بنا بود سفر رئیس‌جمهور به استان، آورده حدود ۳ هزارمیلیاردی برای آزادراه ۱۰ ساله مشهد- چناران داشته باشد تا بهانه نبود پول از پروژه گرفته شود اما بعد از گذشت هشت ماه از سفر رئیس‌جمهور بنا بر اذعان متولی اصلی این پروژه، وعده‌های اعتباری محقق نشده و با این وضعیت تا ۳۰ سال آینده هم مسیر به اتمام نخواهد رسید هرچند مسئولان دولتی از عملکرد خود دفاع می‌کنند اما پیشرفت فیزیکی لاک‌پشتی گواه بر حقیقتی دیگر است.
به گزارش صبح مشهد، هرسال به خصوص در مناسبت‌های خاص وقتی خودروهای زائران و گردشگران بر شانه‌های نحیف جاده‌های ورودی مشهد لاستیک می‌سایند و ورودی‌های مشهد قفل می‌شوند، این حقیقت بیش‌ازپیش مورد تایید و پذیرش مدیران استانی و کشور واقع می‌شود که خراسان رضوی به لحاظ زیرساخت آزادراه و بزرگراه جزو فقیرترین استان‌هاست و جاده‌های فعلی تاب‌وتوان پذیرش این تعداد از خودرو را ندارند. بیش از یک دهه است که چندین پروژه آزادراهی برای سبک‌تر کردن ترافیک ورودی‌های مشهد طراحی شده است، به خصوص در محور مشهد- قوچان که مسئله از ترافیک فراتر رفته و وقوع تصادفات در این محور، نیاز احداث آزادراه در غرب مشهد را هویداتر می‌کند. پروژه آزادراه مشهد- چناران – قوچان سال ۹۶ با مشارکت دولت و آستان قدس رضوی کلید خورد و قرار شد با اجرای ۱۱۵ کیلومتر آزادراه بااعتباری معادل ۴۲۰ میلیارد تومان طی ۳۶ ماه مسیر به بهره‌برداری برسد اما همان ابتدا قفل بر قامت این آزادراه نشست؛ تأمین اعتبار از سوی دولت با کندی انجام می‌شد، تملک اراضی موردنیاز اجرای این مسیر با سنگ‌های بزرگی روبه‌رو شد، اراضی پدیده شاندیز ، اراضی در حریم ورزشگاه ثامن و همچنین اراضی آستان قدس و مالکان خصوصی و کشاورزی از جمله آن است، مطالبات پیمانکاران معوق شد و دولت به‌صورت قطره‌چکانی اعتبار تزریق کرد اما این تمام ماجرا نبود زیرا مسیر ابتدای این آزادراه در حریم شهر مشهد قرار دارد؛
حریمی که حالت کشسانی دارد و چندین دهه است که محل مجادله بین مدیران شهرستان مشهد و بینالود است که خط تقسیمات کشوری کجاست؟ و این مسئله تبدیل به بن‌بستی جدید برای این پروژه شد. سال ۹۸ توافق‌نامه‌ای بین شهرداری مشهد، تولیت آستان قدس رضوی و استاندار وقت منعقد و شهردار مشهد متعهد شد مسیر ۵ کیلومتری این پروژه را اجرایی کند اما بعد از تحولات انجام‌شده در بدنه دولت و روی کار آمدن دولت سیزدهم و مدیریت جدید شهری مشهد به طورعملی این قطعه ۵ کیلومتری هم به کما رفت، شهردار مشهد خواستار جبران هزینه‌های خود از سوی دولت است و می‌گویدخارج از حریم شهر مشهد در تعهدش نیست؛ البته توافقاتی بین شهرداری مشهد و وزیر راه در دی‌ماه سال گذشته شده بود اما وزارت راه می‌گوید که شهرداری باید به‌صورت کتبی مطالبات خود را مطرح کند تا آن‌ها را بررسی کنیم و عملاً کوچک‌ترین عملیات اجرایی این پروژه وارد لاین شرط و شروط مدیران شد. خروجی این کش‌وقوس‌ها این شد که بعد از پنج سال کل پیشرفت فیزیکی عملیات اجرای آزادراه مشهد- چناران در مسیر ۵۵ کیلومتری تنها ۲۰ درصد باشد.
