ورود ۲۵۰ تن از نیروهای ویژه ارتش آمریکا به شهر رمیلان در شمال شرق سوریه با واکنش های گسترده هم در داخل و هم در خارج آمریکا مواجه شده است. دمشق ورود نظامیان آمریکایی به سوریه را شدیدا محکوم کرده و آن را نقض حاکمیت دولت سوریه و مسئله‌ای نگران‌کننده خوانده است. مسکو هم در واکنشی مشابه نسبت به عدم هماهنگی چنین اقداماتی از سوی دولت آمریکا با دولت قانونی سوریه ابراز نگرانی کرده است. از سوی دیگر این اقدام دولت اوباما درحالی صورت می‌گیرد که سوریه یکی از بزرگ‌ترین عوامل حمله منتقدان و مخالفان او به سیاست خارجی‌اش بوده‌است. مخالفان اوباما در داخل و خارج آمریکا، او را به بی‌عملی و سردرگمی در سوریه متهم می‌کنند و این سیاست او را عامل بحرانی‌تر شدن اوضاع خوانده‌اند. نخستین واکنش رسانه‌های غربی به این خبر این بود که این اقدام اوباما تلاش برای فرار از انتقادها در ماه‌های پایانی عمر دولتش است. وال استریت ژورنال «این تصمیم را نشان دهنده افزایش فشارها به باراک اوباما برای مقابله با داعش و پاسخی به انتقادها درباره انفعال واشنگتن در این زمینه توصیف کرد» هانس‌کریستوف ون‌اسپونک، دستیار پیشین دبیرکل سازمان ملل نیز در مصاحبه‌ای با شبکه راشاتودی گفته است: این تصمیم اوباما نوعی آزمون و خطا در سوریه در ماه‌های پایانی عمر دولت اوست. آن چه که بیش از همه نگران کننده است، اهداف پشت پرده واشنگتن از افزایش تدریجی نیروهای زمینی اش در سوریه می باشد. وزیر دفاع آمریکا می گوید که هدف نهایی اعزام ۲۵۰ نیروی نظامی این کشور به سوریه بازپس‌گیری شهر رقه از دست گروه تروریستی داعش است این در حالی است که «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه روز پنج‌شنبه اعزام نیروهای آمریکایی به سوریه را غیرقانونی خواند و گفت: هدف از این کار تغییر دولت در دمشق است.
اما واقعیت چیست؟ چه چیزی باعث شده آمریکایی ها تصمیم به افزایش سطح مداخله شان در سوریه بگیرند؟ دستاورد این مداخله برای واشنگتن چه خواهد بود؟ در ادامه تلاش خواهیم کرد به این سوالات پاسخ دهیم.
اعتبار بخشی به آمریکا
اولین گمانه ای که در این رابطه قابل طرح است تلاش کاخ سفید برای اعتبار بخشی به آمریکا و سیاست دموکرات ها در قبال خاورمیانه است. اوباما قصد دارد با آزادسازی موصل و رقه ، تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری، از آن به عنوان یک برگ برنده به نفع نامزد حزبی خود استفاده کند، از همین رو فشار برای شروع عملیات در این دو استان اصلی تحت کنترل داعش را تشدید کرده است. سفر اخیر جو بایدن به عراق در همین راستا قابل تحلیل است. با این حال این گمانه ای دور از ذهن است، زیرا چنان چه آمریکایی ها توان چنین عملیاتی را داشتند بسیار پیش از این نسبت به انجام آن اقدام می کردند. لذا گمانه دیگری در چارچوب اعتبار بخشی به کاخ سفید مطرح می شود و آن این که آمریکایی ها بعد از دو سال نبرد بی وقفه نیروهای مقاومت در عراق و سوریه قصد دارند خود را شریک جنگ علیه داعش معرفی و احتمالا بعد از آزادی پایگاه نظامی برای خود در این مناطق ایجاد کنند.
تلاش برای تجزیه سوریه و حمایت از کردها
با این حال چنان چه از یک سطح بالاتر و با در نظر گرفتن اهداف کلان و استراتژیک واشنگتن به این مسئله نگاه شود، گمانه های متفاوت تری مطرح خواهد شد. واقعیت این است که تصمیم برای اعزام نیروی زمینی بیشتر به سوریه توسط آمریکایی‌ها همزمان با موفقیت های میدانی نیروهای دولتی سوریه و متحدانش در شهر راهبردی پالمیرا اتخاذ شد. خبرگزاری رویترز یک هفته پس از تسلط نیروهای مقاومت بر شهر پالمیرا به نقل از مقامات آمریکایی که هویت آنها فاش نشد، از تصمیم پنتاگون برای اعزام نیروی زمینی بیشتر به سوریه خبر داد. دلیل اینکه آمریکایی‌ها پس از آزادسازی پالمیرا تصمیم گرفتند نیروهای ویژه خود را در سوریه افزایش دهند، به نتایج کنترل دولت سوریه بر شهر پالمیرا بر می‌گردد. با آزادسازی این شهر باستانی، واحدهای ارتش سوریه یک گام به دو استان شرقی سوریه یعنی دیر الزور و رقه که عمدتاً در کنترل داعش قرار دارند، نزدیک شدند. ارتش سوریه پس از تسلط بر پالمیرا طی بیانیه‌ای تأکید کرد که «نیروهای مسلح این کشور عملیات ضدداعش خود را اینک در جبهه‌های شرق و شمال سوریه بر استان‌های دیرالزور و رقه متمرکز خواهند کرد.»استان‌های رقه و دیرالزور که عمده مساحت آنها بیابان است بخش بزرگی از خاک سوریه را تشکیل می‌دهند و تسلط بر آنها به معنای در کنترل داشتن بیش از یک سوم خاک سوریه است. تحلیلگران معتقدند در صورت تسلط نیروهای دولتی بر این مناطق یکی از مهم‌ترین اهداف آمریکا در سوریه، یعنی تجزیه این کشور با چالش جدی مواجه می‌شود. بی جهت نیست که حضور نیروهای ویژه ارتش آمریکا در سوریه همزمان شده است با آغاز عملیات گسترده نیروهای سوری و متحدانشان علیه داعش. روز گذشته الکسی بوروداوکین نماینده روسیه در مقر سازمان ملل متحد در ژنو سوئیس تاکید کرد که ارتش سوریه در حال برنامه ریزی برای حمله نظامی به شهرهای دیر الزور و رقه در شرق و شمال شرق این کشور جهت بازپس گیری آنها از گروهک تروریستی داعش می باشد و در این راستا از پشتیبانی نیروی هوایی ارتش روسیه نیز برخوردار است. جان کول تحلیلگر مسائل غرب و جنوب آسیا و استاد دانشگاه میشیگان آمریکا می‌نویسد: «احتمالاً دولت سوریه تلاش می‌کند با بازپس‌گیری دو استان بزرگ شرقی این بحث را مطرح کند که هم اکنون ۹۰ درصد سوریه را در کنترل خود دارد و در نتیجه بحث فدرالی شدن بی‌معنی است». آمریکایی‌ها اخیراً بحث فدرالی شدن سوریه را مطرح کرده‌اند که خیلی‌ها معتقدند این طرح زمینه‌ساز تجزیه سوریه است. به نظر می‌رسد تصمیم اخیر آمریکایی‌ها برای اعزام نیروهای بیشتر به سوریه با هدف پیش‌دستی در تسلط بر استان رقه است تا بدین طریق نیروهای متحد آمریکا زودتر از نیروهای دولتی، نیروهای داعش را از این استان بیرون برانند.
