شهریور ۹۶ کلنگ عملیات اجرایی آزادراه مشهد – چناران باهدف برداشتن بار ترافیکی ورودی‌های شهر مشهد به زمین خورد و کش‌وقوس‌های فراوانی مانند تملک اراضی، صدور مجوزهای لازم، تعارضات و نبود اعتبارات باعث شده این پروژه تنها ۱۰ یا به روایتی ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته باشد.
صبح مشهد– مسیرهای خروجی کلان‌شهر مشهد ظرفیت لازم برای تحمل ترافیک خودروها هنگام ورود و خروج به این شهر را ندارد، موضوعی که در ایام آخر هفته، روزهای تعطیل و مناسبت‌های خاص به‌طور مشهود رخ‌نمایی می‌کند. یکی از پروژه‌هایی که بناست این بار ترافیکی را کاهش دهد، آزادراه مشهد- چناران است. ساخت آزادراه مشهد-چناران- قوچان به طول ۱۱۵ کیلومتر و اعتبار ۴۲۰ میلیارد تومانی موردنیاز از شهریور۹۶ به‌صورت رسمی با مشارکت وزارت راه و شهرسازی و آستان قدس رضوی، آغاز شد و بنا بود در مدت‌زمان ۳۶ ماه وزارت راه و شهرسازی با تملیک زمین موردنیاز، ۳۰ درصد اجرای طرح را بر عهده بگیرد و آستان قدس رضوی ۷۰ درصد را بر عهده دارد.شهریور سال گذشته بود که استاندار وقت (رزم حسینی) ،قائم‌مقام تولیت آستان قدس رضوی، شهردار مشهد و معاون شرکت ساخت و بهره‌برداری زیربناهای حمل‌ونقل کشور در بازدید از این پروژه توافق کردند این آزادراه که از میدان نمایشگاه مشهد آغاز می شود و تا چناران ادامه دارد، ۵ کیلومتر ابتدایی پروژه به «بزرگراه شهری» تبدیل و توسط شهرداری مشهد احداث و مسیر بولوار مهدیه تا جاده شاندیز نیز در طرح لحاظ شود.
پیشرفت ۱۰درصدی بعد از ۳ سال
امروز بعد از گذشت سه سال از آغاز عملیات اجرایی این پروژه ،بنا بر اذعان سرپرست معاونت عمرانی استانداری میزان پیشرفت فیزیکی آزادراه مشهد- چناران تنها ۱۰ درصد است و میزان اعتبار هزینه شده برای این پروژه تاکنون ۹۴ میلیارد تومان بوده درحالی‌که اعتبار مصوب آن در قانون بودجه ۹۸ معادل ۱۱۰ میلیارد تومان و اعتبار مصوب این پروژه ۱۱۵ کیلومتری۵/۴۲میلیارد تومان بوده است. البته اکنون تنها حدفاصل مشهد- چناران این پروژه به مسافت ۵۵ کیلومتر توسط آستان قدس در حال اجراست. علاوه بر این ۵ کیلومتر از مسیر ۵۵ کیلومتری این آزادراه که در محدوده شهر قرارگرفته است ، بنا به دستور استاندار وقت( رزم حسینی) برای تحصیل حریم و صدور مجوزهای لازم بنا شد توسط شهرداری مشهد انجام شود.
پیشرفت ۲۰ درصد است نه ۱۰ درصد
اما مدیرعامل شرکت عمران قدس رضوی معتقد است پیشرفت فیزیکی این پروژه اکنون۲۰ درصد است. «محمدرضا رئیسی» در گفت وگو با خراسان رضوی اظهار کرد: پروژه فعال است و وزارت راه و شهرسازی در حال اجرای تملک اراضی موردنیاز پروژه است. این که اعلام می‌شود پیشرفت پروژه بعد از سه سال تنها ۱۰ درصد است، درست نیست و پیشرفت این پروژه بیش از ۲۰ درصد است.
