نویسنده: عباس محمدیان، مدرس دانشگاه پژوهشگر علوم ارتباطات.
برای داشتنِ جامعه ای مسئول و سازنده باید به “مسئولیتِ اجتماعیِ” خود توجه و برای نقش آفرینی موثر، همت کنیم.
دنیایِ امروز مسئولیت اجتماع را به عنوانِ یک” چارچوبی اخلاقی پذیرفته است که ” شخص را، حتی سازمان را، به مشارکت در اموری وامی دارد که اجتماعی که به نفعِ کلیتِ جامعه خواهد بود. به دیگر عبارت، مسئولیت اجتماعی به این معناست که فرد به عنوان عضوی از جامعه، مشارکت فعالانه دارد و نسبت به مشکلات و معضلات بی تفاوت نبوده و در تغییرات و بهبود شرایط، ایفای سهم و نقش می کند. حوزه این کنشگری مسئولانه بسیار گسترده و پر شمار است و می توان آن را به پهنای همه شئون اجتماعی دانست. یک روز زلزله در ارکان زمین می پیچد وزمان را با مسئولیتی متمایز پیش روی انسان می گشاید. دیگر روز، محیط زیست با چالش مواجه می شود. دیگر روز جنگ، لهیب در زندگی مردم می کشد. روز دیگر یک بیماری “پاندومی” می شود و “پاندولِ” زمان را به چالشی زمین گیر مواجه می کند.
همه و همه این ها تنها زمانی چاره می شود یا با کمترین هزینه می شود از شر آن رهایی یافت که آحاد جامعه با مسئولیت اجتماعی خود آشنا و نسبت به وظیفه اجتماعی و ملی خود کنشگر باشند. جوامعی به توفیق حداکثری می رسند که این ظرفیت را به صورت حداکثری فعال کرده باشند.
اسلام نیز این مهم را در قالب فریضه “امر به معروف و ن هی از منکر” تئوریزه فرموده است.آیات و راوایت همواره بر ضرورت کنشگری سازنده در این حوزه در قالب نظارت فراگیر ملی و ایفای مسئولیت اجتماعی، تاکید دارد. همه گیر و توسعه محور هم هست این واجب که در شمار نماز و روزه در فهرست “فروع دین” قرار گرفته است. هرگز در یک قالب و در یک حوزه محصور نمی شود بلکه حصر شکن در همه حوزه هاست.
در پرداختِ زندگی مومنانه، در تراش دادن قدرت درقامتِ خدمت، در شکوهِ همدلی و دستگیری عمومی، در اصلاحِ مفاسد و تطهیرِ مظاهرِ آلوده، در بن بست شکنی از سد های پیش راه پیشرفتِ مردم و….نقشی ممتاز دارد. مومن به ذات خود، همزاد مسئولیت پذیری اجتماعی است. سلامت و بهروزی جامعه نیز رهین مولفه ای چنین است. ترویج این رفتار یک بایستگی مهم است که بر دوش همه ما سنگینی می کند به ویژه مسئولان و مدیران. این دست که کار بر برخی از مسئولان سخت خواهد شد اما نتیجه آن فراوانی راحتی جامعه خواهد بود.
افراد باورمند به مسئولیت اجتماعی، نوعا منتقد و در بیان انتقاد صریح هستند. برخی ها را خوش نمی آید اما اگر انصاف داشته باشند، شهادت خواهند داد که نتیجه نقد پذیری و عمل به خیرخواهی ناصحان، جامعه را خوش می آید.
با نگاه کلان ملی همه باید از خود بگذریم تا جامعه ای کمال یافته داشته باشیم. منافع درازمدت تک به تک ما در جامعه ای چنین و با انسان های مسئولیت پذیر، تامین و تضمین خواهد شد.
مسئولان هم با ترویج روحیه مسئولیت اجتماعی نه تنها ضرر نخواهند کرد که سودی کلان خواهند برد. یک دلیلش این که در جامعه به سلامت رسیده، فساد عرصه ای برای رشد نخواهد یافت. همه ما چنین می خواهیم، مسئولان بیشتر از ما خواهان چنین جامعه ای باید باشند.
