رئیس اداره ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی گفت:«مقام نوایی» در موسیقی شرق خراسان به شماره ۳۰۸۶ به تاریخ ۱۹/۴/۱۴۰۳ در فهرست میراث فرهنگی ناملموس ایران ثبت ملی شد.
به گزارش صبح مشهد به نقل از میراث‌آریا، محمود طغرایی امروز یکشنبه ۲۵ شهریور ماه ۱۴۰۳ با اعلام این خبر افزود: «نوایی» نام یکی از مشهورترین مقام‌های سازی و آوازی موسیقی شرق خراسان است، این مقام و آهنگ روایتگر رویکرد معرفتی و سیروسلوک عرفانی مردم و هنرمندان این خطه از خراسان است.
رئیس اداره ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی ادامه داد: مقام نوایی سراسر برای توصیف خداوند، ذکر و یاد خداوند است وتوصیفی نمادین از سیروسلوک هنرمند و مردم این منطقه را درطبیعت و زندگی فرهنگی و آیینی آنها را دارد ، این مقام فلسفه ای عرفانی به خود گرفته است که نزد مردم خراسان از جایگاه بسیار بالایی برخوردار است.
طغرایی تصریح کرد: این مقام موسیقی با این فرم و ساختار درموسیقی، تنها به این خطه تعلق دارد، بنابراین ثبت این مقام در فهرست نمونه میراث معنوی ناملموس، قدرشناسی ازفرهنگ آیینی اقوام خراسان و موجب دلگرمی و انگیزه برای هنرمندان اصیل شرق خراسان درجهت پاسداشت و تداوم این هنر است.
او اظهار کرد: آیین‌ها، ترانهها و موسیقی مقامی، یکی از قوی‌ترین و ماندگارترین بخشهای فرهنگ بومی خراسان است، این آیین ها وترانهها در مجالس فرهنگی و هنری اجرا میشود با توجه به تحقیقات انجام شده پژوهشگران و مستند سازی‌های زیادی که از این اجراها انجام گرفته و با اینکه آموزش‌های علمی استادان موسیقی خراسان به شاگردان و علاقمندان ارایه میشود اما آنچنان که باید این موسیقی وپیوست فرهنگی اش به شاگردان و علاقمندان آموزش داده نمیشود.
رئیس اداره ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی یادآور شد: ماندگاری آیینهای حماسی و عرفانی به روایت مقام‌ها به شدتی باورنکردنی درمعرض خطر قرار گرفته است وضمانتی برای حفظ و اجرای اصالت های آن وجود ندارد یا حداقل میزان ماندگاری و تداوم آن کمتر است.
طغرایی ادامه داد: از طرفی آوازها انحراف پیدا کرده و به گونه‌های دیگرِ سازی و آوازی وپاپ ترجمه‌ای گرایش پیدا کرده است که این هم یک آسیب جدی است و در شرایط اکنون فرهنگی اگر تلاشی صورت نگیرد ممکن است برای آیندگان نشان راهی نماند.
او افزود: به نظر می‌رسد ماندگاری این آهنگ‌ها و مقام‌ها مستلزم تلاش‌های متفاوتی نظیر ثبت در فهرست نمونه است که ماندگاری این عناصر فرهنگی را بیشتر ضمانت کند و از آنجا که «مقام‌ها» بالاترین مرحله خلاقیت در هنرموسیقی محسوب می‌شوند و از طرفی رویکرد فرهنگی و شیوه زندگی مردم در آن نمایان است، بنابراین در مردم شناسی اقوام مختلف هرمنطقه بسیار مورد توجه قرار می گیرد، بنابراین این اقدام تلاش خوبی در راستای تداوم و پاسداشت موسیقی مقامی و ادبیات شفاهی در میراث فرهنگی این حوزه از خراسان است.
