بررسی ابهامات بازنشستگان تامین اجتماعی درباره اجرای همسان سازی حقوق در گفت و گو با دبیر کانون عالی کارگران بازنشسته
صبح مشهد– طرح همسان سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی اگرچه امیدهایی را برای بهبود وضعیت حقوق برخی بازنشستگان ایجاد کرد اما در همان ابتدای اجرا، شوک عجیبی را به بازنشستگان مشاغل سخت و زیان آور وارد ساخت. کارگرانی که بعد از تحمل ۲۰ سال رنج و سختی مشاغل سخت، بازنشسته شده اند حالا به جای استفاده از مزیت های قانونی کار در این حرفه‌ها، باید تاوان بدهند و این مزیت برایشان به یک امتیاز منفی تبدیل شود. کارگران معدن که روز و شب را با بیم ریزش معادن سپری می کنند، آن ها که کار در ارتفاع بالا و مواجهه با خطر سقوط، پیشه هر روزشان است ،کارگرانی که در محیط کار با عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی غیراستاندارد مواجه هستند و در این اشتغال، تنشی به مراتب بالاتر از ظرفیت‌های طبیعی، جسمی و روانی در کارگر ایجاد می‌کند، کارگران شاغل در کار حفر قنوات، چاه‌ها، فاضلاب‌ها، تونل‌های زیرزمینی و مخازن سربسته، کار مداوم روی خطوط و پست‌های انتقال برق، کار مستمر در محیط هایی با فشار صوتی و خبرنگارانی که روز و شب خود را برای پیگیری مشکلات مردم صرف می کنند، برخی از آن گروه های شغلی هستند که بازنشستگان‌شان با شرایط فعلی طرح همسان سازی متضرر شده اند، به جرم این که شغل شان سخت و زیان آور است و ۲۰ ساله بازنشسته شده اند . کارگران مشاغل سخت و زیان آور در طول ۲۰ سال کار، ۴ درصد اضافه بیمه پرداخت کرده اند که جبران ۱۰ سال بازنشستگی زودترشان مانع از کم شدن درآمدهای مالی سازمان تامین اجتماعی نشود و منتی از این بابت بر سرشان نباشد، ۲۰ سال سخت ترین شرایط کاری را تجربه و امنیت و آسایش خود و خانواده هایشان را فدا کرده‌اند تا کارهای سخت روی زمین نماند، حتی دیوان عدالت اداری هم برابری هر سال کار این کارگران با یک و نیم سال کار دیگر بیمه شدگان را تایید کرده است اما حالا که پای همسان سازی حقوق بازنشستگان به میان آمده است، نه تنها این ۲۰ سال را معادل ۳۰ سال نمی دانند بلکه اضافه پرداختی ۴ درصدی بیمه طی ۲۰ سال را چیز قابل‌داری حساب نمی کنند! طی روزهای اخیر و با آغاز واریز حقوق های همسان سازی شده، بازنشستگان مشاغل سخت و زیان آور با این شوک مواجه شدند که سابقه کاری آن ها برای محاسبه میزان افزایش حقوق، ۲۰ سال در نظر گرفته شده است. یعنی میان آن ها که ۲۰ سال سابقه کار عادی داشتند با آن ها که دو دهه از عمرشان را به کار سخت و زیان آور مشغول بودند فرقی نیست، بماند که بازنشستگان مشاغل سخت طی این سال ها ۴ درصد هم حق بیمه اضافی پرداخت کرده اند. خبرهای دریافتی خراسان حاکی است یکی از دلایل تاخیر چند ماهه در اجرای طرح همسان سازی حقوق بازنشستگان هم، همین اختلاف موجود بین نمایندگان مشاغل سخت و زیان آور با تامین اجتماعی بوده و این کشمکش ها هنوز هم به نتیجه نرسیده است. در همین راستا خانه مطبوعات کشور هم پیگیر اصلاح این اجحاف صورت گرفته است و در تلاش است طی جلسه با مسئولان سازمان تامین اجتماعی آن را رفع کند.
پیگیری خراسان برای دریافت پاسخ ابهامات و سوالات بازنشستگان
اما اجرای طرح همسان سازی حقوق، علاوه بر وارد کردن شوک به مشاغل سخت و زیان آور، سوالات و ابهاماتی را هم برای سایر بازنشستگان تامین اجتماعی به همراه داشت.
بازنشستگان تامین اجتماعی با دریافت فیش های حقوقی مردادماه خود با سوالات و ابهاماتی مواجه شدند که ناشی از دو اتفاق بود؛ اتفاق اول اعمال نشدن تغییرات طرح همسان سازی در فیش های حقوقی مرداد برخی بازنشستگان و اتفاق دوم ابهامات ناشی از چگونگی محاسبه این همسان سازی. این ماجرا بار دیگر ارسال پیامک های متعدد بازنشستگان به روزنامه خراسان را به دنبال داشت و پیگیری ماجرا را از ما خواستار شدند. از جمله :
«ما بازنشستگان تامین اجتماعی، چشم امیدمان به همسان سازی بود اما این طور شد که طبق روال معمول، سقف بگیران بیشتر بگیرند و میانه بگیران در حسرت».
«خواهش می کنم بابت ظلم مضاعفی که در خصوص همسان‌سازی اجرا می‌شود پیگیری کنید، کسانی که حقوق بالا می‌گیرند ، دو برابر ما که حقوق بگیر میانه هستیم دریافتی دارند».
