از تعریف و ضرورت یادگیری سواد مالی برای همه تا راهکارهای پس‌انداز و سرمایه‌گذاری و اصولی که والدین برای یاد دادنش به کودکان باید بدانند.
نویسنده : فرزانه شهریاردوست | کارشناس‌ارشد روان‌شناسی بالینی
صبح مشهد- دغدغه‌های مالی در زندگی‌های امروزی، پررنگ تر از هر زمان دیگری شده است. فرقی هم ندارد مرد باشید یا زن؛ نوجوان یا جوان و سالمند؛ دکتر یا دیپلم؛ حتی پولدار باشید یا جزو قشر متوسط و ضعیف‌تر جامعه. همه برای کاهش دغدغه‌های مالی، برنامه‌هایی دارند. سواد مالی همان حلقه مفقوده‌ای است که باید به همه ما برای مدیریت درآمد و هزینه‌هایمان کمک کند. به عبارت دیگر، چراغ راهنمای همه ما برای مدیریت اقتصادی خود و خانواده‌مان باشد. اما هنوز خیلی از ما نمی‌دانیم که سواد مالی چیست؟ چرا باید آن را یاد بگیریم؟ در کدام بخش‌های زندگی تاثیرگذار است؟ چه مواردی را شامل می‌شود؟ اصلا چطور باید آن را یاد بگیریم؟ والدین چطور این مهارت را به کودک‌شان یاد بدهند؟ و … . در پرونده امروز زندگی‌سلام، می‌خواهیم به همه این سوالات پاسخ بدهیم و از مهم‌ترین نکاتی بگوییم که همه ما باید درباره سواد مالی بدانیم.
سواد مالی یعنی‌چه؟
در یک تعریف کوتاه و ساده، سواد مالی یعنی مدیریت پول
سواد مالی در یک تعریف کوتاه و ساده این است که بدانید چگونه پول خود را مدیریت کنید. این بدان معناست که یاد بگیرید چگونه صورتحساب‌های خود را پرداخت کنید، چگونه مسئولانه وام بگیرید و پول پس‌انداز کنید، چگونه و چرا و کجاها سرمایه‌گذاری و برای بازنشستگی‌تان برنامه‌ریزی کنید. در نهایت داشتن سواد مالی به این معنی است که نگذارید پول(یا کمبود آن) مانع خوشبختی شما شود، آن هم زمانی که سخت کار می‌کنید و رویاهای‌تان را با یک بازنشستگی رضایت‌بخش می‌سازید.
مهارت دلهره‌آور مدیریت پول!
حال که از مدیریت پول صحبت کردیم، باید بدانیم مدیریت پول یک مهارت شخصی است که در تمام طول زندگی از آن بهره می‌برید و البته مهارتی نیست که همه آن را یاد بگیرند! مهارتی است که با پولی که به زندگی‌تان وارد و خارج می‌شود، با سررسیدها و هزینههای مالی، با کارمزدهای ضمیمه‌‌شده به صورت حسابها و به‌طور کلی با مسئولیت تصمیم‌گیری درست درباره خریدها و سرمایه‌‌گذاری‌های عمده به‌طور مداوم سروکار دارد و البته که دلهره‌آور است!
مدیریت پول با بودجه‌بندی و پس‌انداز
آشنایی با ۲ مقوله مهم برای مدیریت و تمرینی که برای همه مناسب است
مدیریت صحیح امور مالی باید در اولویت باشد و باید تصمیمات مربوط به هزینههای روزانه و پس‌انداز شما را هدایت کند. کارشناسان امور مالی توصیه می‌کنند برای یادگیری اصول اولیه وقت بگذارید، از نحوه مدیریت حساب‌های جاری یا بدهی‌ها گرفته تا نحوه پرداخت به موقع صورت حسابها. مدیریت پول شما مستلزم توجه مداوم به مخارج و حساب‌های شما و زندگی نکردن فراتر از توان مالی شماست. در ادامه با نکاتی درباره دو مقوله مهم «بودجه‌بندی» و «پس‌انداز» آشنا خواهید شد.
۶ گام برای بودجه‌بندی اصولی
یکی از مفاهیم پایه در سواد مالی، «بودجه‌بندی» است. بودجه‌بندی موثر مستلزم این است که با خود صادق باشید و برنامه‌ای را تنظیم کنید تا واقعا بتوانید از آن پیروی کنید. هرچه امروز زمان و تلاش بیشتری برای بودجه‌بندی خود صرف کنید، بهتر می‌توانید عادت پس‌انداز مادام‌العمر را حفظ کنید. ما در این جا یک تمرین بودجه‌بندی ارائه کرده‌ایم که تقریبا برای اغلب افراد می‌تواند مناسب باشد.
