مدیر امور شیلات و آبزیان سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: اکثر شرکت‌های دانش بنیان دارای مجوز بر روی محصولات کشاورزی و صنایع غذایی متمرکز هستند و تقریبا هیچ شرکت دانش بنیان تخصصی آبزیان در داخل استان وجود ندارد.
به گزارش صبح مشهد به نقل از ایسنا خراسان رضوی، مجید طاهرپور در خصوص پروژه‌های در حال اجرا در حوزه شیلات سال جاری در خراسان رضوی اظهار کرد: در این مدت تعداد ۲۳ فقره مجوز پرورش آبزیان در قالب موافقت اصولی، پروانه تاسیس و بهره‌برداری در استان صادر شده است. از این میزان ۹ فقره موافقت اصولی پرورش ماهیان سردابی با ظرفیت ۲۱۷ تن با تولید ۲۰۰ هزار قطعه بچه ماهی، ۵ فقره موافقت اصولی ماهیان گرمابی از جمله کپور و تیلاپیا به ظرفیت تولید ۱۱۴ تن، ۲ فقره موافقت اصولی ماهیان خاویار به ظرفیت ۵۰ تن تولید گوشت خاویار، همچنین موافقت اصولی ۴ فقره ماهیان زینتی، ریز جلبک با ظرفیت سالانه ۷۰۰ کیلوگرم ماده خشک، یک میلیون و ۱۰۰ قطعه زالو و ۵۰۰ هزار قطعه ماهیان زینتی است.
وی افزود: همچنین در این مدت ۱ فقره پروانه تاسیس و پرورش ماهیان سردآبی با ظرفیت ۶۰ تن و ۱ فقره پروانه تاسیس برای پرورش زالو به ظرفیت ۱۵۰ هزار قطعه در سطح استان صادر شده است. همچنین یک فقره پروانه بهره برداری ماهیان سردابی به ظرفیت ۲۵ تن در دست اقدام است.
مدیر امور شیلات و آبزیان سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی مزرعه تکثیر و پرورش کروکودیل، تاسیس و راه اندازی دو کارخانه تخصصی خوراک آبزیان، تولید و پرورش ماهیان خاویار و تیلاپیا را از جمله پروژه‌های شاخص و مهمی که سال گذشته و نیز سال جاری به بهره‌برداری رسیده است، دانست و عنوان کرد: کارهای مطالعاتی مزرعه تکثیر و پرورش کروکودیل از سال ۱۳۹۱ شروع و با پیگیری مستمر متقاضی و نیز مدیریت شیلات خراسان رضوی این مرکز در سال ۱۳۹۷ موفق به دریافت مجوز شد و در مهر ماه ۱۴۰۰ نیز به بهره‌برداری رسید. هزینه راه‌اندازی این پروژه به مبلغ ۹ میلیارد تومان از محل سرمایه شخصی متقاضی تامین شد.
هیچ شرکت دانش بنیان تخصصی آبزیان در خراسان رضوی وجود ندارد
طاهرپور ادامه داد: این مرکز بزرگترین مرزعه سرپوشیده کروکودیل در خاورمیانه و نیز یکی از بزرگترین پروژه‌های شیلاتی شرق کشور در زمینه پرورش کروکودیل است. این پروژه علاوه بر تکثیر و پرورش کروکودیل در زمینه جذب گردشگر نیز بسیار حائز اهمیت است و ارزآوری مناسبی برای کشور خواهد داشت.
وی با بیان اینکه تاسیس و راه‌اندازی دو کارخانه تخصصی خوراک آبزیان تحول بزرگی در پرورش آبزیان استان ایجاد نموده است، اظهار کرد: تا قبل از سال ۱۴۰۰ کلیه خوراک آبزیان مورد نیاز خراسان رضوی از دیگر استان‌ها تامین می‌شد که با در نظر گرفتن مسافت هزینه‌های اضافی بر دوش پرورش‌دهندگان استان تحمیل شده و در نهایت قیمت تمام شده محصول افزایش پیدا می‌کرد.