تملک ۴۰ درصدی اراضی موردنیاز
وی ادامه داد: باید توجه داشته باشید اراضی موردنیاز این پروژه که باید تملک شود به دلیل تورم افزایش قیمت داشته‌اند و از قبل تأمین چنین هزینه مالی دیده نشده بود. هم اکنون حدود ۴۰ درصد اراضی موردنیاز این طرح تملک شده که بخش عمده این اراضی متعلق به آستان قدس رضوی بوده است.
مدیرعامل شرکت عمران قدس رضوی گفت: آستان قدس تاکنون حدود ۲۰۰ میلیارد تومان در این پروژه هزینه کرده است و انتظار دارد هرچه زودتر این مشکلات برطرف شود و هزینه کرد خود را به بهره‌برداری برساند. وزارت راه و شهرسازی هم به‌صورت جدی دنبال تأمین منابع موردنیاز سهم آورده خود در این پروژه است.
بیش از ۱۰۰۰ میلیارد اعتبار نیاز است
رئیسی درباره اعتبار موردنیاز پروژه نیز گفت: در ابتدا برای این پروژه ۴۲۰ میلیارد تومان در نظر گرفته‌شده که برآورد اولیه بوده است و امروز با این وضع تورمی پیش‌آمده بیش از هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است تا این پروژه به اتمام برسد.
پیشرفت ۱۳ درصدی از ۹۸ تاکنون است نه ۹۶
رئیس هیئت‌مدیره شرکت احداث آزادراه مشهد- چناران- قوچان نیز دراین‌باره به خراسان رضوی گفت: آخرین برآورد ما از میزان پیشرفت فیزیکی آزادراه مشهد- چناران حدود ۱۳ درصد است. اما در نظر داشته باشید که این درصد پیشرفت را نباید از سال ۹۶ در نظر بگیریم زیرا شرایط رسمی عملیات اجرایی این پروژه از ابتدای سال ۹۸ شروع شد و پیش از آن مراحل ابلاغ پروژه و توافقات لازم و ترک تشریفات در حال انجام بود.
علیرضا دباغی افزود: طبق قرارداد وزارت راه و شهرسازی با مشارکت ۳۰ درصدی در تأمین اعتبارات اجرای این پروژه باید ضمن تأمین مالی اراضی موردنیاز اجرای آزادراه را آزاد کند و در اختیار پیمانکار قرار دهد که تاکنون حدود ۵۰ درصد اراضی موردنیاز آزادسازی شده و پیمانکار هم متناسب با این آزادسازی‌ها در حال اجرای عملیات فیزیکی است.
عملیات اجرایی در ۲۴ کیلومتر
وی ادامه داد: در ۲۴ کیلومتر از مسیری که آزادسازی شده است عملیات اجرایی و زیرسازی مانند خاک‌برداری، خاک‌ریزی و بتن‌ریزی ابنیه فنی انجام‌شده و در برخی قسمت‌ها حتی به لایه‌های روسازی این آزادراه رسیده‌ایم. امروز تمام کارگاه‌های این پروژه در چهار قطعه این آزادراه کاملاً فعال هستند و هر بخش مسیر آزادراه آزادسازی شود، بلافاصله عملیات اجرایی شروع می‌شود.
موانع تملک اراضی
رئیس هیئت‌مدیره شرکت احداث آزادراه مشهد- چناران- قوچان درباره مشکلات تملیک اراضی این پروژه گفت: وزارت راه و شهرسازی تلاش خود را برای آزادسازی و تأمین اعتبار موردنیاز انجام می‌دهد اما توجه داشته باشید این آزادراه از محدوده چهار شهر مشهد، طرقبه، شاندیز، گلمکان و گلبهار می‌گذرد تا به چناران برسد و در طول این مسیر اراضی و تقاطع‌های معارض وجود دارد که باید رفع شوند. یعنی علاوه بر این که اراضی بخش‌های خصوصی باید تملیک شود برخی اراضی در اختیار دستگاه‌های دولتی و اداره‌هاست که باید همکاری لازم از سوی این دستگاه‌ها انجام شود.