در همین اثنا ،معاون عمرانی استانداری خراسان رضوی در اسفندماه آب پاکی را روی دست همه ریخت و اعلام کرد، شهرداری مشهد باید به تعهد خود در حریم شهر مشهد عمل کند که وظیفه قانونی‌اش است و خارج از حریم، متولی‌اش وزارت راه و شهرسازی است این یعنی خط بطلان کشیدن روی توافقات سال ۹۸ و نقطه سر خط.سفر رئیس‌جمهور به استان در ابتدای امسال، مصوبات خوبی برای تکمیل این آزادراه یا بهتر بگوییم آرام راه در پی داشت به طوری که معاون عمرانی استانداری ، خرداد در گزارش «بهانه نبود اعتبار از آزادراه مشهد – چناران گرفته شد» اعلام کرد: رئیس‌جمهور در سفر خود حدود سه هزار میلیارد تومان برای این پروژه اعتبار تخصیص داد که نیمی از آن از تعهدات دولت و نیمی دیگر بر عهده آستان قدس رضوی به‌عنوان سرمایه‌گذار این پروژه گذاشته شد.
پروژه در خرداد حدود ۲۲ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و ۷۰ درصد اراضی مسیر اجرای آن تملک شده بود و بنا شد با تزریق اعتبارات سفر ریاست جمهوری، عقب‌ماندگی عملیات اجرایی آزادراه جبران شود و تا نیمه سال آینده حداقل یک قطعه آن به بهره‌برداری برسد.
وعده‌ها محقق نشد
وعده‌ای که حالا بعد از گذشت شش ماه مدیرعامل شرکت آزادراه مشهد- چناران – قوچان از محقق نشدن آن می‌گوید. عباس پناه در گفت وگو با خراسان رضوی اظهار می‌کند: تزریق منابع توسط دولت آن چنان که وعده داده شد، نیست. بنا بود ۱۴۰۰ میلیارد تومان دولت برای این پروژه، آورده داشته باشد ولی تا الان حدود ۳۵ میلیارد تزریق‌شده است. البته قرار بود حدود ۸۰۰ میلیارد از ۱۴۰۰ میلیارد در قالب اعتبارات ماده ۵۶ باشد که آن هم هنوز به نتیجه نرسیده است و بانک‌ها کارشکنی می‌کنند. ۲۰۰ میلیارد تومان دیگر قرار شد در قالب تأمین قیر باشد و حدود ۴۰۰ میلیارد هم نقد باید تخصیص داده شود. حدود ۷۰ میلیارد از این اعتبار قرار شد اوراق خزانه داده شود اما آن‌هم محقق نشد.
مدیرعامل شرکت آزادراه مشهد- چناران -قوچان می‌گوید: این پروژه بنا بود با ۴۲۰ میلیارد تومان به بهره‌برداری برسد اما همین الان بیش از ۱۲۰ میلیارد تومان مانده مطالبات پیمانکاران این پروژه است. با این تخصیص‌ها وعده بهره‌برداری ظرف ۱۸ ماه قطعه اول محقق نخواهد شد. اگرچه پیمانکار پروژه الان مشغول است اما تنها با ۳۰ درصد ظرفیت در حال اجرای این مسیر است.
با این تخصیص ۳۰ سال دیگر هم بهره‌برداری نمی‌شود
عباس پناه می‌افزاید: هم اکنون حدود ۵٫۵ کیلومتر از مسیر ۵۰ کیلومتری مسیر آزادراه مشهد- چناران آسفالت شده است. اما تکمیل این پروژه الان به حداقل ۴ هزار میلیارد تومان پول نیاز دارد درحالی‌که قرار بود با ۴۲۰ میلیارد تومان انجام شود. با این رویه تزریق اعتبارات این پروژه تا ۳۰ سال آینده بهره‌برداری نخواهد شد .مدیرعامل شرکت آزادراه مشهد- چناران -قوچان تأکید کرد:اگر دولت و سرمایه‌گذار پروژه به تعهدات خود بر اساس مصوبه سفر رئیس‌جمهور عمل کنند این آزادراه تا دو سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید ولی در هشت ماه گذشته، آورده خاصی برای این پروژه نداشتیم.
پروژه عقب خواهد افتاد
نماینده وزارت راه و مجری آزادراه‌های استان در گفت وگو با خراسان رضوی دراین‌باره اظهار می کند: پروژه‌های عمرانی کل کشور وضعیت تخصیص اعتبار خوبی ندارند، این پروژه هم با توجه به نیاز ۴۵۰۰ میلیاردی برای تکمیل تخصیص حدود ۱۰۰ میلیارد کاری راه نمی‌اندازد. هرچند الان کار آسفالت مسیر در بخش‌هایی در حال انجام است اما مشکل تأمین اعتبار جدی است.پارسا درباره وضعیت پیشرفت فیزیکی پروژه می افزاید: دولت حدود ۸۰ درصد مسیر این پروژه را آزادسازی کرده است. قرار شد اعتبارات مصوب سفر رئیس‌جمهور به پروژه تزریق شود تا در ۱۸ ماه مسیر تکمیل شود اما به دلیل پایین بودن درصد تخصیص‌ها بهره‌برداری هم عقب خواهد افتاد.
