گفتگو با جوانی که ۱۷۰۰ سکۀ نفیس و تاریخی را وقف موزۀ رضوی کرده است

گرچه جوان است اما چیزی حدود ۱۰ سال می‌شود که نامش در شمار واقفان آستان مقدس رضوی ثبت شده است. جواد نوروزی، گرافیست، مستندساز و عضو مولفان چندین کتاب ملی‌مذهبی است. طلافروشی شغل پدر او است که از قدیمی‌های بازار بوده است و سال‌ها در محضر حاج‌آقای کافی، آن زمانی که مسیر جمکران خاکی بود، بارها مسیر آن را به عشق حضرت صاحب العصر(عج) پیاده می‌رفتند و برمی‌گشتند. می‌گوید، پدرش پیرغلام امام حسین(ع) است و او درس وقف را از پدر مشق کرده است.

مصاحبه: فرشته صداقت حسن‌زاده

صبح مشهد- گفتگوی ما را با جواد نوروزی که در تازه‌ترین اقدام خود ۳۰۰ قطعه سکۀ تاریخی را وقف موزۀ آستان قدس رضوی کرده است، می‌خوانید.

آقای نوروزی! این بار هم دست پُر به حرم آمدید!
خداروشکر. امیدوارم آقا از من قبول کنند.

این ۳۰۰ سکه مربوط به چه دوره‌هایی است؟
این سری متعلق به دورۀ اشکانی و ساسانی است که یک سری‌اش بسیار خاص و نادر است. اینها می‌خواست از کشور خارج شود که توانستم بخرم و توفیق داشتم وقف امام رضا(ع) کنم.
این مجموعه شامل سکه‌های مهرداد اول، دوم و سوم، فرهاد چهارم، وردان اول، گودرز دوم، خسرو دوم و پاکر از سلسلۀ اشکانیان است که بیش از ۲هزار و یکصد سال قدمت دارند. سکه‌های قباد اول، خسرو اول (انوشیروان)، خسرو دوم (خسرو پرویز) و هرمز چهارم از سلسلۀ ساسانیان و البته سکه‌های اتابکان آذربایجان و اتابکان آسیای صغیر و … هم در این مجموعه وجود دارد.

بسیار عالی! شما پیش از این هم ۱۴۰۰ سکه را وقف موزۀ رضوی کرده بودید!
بله آن هم طی دو مرحلۀ هزار تایی و ۴۰۰ تایی بود؛ سکه‌هایی از سلسله‌های الیمایی، هندوپارتی، هند و یونانی، عباسیان، امرای آذربایجان، سلاجقۀ روم، احمدیلیان، بنی‌منکوجک، بک‌تیموریان، ایوبیان مصر، زنگیان سوریه و ایلخانان مغول را خاطرم هست که در آن مجموعه بود.

آقای نوروزی، چه شد که واقف شدید؟ چه‌طور با موزۀ آستان قدس آشنا شدید؟
آشنایی به واسطۀ مکتب اهل بیت(ع) بود. پدربزرگم روحانی بودند: حاج اسدالله نوروزی در قزوین. پدر ما هم ۵۰ سال توفیق نوکری امام حسین(ع) و امام رضا(ع) را دارد. آدم خاصی است. سال ۷۲ اولین کار وقفی که ایشان انجام داد، یک ملک کوچک در پایین شهر مشهد بود. از همان‌ جا این در ذهن ما بود. از بچگی به ما می‌گفتند که اگر می‌خواهید عاقبت به خیر شوید و روزی‌تان زیاد شود، در این دستگاه بمانید. تأکیدش هم به وقف بود. می‌گفت که اگر کاری خاص و نفیس و قدیمی و درخور حضرت می‌تواند باشد، بهتر است که وقفش کنید. ما هم شاگردی‌شان را کردیم و یاد گرفتیم.
۱۰ سال قبل که به موزۀ مرکزی حرم آمدم، برای اولین بار با آقای یزدی نژاد، مسئول گنجینۀ سکه موزۀ آستان قدس روبه‌رو شدم. ایشان من را با موزه آشنا کرد و من دیدم جایی بهتر از اینجا برای وقف نیست. بعد از آن هم شروع شد. سری اول هزار سکه دورۀ الیمایی و بعد از آن هم ۴۰۰ سکه دوره اسلامی بود. تپانچه، فرش‌های قدیمی، کتاب خطی و این طور موارد هم در این سال ها توفیق وقف داشتم.

چه شد که بعد از آشنایی با موزۀ آستان قدس به این نتیجه رسیدید که اینجا بهترین مکان برای وقف است؟
اینجا خیلی غنی و صاحب آثار تاریخی و ناب است. می‌دانید! زمانی از مخزن فرش آستان قدس بازدید نمودم. آنقدر آنجا فرش دیدم که بعد این چند تا فرشی که خودم آوردم خجالت کشیدم. گفتم ما فکر کردیم فرش‌های ۱۵۰سالۀ تبریز می‌آوریم خیلی شاخص است! کلی تابلو روی ریل پشت سر هم.. لذت بردم.