شهرداری مشهدتکلیف را روشن کند
دباغی درباره وضعیت ۵ کیلومتر ابتدایی این آزادراه که بنا بود توسط شهرداری مشهد اجرایی شود نیز گفت: از یک سال پیش تاکنون که توافق انجام شد، اقدامی بر اساس توافق صورت گرفته از سوی شهرداری مشهد انجام‌نشده است. به‌هرحال باید تکلیف مشخص شود که شهرداری مشهد قصد دارد در این پروژه مشارکت داشته باشد یا خیر؟
شهرداری مشهد: مرز محدوده مشهد ۲٫۴ کیلومتر است نه ۵ کیلومتر
معاون حمل‌ونقل و ترافیک و سرپرست معاونت فنی و عمران شهرداری مشهد نیز درباره مشارکت شهرداری در این پروژه به خراسان رضوی گفت: طبق توافقی که انجام‌شده بود بنا بود «مرز محدوده» شهر مشهد در مسیر اجرای این پروژه تغییر پیدا کند اما بعد از گذشت یک سال که قرار بود استانداری از طریق وزارت کشور این موضوع را پیگیری کند اتفاقی رخ نداده است. خلیل ا… کاظمی افزود: قرار بود شهرداری مشهد ۵ کیلومتر از این آزادراه را به بزرگراه تبدیل کند اما تنها ۴/۲کیلومتر از این مسیر در محدوده شهر مشهد قرار می‌گیرد. مرز محدوده شهر مشهد انتهای«الهیه» است که تنها ۴/۲ کیلومتر مسیر است و قرار بود تا «کال صفی‌آباد» این مرز افزایش یابد تا شهرداری ۵ کیلومتر موردتوافق را اجرایی کند اما این کار انجام نشد.
همان ۲٫۴ کیلومتر را عملیاتی می‌کنیم و خارج نمی‌شویم
وی درباره این که آیا شهرداری می‌خواهد از این پروژه خارج شود یا خیر؟ گفت: شهرداری مشهد از این پروژه خارج نمی‌شود و رایزنی‌ها و مطالعات اولیه انجام‌شده است که همین مسیر ۴/۲کیلومتری را که در محدوده شهر مشهد قرار دارد عملیاتی کنیم و در حال تهیه نقشه‌های مسیر هستیم زیرا به‌هرحال حتی همین مسیر۴/۲کیلومتری باری را از فشار ترافیکی بر دوش مشهد بر خواهد داشت.
پیشرفت ۲درصدی در یک سال!
شایان‌ذکر است که معاون ساخت و توسعه آزادراه‌ها در شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور شهریور سال گذشته در بازدید میدانی از کارگاه اجرایی ساخت آزادراه مشهد – چناران میزان پیشرفت فیزیکی این پروژه را ۸ درصد اعلام کرده بود و بر اساس گزارش معاونت عمرانی استانداری میزان پیشرفت فیزیکی فعلی پروژه ۱۰ درصد است یعنی در طول یک سال گذشته تنها ۲ درصد به پیشرفت فیزیکی پروژه افزوده‌شده است. هرچند رئیس هیئت‌مدیره شرکت احداث آزادراه مشهد- چناران -قوچان میزان پیشرفت فیزیکی این پروژه را ۱۳ درصد می داند و مدیرعامل شرکت عمران قدس رضوی سخن از پیشرفت فیزیکی ۲۰ درصدی این پروژه به میان می آورد اما به‌هرحال آمارها بیانگر آن است که در طول یک سال گذشته این پروژه پیشرفت فیزیکی بسیار کمی داشته است و بعد از گذشت سه سال کلنگ زنی این پروژه عملیات اجرایی آن قابل‌قبول نیست. همان‌طور که متولیان اجرایی این پروژه مشکلات تملک زمین را دلیل عمده کندی این پروژه اعلام می‌کنند ، سرپرست معاونت عمرانی استانداری نیز مشکلات تحصیل حریم و صدور مجوزهای لازم را از موانع پیش پای این پروژه می‌داند اما اظهارنظر درباره آینده این پروژه را به برگزاری جلسه با مدیران و مسئولان این پروژه موکول و اعلام می کند بعدازاین جلسه درباره آینده این آزادراه تصمیم‌گیری خواهد شد.
