جامعه ایران هم اکنون تحولات پُرشتاب اقتصادی و اجتماعی را تجربه می‌کند. در این مسیر، تمایل آحاد جامعه، دستیابی به رفاه بیشتر است. بخشی از این رفاه و نمونه‌ای از مظاهر توسعه در جامعه ما، با تامین مسکن تعریف می‌شود. در حال حاضر نظر به آن که سهم مسکن در درآمد خانوارها، بالاست؛ مالکیت مسکن، یک امر مهم جلوه می‌کند. طبیعی است که خانواده‌ها تلاش داشته باشند بخشی از سرمایه خود را به این سمت و سو هدایت کنند. از همین منظر بوده که در این سال‌ها، دولت‌ها کوشیده‌اند در سیاست‌های مسکنی خود، برنامه‌هایی را بگنجانند تا اقشار مختلف به ویژه آن‌ها که دارای سطح درآمد متوسط و کم هستند نیز بتوانند از این نعمت بهره‌مند شوند. البته تغییرات مدیریتی، شتابزدگی و رویکردهای کوتاه‌مدت به هر کدام از این برنامه‌ها، باعث شده تا بعضی از آن‌ها با نقایصی روبه رو باشند. به هر روی باید تاکید کرد که در موضوع مسکن، با توجه به ابعاد اجتماعی و شهرسازی آن و همچنین مولفه‌های اقتصادی معمولی که وجود دارد، باید یک نگاه همه‌جانبه و جامع تعریف شود تا ماحصل برنامه‌ها، طرح‌ها و حتی مطالبات، یک خروجی موفق باشد. اما یکی از آن سیاست‌هایی که موضوع تامین مسکن را به ویژه برای اقشار کم‌درآمد مدنظر قرار داد، در قالب طرح «مسکن مهر» تعریف شد. طرح مسکن مهر، طرحی بود که در سال ۱۳۸۶ با هدف ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضای مسکن با حذف قیمت زمین، تامین مسکن اقشار کم درآمد و بی بضاعت، کنترل و جلوگیری از افزایش بی رویه قیمت زمین و مسکن، رونق بخشی به تولید مسکن و افزایش حجم تولید آن، کاهش هزینه های مسکن در سبد هزینه خانوار، تامین نیازهای انباشتی و آتی مسکن و برقراری عدالت در دسترسی به مسکن مناسب و به تبع آن کاهش فقر و تامین مسکن جوانان مطرح شد و با همین رویکردها نیز کلید خورد.
در آغاز این طرح، به دلیل سهولت ثبت‌نام و ناچیزبودن پرداخت اولیه برای عضویت در تعاونی‌های مسکن مهر، استقبال و اشتیاق فراوانی از سوی متقاضیان برای ثبت نام و تقاضا به وجود آمد و در ادامه با توجه به مواجه‌شدن با تورم در سال‌های ۹۰ تا ۹۳ و سپس رکود بازار مسکن، یک کاهش تقاضا اتفاق افتاد، با وجود این تا به امروز، ۸۵ درصد مسکن مهر استان خراسان رضوی که دارای متقاضی مؤثر بوده، تحویل متقاضیان شده است که این آمار نشان می دهد با وجود مشکلات زیاد در اجرای طرح و حجم بالای پروژه های مسکن مهر، بخش عمده ای از این واحدها احداث شده است.اما این طرح فراز و فرودهای زیادی را نیز از سر گذراند که از کمبود اعتبار تعاونی‌ها تا مشکلات زیرساختی را شامل می‌شد، با وجود این، آخرین آمارهایی که وضعیت تکمیل پروژه مسکن مهر در خراسان رضوی را روایت می‌کنند، رضایت بخش هستند. برهمین اساس از تعداد ۱۰۳ هزار و ۲۹۵ واحدمسکن مهر بدون عارضه، تاکنون۸۹ هزار و ۷۱۸ واحد افتتاح شده (با توجه به طرح بهره برداری از این مسکن‌ها در بهمن ۹۵ به تعداد ۳ هزار و ۱۸ واحد مسکن مهر) و در مجموع می توان گفت که اکنون این پروژه ۸۷ درصد پیشرفت داشته و تقریباً در سراشیبی تکمیل است.اما باید اذعان کرد که از این تعداد واحد افتتاح شده، ۵۷ هزار و ۱۸ واحد آن معادل ( ۶۴ درصد از واحدهای افتتاحی) در ۳ سال اخیر و با اتخاذ سیاست های مناسب از جمله افزایش تسهیلات مسکن مهر تکمیل شده است و تلاش می کنیم تا پایان کار دولت یازدهم، واحدهای باقی مانده را تکمیل و در اختیار متقاضیان قرار دهیم.به‌طور کلی پروژه مسکن مهر در کل کشور یک طرح اقساطی بوده است، مکانیزم تأمین منابع مالی آن به این صورت بوده که بخشی از هزینه به عنوان آورده متقاضیان و بخش دیگر آن از محل تسهیلات بانکی تامین می‌شده است که برهمین اساس نیز طی دو سال گذشته این تسهیلات تا ۳۰ میلیون تومان به ازای هر واحد افزایش یافته است.اکنون از مجموع واحدهای مسکن مهر استان که دارای متقاضی مؤثر می‌باشند، ۸۵ درصد بهره‌برداری و تحویل متقاضیان شده است و ۱۵ درصد باقی‌مانده نیز در حال تکمیل و دارای پیشرفت فیزیکی قابل توجه است و آن بخش از پروژه‌های فاقد متقاضی و عارضه‌دارکه باقی‌مانده، با توجه به دستورالعمل‌های جدید وزارت راه و شهرسازی (برداشتن شرایط مسکن مهر برای پروژه‌های مشکل‌دار) و افزایش تسهیلات و روش‌های دیگر، دولت در صدد رفع مشکلات آن‌ها بوده و نهایتاً آن تعداد که عملیات احداثی آن‌ها در حد فونداسیون و یا پیشرفت پایین باشد، از جرگه آمارهای مسکن مهر خارج خواهد شد.
در مجموع وزارت راه و شهرسازی، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و شرکت شهرهای جدید ایران با وجود تمام مشکلات اقتصادی و کمبود اعتبارات مالی، اقدامات مطلوبی در تکمیل پروژه های مسکن مهر صورت داده‌اند؛ با این حال در مواردی پروژه‌های مسکن مهر به دلیل کمبود اعتبار با مشکلاتی همچون تامین نیازهای زیرساختی نظیر آب، برق و گاز، خدمات زیربنایی و روبنایی، اخذ مجوزها و پایانکار از شهرداری ها و… روبه‌رو هستند، با افزایش ظرفیت‌های تسهیلاتی مسکن مهر در چند روز اخیر، به نظر می‌رسد گام مثبت دیگری برداشته شده، تا این طرح بزرگ را به غایت خود نزدیک تر کند. بی شک همکاری و همدلی دستگاه‌های متولی همچون شهرداری‌ها، بانک‌ها، دستگاه قضایی، اداره های کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی، تأمین اجتماعی، امور مالیاتی و دارایی، آموزش و پرورش و دیگر نهادهای خدمات رسان می‌تواند هرچه بیشتر به کاهش مشکلات مسکن مهر موثر بینجامد، فراموش نکنیم که این طرح بزرگ، اکنون یکی از منابع مهم تامین مسکن در کشور به شمار می‌آید و باید تلاش‌ها بر تکمیل آن تمرکز یابند.
