فرهنگی جهان اسلام» به مشهدالرضا(ع) متعلق است و حداقل برای یک سال، توجه ویژه و به طور کل تا ده سال (تاانتخاب شهری دیگر از ایران که ده سال آینده است) نگاه سازمان های اسلامی و شخصیت های علمی و فرهنگی بیش از هر زمان دیگری به این نقطه و اقلیم پرمعنای جهان اسلام معطوف است، جفاست اگر از این فرصت آنطور که معقول و منطقی است، بهره نبریم.
روز گذشته شهر مشهد در آیین افتتاحیه این رویداد، میزبان ده ها نماینده از کشورهای اسلامی بود. چیدمان این آیین اگرچه طبق پروتکل آیسسکو برنامه ریزی شده بود، با همه طمطراقش اما حلقه ای مفقوده داشت؛ اینکه مدیران و دبیران مشهد۲۰۱۷ جایی برای ارائه و معرفی برنامه های تدارک دیده شده خود در سال پیش رو پیش بینی نکرده بودند. نمی خواهم آنقدر بدبین باشم که به مثابه «سالی که نکوست از بهارش پیداست» داوری کنم که نکند دوستانمان در زعامت این «رویدادی که می تواند مهم باشد» برنامه و طرح مشخصی ندارند که حتما به بهترین شکلش برنامه ریزی کرده اند. اما به من و سایر میهمانان این مراسم که احتمالا مهمترین گردهمایی مشهد۲۰۱۷ بود، حق بدهیدکه ناخواسته چنین پندار کنیم.
غالب فضای سخنرانی سخنرانان محترم شامل وزرای ارشاد و بهداشت، استاندار و شهردار حول یک مضمون کلی درباره ظرفیت آیینی، فرهنگی و مذهبی شهر مشهد بود که آن را با میهمانان داخلی و خارجی در میان نهادند که ای کاش تدبیری نیکوتر برای موضوعات سخنرانی سخنرانان محترم پیش بینی می شد. بماند که جناب وزیر بهداشت در حالی از توریسم درمانی به عنوان یکی از ظرفیت های مشهد یاد کردکه همه می دانیم این شهر با همه توان خود چنانچه بتواند حداکثر به نیازهای مجاوران خود پاسخ لازم دهد، بی شک به هنر و توفیق بزرگی دست یافته است!
برای آنچه با هر افتتاحیه ای رخ می دهد می توان یک فرضیه کلی متصور شد:
– اینکه «افتتاحیه» آغازی بر یک جریان مدون و هدفمند است.
جریانی همچون «پایتخت فرهنگی جهان اسلام» که طی ده سال فرصت مغتنمی در ایجاد بسترهای تمدنی و گفتمانی جمهوری اسلامی در ذیل مضامین بلندی از جمله ارائه اسلام رحمانی و ناب پدید بیاورد. اوضاع امروز منطقه و جهان اسلام بی شک ما را در شرایطی قرار داده است که از چنین فرصت هایی باید بیشترین بهره ها را برد.
حالا اگر متولیان امر در پروژه مشهد۲۰۱۷ طرحی اینگونه درانداخته اند که خدا یارشان باشد و گرنه که این افتتاحیه، را باید اختتامیه ای بر پروژه مشهد۲۰۱۷ قلمداد کرد که البته همت فرزندان دیار حضرت رضا علیه السلام بیش از این است.
به هر روی آنچه تا امروز دست اندرکاران مشهد۲۰۱۷ برآن همت گمارده بودند که در این مراسم نیز رونمایی شد؛ چاپ یک مجلد تاریخی قرآن ، یک جلد کتاب و تولید فیلم مستند با محتوای مشهد، یک آلبوم موسیقی و… که در نوع خود اگرچه ارزشمند است اما امید می رود که ابزار و قدرت تمدن سازی شهری به عظمت مشهدالرضا(ع) را بیش از آنچه که هست به مخاطبان کشورهای اسلامی عرضه کند؟
۱۱ ماه باقی مانده را چه می شود؟
در این میان پرسشی دیگر باقی می ماند که دبیرخانه مشهد پایتخت فرهنگی جهان اسلام برای سال۲۰۱۷ که حدودا یازده ماه از آن باقی مانده چه برنامه و تدبیری مبتنی برراهبردها و راهکارهای محوری سازمان آیسسکو دارد؟
به این محورها توجه کنید:
-راهکار فرهنگی جهان اسلام
-راهکار تقریب مذاهب اسلامی
-راهکار اقدام فرهنگی اسلامی خارج از جهان اسلام و استعدادهای مسلمانان در غرب
-راهکار ارتقای فرهنگی درخدمت آرمان های توسعه ای و تمدنی مسلمانان
-راهکار حمایت و توسعه صنایع فرهنگی و اقتصاد فرهنگ
-راهکار توسعه گردشگری فرهنگی اسلامی در جهان اسلام
-راهکار توسعه فناوری های اطلاعات و ارتباطات در جهان اسلام
-راهکار گسترش علوم و فناوری در جهان اسلام
برای هر یک از این موارد در برنامه ای مدون و با ظرفیت هایی که در بدنه نخبگانی کشور موجود است، می توان طی ده سال به افق روشنی دست یافت که به طور قطع این امر در سایه یک باورملی پدید خواهد آمد.
منبع: روزنامه خراسان