آستان قدس عقب نکشیده است
وی درباره آورده آستان قدس رضوی در این پروژه می‌گوید: آستان قدس هم اولویت‌های خود را دارد هرچند این پروژه اولویت اول خراسان رضوی است البته ما مطمئن هستیم تا پایان سال آستان قدس به پروژه تزریق اعتبار خواهد داشت و این نهاد از پروژه عقب نکشیده است و به این پروژه اعتقاد دارد.
مدیر دفتر فنی و امور عمرانی استانداری نیز در گفت وگو با خراسان رضوی دراین‌باره تصریح می کند: بر اساس مصوبه ریاست جمهوری بنا بود از سهم ۱۴۰۰ میلیاردی دولت ۵۰۰ میلیارد از سوی سازمان برنامه و بودجه تأمین شود، ۲۰۰ میلیارد به‌صورت قیر و ۷۰۰ میلیارد تومان دیگر در قالب ماده ۵۶ تأمین سرمایه شود. باید توجه کرد که اعتبار ۵۰۰ میلیاردی بناست طی سه سال تأمین شود یعنی آورده امسال سازمان برنامه و بودجه باید ۱۶۶ میلیارد تومان باشد که تا الان بیش از ۱۲۰ میلیارد آورده داشته است.
محسن شرفی درباره پیشرفت فیزیکی پروژه می‌گوید:تاکنون ۵ کیلومتر از مسیر آسفالت شده طبق برنامه‌ریزی انجام‌شده، آسفالت ۵ کیلومتر دیگر از مسیر به‌زودی «تا ماه آینده» انجام می‌شود.
مجموع آورده آستان از ابتدا تاکنون ۲۷۰ میلیارد
مدیر دفتر فنی استانداری درباره آورده آستان قدس رضوی در این پروژه می‌گوید: این نهاد تاکنون حتی بیشتر از دولت برای اجرای آزادراه مشهد- چناران آورده داشته است و هیچ دلسردی از اجرای پروژه ندارد. این نهاد فقط در اجرای پروژه باید آورده داشته باشد و تا الان معادل یا بیش از آورده دولت تأمین اعتبار کرده است. شرفی مجموع آورده آستان قدس رضوی از ابتدای اجرای پروژه تاکنون را ۲۷۰ میلیارد تومان بیان می‌کند.
پیشرفت ۲۸ درصدی و تسویه دیون
وی درباره میزان پیشرفت فیزیکی پروژه اظهار می کند: تا الان پیشرفت فیزیکی پروژه حدود ۲۸ درصد است و با توجه به وسعت پروژه تغییر یک‌درصدی در پیشرفت فیزیکی نمود دارد. از طرفی باید توجه داشت بخشی از اعتبارات دولتی سهم تملک اراضی می‌شود که در اجرای پروژه خرج نشده و تاکنون ۷۰ درصد اراضی مسیر اجرای پروژه به همت دولت تملک شده و این که در خرداد هم میزان تملک ۷۰درصد بوده به این دلیل است که درآن دوره تملک انجام‌شده اما دیون پرداخت‌نشده و بخشی از اعتبارات جدید صرف تسویه دیون شده است.شایان ذکر است تلاش ما برای برقراری ارتباط با آقای موهبتی، متولی این پروژه در آستان قدس رضوی به رغم هماهنگی انجام شده با وی محقق نشد.
در پایان باید بیان کرد؛ اگرچه وضعیت تامین اعتبارات عمرانی برای همه پروژه های عمرانی در کشور به خصوص استان خراسان رضوی نامطلوب است اما در مسیری که ماهانه چندین نفر از هموطنان به دلیل ایمن نبودن، عریض نبودن و تعداد زیاد ترددها جان خود را به دلیل تصادفات این محور از دست می دهند و فشار ترافیکی زیادی بر شانه های ورودی های مشهد می آورد نیازمند عزم جدی دولت و سرمایه گذار دارد تا هرچه زودتر این پروژه بهره برداری شود وگرنه با این تخصیص ها تا ۳۰ سال دیگر هم این پروژه به اتمام نخواهد رسید .
منبع: روزنامه خراسان