وی افزود: بنابراین نیاز به کارخانجات خوراک داخلی از سال‌ها قبل احساس می‌شد تا اینکه با پیگیری‌های مداوم بخش خصوصی و استقبال مدیریت شیلات خراسان رضوی دو کارخانه تخصصی خوراک آبزیان در شهرستان‌های قوچان و سبزوار به ظرفیت کل ۷۰ هزار تن در سال راه‌اندازی و در اواخر سال ۱۴۰۰ و اوایل سال جاری به بهره‌برداری رسید. همچنین بهره‌برداری از این دو کارخانه تحول بزرگی در پرورش آبزیان استان ایجاد نمود. در حال حاضر این دو کارخانه علاوه بر نیاز داخل استان، به کشورهای همجوار نیز صادرات دارند که ارزآوری خوبی را برای کشور به ارمغان می‌آورد.
طاهرپور در خصوص تولید و پرورش ماهیان خاویاری در استان عنوان کرد: ماهی خاویار از گونه‌های بسیار ارزشمند کشور ما محسوب می‌شود که متاسفانه در سالیان اخیر جمعیت این ماهیان در محیط‌های طبیعی کاهش چشمگیری یافته است و جهت جلوگیری از انقراض نسل، توجه بر پرورش این ماهیان در آب‌های داخلی افزایش یافته است.
وی با تاکید بر قابلیت ارزآوری بالای ماهیان خاویاری بیان‌کرد: خاویار این ماهی جزو با ارزش‌ترین و گران‌ترین موادغذایی در سراسر دنیا محسوب شده است. در حال حاضر ۵ مزرعه ماهیان خاویاری در داخل استان فعالیت می‌کند. در سال ۱۴۰۰، میزان ۳۴ تن گوشت خاویار و حدود ۲۵ کیلوگرم خاویار از این مراکز استحصال شده و همچنین در سال جاری دو پروژه مهم پرورش ماهیان خاویار به ظرفیت تولید ۵۰ تن در شهرستان گناباد به تصویب رسیده و مجوزهای اولیه آن صادر شده است.
مدیر امور شیلات و آبزیان سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی تولید و پرورش ماهی تیلاپیا را به دلیل امکان تولید متراکم، نیازآبی پایین، مقاومت بالا به بیماری‌ها، سازگاری بالا با طیف وسیعی از کیفیت آب، هزینه تولید پایین از مهم‌ترین گونه‌های پرورشی در دنیا دانست و عنوان‌کرد: با پیگیری‌های مدیریت شیلات استان مجوز پرورش ایند نوع ماهی برای خراسان رضوی اخذ شده است. در حال حاضر یک مرکز تولید ماهی تیلاپیای فعال مجوزدار در استان وجود دارد و یک مجوز به ظرفیت تولید ۱۲۰ تن نیز در محیط محصور صادر شده که پروژه فوق بیش از ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
وی در پاسخ به اینکه چه میزان تسهیلات به این پروژه‌ها تخصیص داده شده است، بیان‌کرد: یکی از نیازهای عمده و حیاتی برای پرورش دهندگان آبزیان، تامین به موقع اعتبارات جهت خرید نهاده‌های آبزیان از جمله غذا است که نقش بسزایی در حمایت از تولید پایدار دارد.
طاهرپور افزود: در سال جاری با پیگیری سازمان شیلات کشور و همچنین مدیریت استان در راستای اصلاح نظام توزیع یارانه‌ها در جهت حمایت از تولیدکنندگان، طرحی با عنوان شیلات کارت به اجرا گذاشته شد که شامل کارت‌های اعتباری جهت خرید نهاده‌ها است. در این راستا در سال جاری تعداد ۱۳۲ متقاضی با درخواست ۳۲۲ میلیارد ریال به شبکه بانکی معرفی که از این تعداد تا کنون ۷۱ متقاضی به ارزش ۲۱۲ میلیارد ریال موفق به جذب تسهیلات شده‌اند.
