ناخواسته ۱۴ سال پیش وارد شهر مشهد شده اند اما کسی قبولشان نمی کند، ۱۰ متر با لوله آب آشامیدنی فاصله دارند اما یک قطره از آب هم نصیبشان نمی شود و اهالی آن مجبورند همیشه دبه به دست در پی آب باشند و با رسیدن فصل زمستان زنان ، مردان و کودکان برای عبور از کوچه ها مجبورند میان گل و لای فرو بروند ، قرار نیست برای پیدا کردن این منطقه جای دوری بروید، این منطقه درست در قلب شهر مشهد است، روستایی در کنار ارتفاعات جنوبی مشهد همان جایی که ساختمان های بلندمرتبه ساخته شده است، اما مردمان این روستا حتی از امکانات اولیه هم محروم هستند، دیوارها و سقف خانه هایشان ترک برداشته و هر لحظه ممکن است آوار روی ساکنان فرو بریزد.
نویسنده: محمد حسام مسلمی
صبح مشهد– میرمحرابی دهیار سابق روستا می گوید: قبل از سال ۸۵ روستای چشمه پونه جزو روستاهای شهرستان طرقبه بوده اما به علت تقسیمات شهری با تصمیماتی که گرفته شد جزو محدوده شهری مشهد می شود، از همان زمان بر سر مالکیت زمین ها بین آستان قدس و اهالی منطقه اختلاف ایجاد و این اختلاف ۱۴ ساله باعث می شود که در تقسیمات شهری این روستا نه جزو شهر محسوب شود و نه روستا.
وقتی به علی اصغر یکی از ساکنان روستا می گویم چرا دیوار خانه ات ترک برداشته است و برای ترمیم آن اقدامی نمی کنی، می گوید: با این وضعیت بلاتکلیفی، اهالی نمی توانند خانه های خود را بازسازی کنند. ممکن است هر لحظه اتفاقی بیفتد. بروید از مسئولان بپرسید که چگونه تحمل می کنند ما در این شرایط زندگی کنیم، آن ها از مشکلات ما با خبر هستند اما برایشان مهم نیست.
او مدعی می شود: ۱۵ سال است که ساکن این روستا هستم، آستان قدس ادعا کرده زمین های این روستا متعلق به آن هاست. ما به فرمانداری، استانداری و دادگاه رفتیم اما نتیجه ای نگرفتیم، حتی دادگاه رای داده است که ۱۰ هکتار از محوطه روستا مربوط به روستاییان و باقی مانده مربوط به آستان قدس است، اما هنوز هیچ اقدامی انجام نشده است!
دبه به دست برای آب آشامیدنی
در کوچه های روستا قدم می زنم زن و مردی را مشاهده می کنم که دبه به دست به سمت منزل خودشان می رفتند، از آن ها پرسیدم این دبه های آب برای چیست؟ می گویند روستا آب آشامیدنی ندارد، وسط روستا چشمه ای است که آب آشامیدنی را از آن جا تامین می کنیم، اگر همه خانه ها را نگاه کنید هر کدام تانکر آب دارند، آبی که برای ما می آورند کفاف نمی دهد و مجبوریم از این چشمه برای آشامیدن استفاده کنیم، از طرفی درآمد زیادی هم نداریم که آب را از بازار خریداری کنیم.
حکایت تلخ زندگی ۵ نفر در اتاق ۹ متری
زندگی پنج نفر در یک اتاق ۹ متری حکایت تلخی است که آسیه خانم در این روستا دارد، او می گوید: ۴۰ سال است که با این وضعیت زندگی می کنیم، آقای محرابی ( دهیار سابق روستا) هر کجا می رود مشکل حل نمی شود، در یک اتاق ۹ متری پنج نفری زندگی می کنیم، جایی برای نظافت و استحمام نداریم، مجبوریم به خانه های فامیل برای حمام در فصل سرما برویم، در فصل تابستان مار و رتیل است و از ترس شب ها خوابمان نمی برد.
تحصیل در کانکس
تنها مدرسه این روستا، کانکسی کوچک است که فقط کودکان دبستانی در آن درس می‌خوانند و دیگر مقاطع برای ادامه تحصیل باید به شهر مراجعه کنند که به‌همین دلیل برخی از دانش‌آموزان آن ترک تحصیل کرده‌اند.