شروع به پیگیری هزینههای ماهانه خود کنید| در یک دفترچه یا یک اپلیکیشن موبایلی، هر زمانی که پول خرج می‌کنید، بنویسید. برنامه‌های موبایلی متنوعی برای این مورد وجود دارد. در این ماجرا کوشا باشید زیرا فراموش کردن مخارج، رایج است! این مرحله، پایه و اساس بودجه‌بندی شماست.
هزینههای ثابت و متغیر را شناسایی کنید| هزینههای ثابت هزینههایی هستند که هر ماه دارید: اجاره، هزینههای خودرو، قبض آب و برق و …، پرداخت وام‌های دانشجویی، وام مسکن و … . هزینههای متغیر، هزینههایی هستند که هر ماه بالا و پایین می‌روند و به اصطلاح هزینه‌‌هایی‌اند که می‌آیند و می‌روند مانند مواد غذایی، هزینههای درمانی، آرایشگاه، بلیت سینما، خرابی خودرو و … .
مجموع مخارج را جمع کنید| بعد از سه ماه، محاسبه کنید که به‌طور متوسط در ماه چقدر هزینه می‌کنید. اکنون با دقت به دسته بندی‌ها نگاه و نوع هزینه‌ها را مشخص کنید که در کدام گروه قرار گرفته‌اند.
هزینههای متغیر خود را مطالعه کنید| این جا ،جایی است که بیشتر مردم تمایل دارند بیش از حد خرج کنند. تصمیم بگیرید چه چیزی بیشترین لذت را از این هزینههای ماهانه به شما می‌دهد که احساس می‌کنید این هزینه‌ها ارزشمند هستند؟ واقعاً بدون کدام یک می‌توانید همچنان لذت ببرید؟ صادق باشید و شروع به دل بریدن از آن‌ها کنید. این قسمت، شروع تصمیمات سخت است!
پس‌انداز کردن را شروع کنید| بخش کلیدی بودجه‌بندی این است که همیشه باید ابتدا به خودتان مبلغی را پرداخت کنید یعنی باید بخشی از هر حقوقی را که می‌گیرید، در پس اندازتان بگذارید. این یک تمرین است که اگر بتوانید آن را به یک عادت تبدیل کنید، در طول زندگی شما(به معنای واقعی کلمه در بسیاری از موارد) سود خواهد داشت.
حالا بودجه خود را تنظیم کنید| کاهش‌های لازم را در هزینههای ثابت و متغیر خود شروع کنید. هر هفته یا هر دو هفته یک بار تصمیم بگیرید چه چیزی را می‌خواهید پس‌انداز کنید. پول باقی مانده همان چیزی است که باید با آن زندگی کنید.
پس انداز، جزء ضروری یک بودجه‌بندی
پس‌انداز جزء ضروری یک بودجه‌بندی خوب است. استفاده از حساب پس انداز به شما این امکان را می‌دهد که از تخلیه پولی که در مواقع اضطراری قرار است به کارتان بیاید، جلوگیری کنید و به تدریج ذخیره‌ای برای خریدهای بزرگ در آینده ایجاد کنید. این ذخیره را می‌توان برای تعمیرات خودرو، عمل‌های جراحی غیرقابل پیش‌بینی و سایر نیازهای پزشکی و حتی جمع‌آوری وجه برای پیش پرداخت خانه استفاده کرد.
چند نکته ساده اما کاربردی درباره پس انداز:
برای خود طوری تعهد مالی ایجاد کنید که تا می‌توانید آن تعهد را حفظ کنید، حتی اگر در هنگام شروع، میزان آن کم باشد.
به یاد داشته باشید این حساب پس‌انداز برای خرید آخرین محصول اپل یا محصول به تازگی رونمایی شده از فلان برند نیست! و فقط درباره رفع نیازها خواهد بود.
هر زمان که پول از پس‌اندازتان بیرون می‌آورید، تمام تلاش خود را بکنید تا به سرعت جای برداشت را دوباره پر کنید.
بخشی از حقوق خود را تنظیم کنید تا به طور خودکار به پس انداز برود.
حساب پس‌انداز را به عنوان آخرین اولویت مالی خود قرار ندهید.
پس‌انداز کردن به تدریج شما را قادر خواهد کرد که از زمان، منابع موجود و سرمایه‌گذاری‌ها برای افزایش پس‌انداز بهره بجویید.