مدیر امور شیلات و آبزیان سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی تصریح‌کرد: در ۶ ماه دوم سال ۱۴۰۰ تسهیلاتی به میزان ۹۸ میلیارد ریال توسط سامانه سیتا بر اساس تبصره ۱۸ و ۵۲ میلیارد ریال توسط سامانه بهین یاب همچنین خط اعتباری مکانیزاسیون نیز ۱.۵ میلیارد ریال جذب شده است.
برنامه‌ها و اولویت‌های تحت پیگیری مدیریت شیلات خراسان رضوی برای سال جاری و سال‌های آتی
وی مطالعه منابع آب شور استان جهت به کارگیری و توسعه آبزی‌پروری، راه‌اندازی سایت‌های آبزی‌پروری در نقاط مرزی و راه اندازی زنجیره کامل تولید ماهی تیلاپیا در محیط های محصور را از جمله برنامه ها و اولویت های تحت پیگیری مدیریت شیلات خراسان رضوی در سال جاری و نیز سال‌های آتی دانست و اظهار کرد: با عنایت به خشکسالی‌های شدید سالیان اخیر و پائین رفتن آب‌های تحت الارضی، بسیاری از این منابع آبی به سمت شوری گرایش پیدا کرده‌اندکه باعث بروز محدودیت‌هایی در کشت محصولات کشاورزی گردیده است. همچنین آبزیان به دلیل تنوع بسیار زیاد، گونه‌هایی از آنها قادر به رشد و تولید در آب‌های شور هستند که این موضوع پتانسیل بالایی در جهت توسعه آبزی‌پروری در داخل استان فراهم نموده است.
طاهرپور افزود: شرط اساسی جهت اجرای پروژه‌ها در این گونه منابع آبی، وجود مطالعات جامع می‌باشد که در این راستا مدیریت شیلات خراسان، تفاهم نامه‌هایی با برخی مراکز علمی استان جهت مطالعه منابع آب شور منعقد کرده است و در حال پیگیری جهت تامین اعتبارات مورد نیاز این مطالعات می باشد.
مدیر امور شیلات و آبزیان سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی استفاده بهینه از منابع آبی مناطق مرزی، اشتغال‌زایی، کسب درآمد و کمک به توسعه اقتصادی منطقه و رفع فقر را از جمله اهداف طرح راه اندازی سایت‌های آبزی‌پروری در نقاط مرزی دانست و عنوان‌کرد: بسیاری از منابع آبی مستعد در مناطق مرزی استان بدون استفاده از کشور خارج شده و وارد کشورهای همسایه می‌شود و تعداد ۳ مرکز با اعتبار پیش بینی شده ۸ هزار میلیارد ریال در حال پیگیری است.
طاهرپور افزود: ۵ مرکز راه اندازی زنجیره کامل تولید ماهی تیلاپیا در محیط‌های محصور با اعتبار پیش بینی شده ۳۵۰ میلیارد ریال و نیز ۸ مجتمع ماهیان خاویاری با اعتبارات پیش بینی شده ۱۲۰۰ میلیارد ریال در استان در نظر گرفته شده است.
وی بر ضرورت توسعه صنایع تبدیلی، عمل‌آوری، فراوری و بسته‌بندی آبزیان در استان، تمرکز بر معرفی گونه‌های جدید آبزیان به استان توجه و تمرکز بر روی سیستم‌های کشت تلفیقی محصولات کشاورزی و آبزی پروری (آکواپونیک‌ها) برای آینده صنعت شیلات استان تاکید کرد و افزود: جهت تولید محصولات متنوع تر و افزایش کیفیت عرضه محصولات به دست مصرف کننده و نهایتا افزایش سرانه مصرف آبزیان باید صنایع تبدیلی عمل‌آوری، فراوری و بسته بندی در استان توسعه پیدا کند. همچنین بر گونه‌های جدید آبزیان هم چون میگوی وانامی، ماهی سی باس آسیایی، ریز جلبک‌های آب شیرین تمرکز بیشتری شود.