میر محرابی دهیار سابق روستا که با ما همراه بود ما را به خانه اش دعوت می کند، کرسی داخل خانه توجهم را جلب می کند و می گوید: این روستا گاز ندارد هم اکنون با نفت و کپسول گاز، کارهای مربوط به پخت و پز، گرمایشی و… انجام می شود.
وی مدعی می شود اهالی روستا او را انتخاب کردند که کارهای حقوقی را انجام دهد، میر محرابی درخصوص اقدامات حقوقی انجام شده و مشکلات روستا می گوید: هم اکنون ۱۴ سال است که جزو شهر مشهد محسوب می شویم اما آب مصرفی ما هر ۱۵ روز توسط تانکر تامین می شود و سهمیه آب هر خانواده ۲ هزار لیتر است که این آب صرف شست وشو، حمام و آشامیدن می‌شود، در این روستا ۱۰۰ خانوار ساکن هستند و حدود ۳۰۰ مالک دارد و ساکنان مجبورند با این وضعیت زندگی کنند .
وی در پاسخ به این سوال که آیا تاکنون کسی از مسئولان برای سرکشی و رسیدگی به مشکلات به این محل آمده است؟ می گوید: چند سال پیش در قالب یک هیئت ۲۱ نفره متشکل از مدیران شهرداری و رئیس ادارات مرتبط برای بازدید به چشمه پونه آمدند و قرار شد به دلیل بحث حقوقی که با آستان قدس رضوی وجود دارد، به صورت موقت امکانات در اختیار ساکنان قرار گیرد، جلسه در این جا تشکیل شد و رفتند صورت جلسه را کتبی کنند اما هفته بعد مسئولیت ایشان در استانداری عوض شد و هرچه از مسئول جایگزین ایشان پیگیری کردیم به نتیجه نرسیدیم.
منتظر تصمیم دستگاه قضایی برای تعیین تکلیف
میر محرابی با بیان این که هم اکنون پرونده مالکیت در دادگاه تجدید نظر استان مطرح است،خاطر نشان می کند: الان حدود چهار سال است که هنوز حکم تجدید نظر صادر نشده است، امیدواریم دستگاه قضا هر چه زودتر رای را صادر کند تا مردم از بلاتکلیفی در بیایند.
عبدا… زاده، شهردار منطقه ۸ شهرداری مشهد در گفت وگو با خراسان رضوی در خصوص آخرین اقدامات برای حل مشکلات چشمه پونه تصریح می کند: روستای چشمه پونه طبق تقسیمات کشوری تا سال ۸۴ جزو روستاهای طرقبه بوده است و بعد از آن سال به شهر مشهد ملحق می شود، در همان سال ۲۵ خانوار در روستا ساکن بودند که هم اکنون به ۱۰۰ خانوار افزایش یافته است.
وی با بیان این که در خصوص سند این روستا بین اهالی و آستان قدس مشکل حقوقی وجود دارد، می افزاید: آستان قدس مدعی است تمامی اراضی آن جا متعلق به آن هاست و موضوع در دستگاه قضایی در حال پیگیری است، از طرفی یک یا دو سال پیش مسکن و شهرسازی نامه ای به شهرداری ارسال کرده که ارائه هر گونه خدمات در آن جا منع شده است.
شهردار منطقه ۸: من نمی توانم ادعا کنم که تصرفات صورت گرفته است
عبدا… زاده در پاسخ به این سوال که آیا با افزایش خانوارها تصرفات زمین صورت گرفته است ،می گوید: من نمی توانم ادعا کنم که تصرفات صورت گرفته است، چون به لحاظ حقوقی موضوع در دستگاه قضایی در حال بررسی است، دو طرف نسبت به هم ادعایی دارند که در حال بررسی است، هم آستان قدس سند دارد و هم اهالی سند هایی ارائه کرده اند.
وی با بیان این که شهرداری از وضعیت موجود نیز ناراضی است، تصریح می کند: از طرفی نمی توانیم با توجه به وجود مشکلات حقوقی خدمات ارائه کنیم، شهرداری در این مسئله گیر کرده است، چشمه پونه در تقسیمات کشوری حتی روستا هم نیست که دهیاری داشته باشد که بتوانند از این طریق مجوزهای لازم را دریافت کنند.