ولی ببینید، حیف است موزه آستان قدس شبیه لوور نباشد. این موزه می‌تواند در دنیا رتبه برتر باشد. من موزه‌های مختلف را دیده‌ام. موزه لوور هر۶ ماه آثار نمایشی را عوض می‌کنند. من همین فردا صبح آمادگی هرنوع همکاری و حتی جلب همکاری رفقا و دوستان مجموعه‌دارم را برای کمک به این موزه دارم.

بسیار عالی! آقای نوروزی، شما در تألیف کتاب هم دستی دارید. از این هم بگویید!
من ۱۰ کتاب را با تیم مؤلفان نوشتم. یکی از آرزوهای خودم این بوده که کتاب حضرت رضا(ع) را کار کنم. الان این کتاب با عنوان «نور هشتم» دربارۀ زندگی‌نامۀ امام رضا(ع) آماده چاپ است و قرار است به صورت خاص و نفیس و در قطع رحلی بزرگ چاپ شود. به هشت زبان هم ترجمه شده. می‌خواهیم کار متفاوت انجام دهیم.
کتاب «خلیج فارس» هم یکی از آنها است که تا الان سه بار رونمایی شده. در این کتاب ۱۰۰ نفر مشارکت داشتند و تنها کتابی است که به ۵۰ زبان زندۀ دنیا ترجمه می‌شود.

چه شد که به این سمت رفتید؟
می‌خواستم فیلمی در امارات بسازم که آن موقع به ایرانی‌ها خیلی اجازۀ کار نمی‌دادند. دکترسلطان بن محمد قاسمی حاکم شارجه بود و چند میلیون دلار داده بود که نقشه‌های تاریخی خلیج فارس را از موزۀ لوور جمع کنند. یک کتابی هم خودش دربارۀ امارات نوشته بود که ۱۰۰ و خورده‌ای نقشۀ خلیج فارس داخلش داشت. او کتاب‌ها را خریداری و امحا می‌کند. عربستان هم یک میلیون دلار به نمایشگاه توکیو داده بود که هم نام قطر هم نام خلیج فارس از نقشه‌ای که در نمایشگاه بین‌المللی آنجا وجود داشت حذف شود. اینها ذهنم را درگیر کرده بود. ۶ سال قبل در ماه مبارک خدمت حضرت آقا بودیم. گروهی از هنرمندان بودند. من توضیحاتی از طرحم برای آقا دادم و ایشان استقبال کردند. آقا گفتند که شما نمی‌توانید چند میلیون دلار به یاهو یا گوگل پول بدهید که با تغییر نام خلیج فارس مقابله کنید ولی می‌توانید کتاب‌های فرهنگی چندزبانه در قالب هنر ایرانی بنویسید و ارائه دهید که بازتاب زیادی داشته باشد. ما از کلام آقا وام گرفتیم و اولین کتاب خلیج فارس را به ۱۰ زبان نوشتیم. جلد دومش آماده است و می‌خواهد به ۵۰ زبان ترجمه شود و در گینس به ثبت برسد تا در مقابل هجمه‌ای از تبلیغاتِ سوء، یک اتفاق باشد. این کتاب ۱۲۰ نقشۀ تاریخی دارد که ۲۰تای آنها برای اولین بار است که چاپ می‌شود. ۱۰ نامۀ سازمان ملل را دارد که قبلاً در هیچ کتابی چاپ نشده بود و از سال ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۹ صریح و سلیس می‌گوید که باید از نام تاریخی خلیج فارس استفاده شود.

کتاب «خزر» را هم دارم که دارد به ۱۰زبان ترجمه می‌شود. کتاب دربارۀ تاریخ ایران نوشتیم و کتاب‌هایی هم دربارۀ زیورآلات و طلاهای دوره‌های مختلف ایران؛ یکی دربارۀ شیخ زاید، حاکم امارات؛ کتابی دربارۀ سلطان قابوس که پادشاه عمان بود وفوت کرد دارم و کتابی هم دربارۀ رامای نهم نوشتم که پادشاه تایلند است.

فیلمی که از آن گفتید هم ساختید؟
بله، در پنج کشور فیلم ساختم: ویتنام، مالزی، تایلند، ترکیه و امارات. در مورد فرهنگ آن کشورها کار کردم. من درواقع فوق لیسانس گرافیک دارم و در بقیه موارد هم دستی بر آتش دارم.

همۀ فعالیت‌های شما چه کتاب، چه فیلم و چه وقف، ربطی دارد به فرهنگ و تاریخ.
بله. اینها برای من انگیزه و دغدغه بوده است. مدتی است که یک مجموعه سکۀ دیگر را هم پیگیرم تا بخرم و بتوانم وقف موزۀ رضوی کنم. اینها تاریخ و فرهنگ کشور است و باید در چنین موزه‌ای و در جوار مرقد حضرت رضا(ع) حفظ شود.

شما با امام‌رضا(ع) معامله کردید. اینکه تصمیم به وقف بگیرید و ایشان این اجازه را به شما بدهند و موفق شوید، کم افتخاری نیست.
خدا را شاکرم و امیدوارم از من قبول کنند.