طاهرپور افزود: توجه و تمرکز بر روی سیستم‌های کشت تلفیقی محصولات کشاورزی و آبزی پروری افزایش تولید در واحد سطح، تولید محصولات ارگانیک، تولید محصولات متنوع تر در واحد سطح را به همراه دارد.
مدیر امور شیلات و آبزیان سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در پاسخ به اینکه چه تعداد فعالیت شرکت‌های دانش بنیان در راستای توسعه و رونق صنعت شیلات خراسان رضوی، افزود: طبق آمار اخذ شده حدود ۱۷ شرکت دانش بنیان دارای مجوز در زمینه کشاورزی و صنایع غذایی در داخل استان وجود دارند که البته اکثر شرکت‌های مذکور بیشتر بر روی محصولات کشاورزی و صنایع غذایی متمرکز هستند و تقریبا هیچ شرکت دانش بنیان تخصصی آبزیان در داخل استان وجود ندارد.
وی تصریح کرد: در حال حاضر بنا به نیاز مدیریت شیلات خراسان رضوی در زمینه ایجاد سیستم‌های کشت چند گونه ای در حوزه آبزی پروری، ارتقاء سرانه مصرف آبزیان در داخل استان، بهبود کیفیت خوراک آبزیان، صنایع جانبی ریز جلبک‌ها، فن آوری‌های نوین و مکانیزاسیون مزارع پرورش ماهی جهت مقابله با اثرات مخرب خشکسالی و صادرات محصولات آبزی پروری و اخذ استانداردهای بین‌المللی و ایجاد صنایع بسته بندی، عمل آوری و فراوری آبزیان در حال پیگیری همکاری با شرکت های دانش بنیان هستیم.
طاهرپور در خصوص کیفی سازی تولید ماهیان گرمابی و سردابی خاطر نشان کرد: در راستای بهبود کیفیت خوراک آبزیان جهت بهبود کیفیت لاشه اقدام به راه اندازی دو کارخانه خوراک آبزیان در داخل استان و نظارت و پایش مداوم محصولات تولیدی شده است.
وی بر ضرورت ترغیب و تشویق پرورش دهندگان به ایجاد زنجیره کامل تولید آبزیان که به دلیل حذف واسطه‌ها، هزینه‌های نهایی تولید کاهش یافته و ماهی با قیمت پائین‌تر و کیفیت بالاتر به مصرف کنندگان عرضه خواهد شد تاکید کرد در این خصوص مدیریت شیلات استان پیگیر راه اندازی یک واحد زنجیره تولید آبزیان در شهرستان مشهد هست که تقریبا مراحل اجرایی آن کامل شده است.
مدیر امور شیلات و آبزیان سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی صدور مجوز و ایجاد مراکز زنده فروشی ماهی در مجاورت مزارع پرورش ماهی و صدور مجوز و ایجاد واحدهای بسته‌بندی ماهی در مراکز پرورش ماهی و توسعه صنایع فرآوری و تبدیلی آبزیان در استان با هدف تولید محصولات متنوع‌تر آبزیان و محصولات آماده طبخ نظیر ناگت ماهی، فیش برگر، سوسیس و کالباس ماهی را از جمله دیگر اقدامات انجام گرفته در راستای کیفی سازی ماهیان گرم آبی و سردآبی استان دانست و خاطرنشان کرد: در سال جاری رایزنی‌هایی با برخی از کارخانجات کنسرو سازی استان در جهت ایجاد خط ویژه تولید کنسرو ماهی قزل آلا نیز انجام شده است.
منبع: ایسنا خراسان رضوی