عبدا… زاده ادامه می دهد: زمین ها در آن منطقه گران شده است، به همین دلیل بسیاری از افراد نه از اهالی روستا؛ برای ساخت و ساز غیر مجاز به آن جا هجوم آوردند، تامین آب آشامیدنی ارتباطی به شهرداری ندارد، اما در بحث ساخت و ساز نیز شهرداری بر اساس سند، پروانه ساخت ارائه می کند. ما هم منتظریم هر چه زودتر این موضوع تعیین تکلیف شود.
شهردار منطقه ۸ مشهد با بیان این که مشکلات چشمه پونه با حضور فرماندار در جلسات مختلف بررسی شده است، تصریح می کند: امیدواریم تفاهمی ایجاد شود تا مشکلات اهالی به نحوی برطرف شود و شهرداری هم بتواند خدمات ارائه کند، الان چشمه پونه جزو تقسیمات کشوری حتی روستا هم نیست، حداقل اگر روستا بود مشکلاتش حل می شد، ضمن این که از یک طرف مردم حق دارند که ما باید پاسخ گو باشیم و از طرفی نیز محدودیت هایی برای شهرداری ایجاد شده است.
عبدا… زاده با بیان این که شهرداری با نمایندگان چشمه پونه چندین جلسه برگزار کرده است،خاطر نشان می کند: اگر با سند های اهالی بخواهیم خدمات ارائه کنیم فردا آستان قدس از ما شاکی می شود، به هر حال باید بین اهالی و آستان قدس یک راه حل و تفاهمی ایجاد شود، زمین هایی را در آن منطقه یا در جای دیگری می شود به اهالی داد، به عبارتی اهالی را راضی کنند.
مردم آن جا موقوفه بودن را قبول ندارند
مرتضی حقیقی، معاون املاک و اراضی آستان قدس رضوی نیز در گفت وگو با خراسان رضوی تصریح می کند: مردم آن جا ( چشمه پونه) وقف را قبول ندارند، اگر به وقف تمکین کنند کارشان راحت تر انجام می شود.
وی در پاسخ به این سوال که اهالی چشمه پونه از حداقل امکانات اولیه بی بهره اند با این وضعیت آن ها چه کار کنند؟ می گوید: آن ها روالی را از طریق دادگاه طی کردند و پیگیری می کنند، اگر مردم منطقه وقف بودن آن جا را قبول دارند و همانند دیگر نقاط حق و حقوق وقف را پرداخت کنند می توانند طبق قانون برای ساخت و ساز اقدام کنند.
منطقه طرح مصوب کمیسیون ماده ۵ را ندارد
حقیقی با بیان این که منطقه چشمه پونه حتی طرح مصوب نیز ندارد، می افزاید: تا جایی که من اطلاع دارم آن منطقه طرح مصوب کمیسیون ماده ۵ را ندارد، وقتی طرح نداشته باشد شهرداری هم نمی تواند کاری بکند، چرا که سند آن جا موقوفه است اما اهالی موقوفه بودن را قبول ندارند.
وی تصریح می کند: اگر طرح چشمه پونه در کمیسیون ماده ۵ تصویب شود و اهالی نیز موقوفه بودن آن جا را بپذیرند شهرداری می تواند به آن ها مجوز ساخت و ساز بدهد.
معاون املاک و اراضی آستان قدس رضوی در پاسخ به این که اهالی ادعا می کنند که آن ها سند برای زمین هایشان دارند و قبول ندارند که زمین ها متعلق به آستان قدس است نیز می گوید: آن جا موقوفه است و سند مالکیت دارد، افراد آن جا سند ندارند، از سال ۱۳۴۸ تمام عکس های هوایی آن منطقه دریافت شده، ساخت و سازهایی که در آن منطقه انجام شده مربوط به ۲۵ تا ۳۰ سال اخیر است.
حقیقی تصریح می کند: عکس های هوایی که در سال ۱۳۱۹ گرفته شده موقوفه بودن زمین های آن منطقه را نشان می دهد و در این سال سند موقوفه داشتند.
همچنین روابط عمومی دادگستری استان در پاسخ به پیگیری خبرنگار ما گفت: پرونده روستای چشمه پونه در مرحله تحقیقات و در دادگاه تجدید نظر استان در حال رسیدگی است.
منبع: خراسان