در این باره با «محمد اسدی» دبیر کانون عالی کارگران بازنشسته کشور گفت و گو کردیم و سوالات و ابهامات ناشی از اجرای طرح
همسان سازی را با او در میان گذاشتیم. اسدی در این گفت وگو پاسخ هایی را ارائه کرد که شاید بتواند ابهامات برخی از بازنشستگان را رفع کند. البته به گفته او آن دسته از بازنشستگان که احساس می کنند حقوق آن ها تضییع شده است می توانند از مجاری قانونی پیگیر موضوع باشند. پاسخ های دبیر کانون عالی کارگران بازنشسته کشور به سوالات بازنشستگان را در ادامه می خوانید :
ماجرای فیش های بدون تغییر
برخی بازنشستگان حکم حقوقی خود را در سایت مشاهده کرده اند که این حکم ها قبل از اعمال همسان سازی صادر شده و تغییرات در آن اعمال نشده. ممکن است در ماه اول اجرا، تغییرات در حکم برخی بازنشستگان اعمال نشود اما از ماه آینده قطعا اعلام خواهد شد.
این ماه دو پرداختی مجزا برای بازنشستگان انجام می شود. یک پرداختی حقوق و یک پرداختی حاصل از اجرای طرح همسان سازی.
بر اساس تعداد سال های پرداخت بیمه جدولی داریم که پایه افزایش حقوق بر اساس آن تعیین می شود. مثلا با ۱۰ سال سابقه بیمه ۱۵۰ هزار تومان، بعد از آن به ازای هر سال ۵ هزار تومان، از ۲۵ سال به بالا هم مثلا سالی ۱۵ هزار تومان. این پایه افزایش است و کاری به حق بیمه نداریم.
به طور مثال فردی که ۳۰ سال حق بیمه حداقلی پرداخت کرده و حقوق فعلی اش حدود یک میلیون و ۹۰۰ هزار تومان است، با این فرمول باید فقط ۳۶۵ هزار تومان به حقوقش اضافه شود اما با توجه به تعیین کف حقوقی، حقوقش به دو میلیون و ۸۰۰ خواهد رسید.
در مقابل فردی مثلا با ۳۰ سال سابقه، حداکثر بگیر بوده و هنگام بازنشستگی با حقوق هفت برابر حداقل حقوق همان زمان بازنشسته شده. اما الان حقوق این فرد دیگر هفت برابر حقوق حداقلی امسال نیست و ممکن است ۵/۳ برابر باشد. پس در عمل حقوق این فرد ۵/۳ برابر نسبت به زمان بازنشستگی اش کاهش پیدا کرده و دیگر هفت برابر حقوق حداقلی نیست. این ۵/۳ برابر در آن مبلغ پایه ۳۶۵ هزار تومان (عدد ۳۶۵ هزار تومان یک مثال است) ضرب می شود. علاوه بر آن چون بالای ۲۵ سال سابقه دارد، بابت سال اول اضافه، یک درصد حداقل حقوق کارگران (یک درصد یک میلیون و ۹۰۰ هزارتومان، معادل ۱۹ هزار تومان) و به ازای هر سال بیشتر هم ۲۵/۰ درصد حداقل حقوق به آن اضافه می شود.
از ابتدا هم قرار به برابر شدن حقوق حداقل و حداکثر بگیران نبود
طی سال های گذشته کف حقوقی یا همان دریافتی حداقلی بگیران بالا آمده و به همین دلیل ضرایب سابق حداقلی و حداکثری دیگر صدق نمی کند. طرح همسان سازی هم با همین هدف اجرایی شد، از ابتدا قرار به برابر شدن حقوق حداقل و حداکثر بگیران نبود، تلاش شده برای هر فرد به همان میزان حقی را که از او تضییع شده است احقاق کنیم.
از اعتبار طرح همسان سازی مبلغی هم نصیب کسانی شود که واقعا شرایط زندگی سختی دارند. مثلا گفته شده برای فردی با ۱۰ سال سابقه بیمه، ۱۵۰ هزار تومان اضافه شود، در حالی که طبق ضوابط تامین اجتماعی، این بیمه شدگان اصلا بازنشسته محسوب نمی شوند.
در اولین روز واریز حقوق های حاصل از همسان سازی، رضایت مندی خوبی را شاهد بودیم و بیش از ۸۰ درصد تماس ها با ما حاوی پیام تشکر از اجرای این طرح بوده است.
با این طرح کسانی که با حقوق های بین یک میلیون و ۶۰۰ تا ۲ میلیون تومان زندگی می کردند، از ابتدای سال تا الان بیش از یک میلیون تومان به حقوقشان اضافه شده. درست است که این مبلغ نسبت به تورم مبلغ قابل توجهی نیست اما بی تاثیر هم نخواهد بود.
معترضان از مجاری قانونی پیگیری کنند
فرمول تعیین شده در طرح همسازی یک قاعده کلی است و استثنایی در آن دیده نشده است. ضوابطی است که طبق جدول سابقه بیمه پردازی و فرمول های مشخص تعیین شده است.
اگر کسی احساس می کند حقش ضایع شده، می تواند از مجاری قانونی پیگیری کند. با ضوابط موجود، احتمالا اعتراض ها فقط می تواند درباره محاسبه سابقه کار لحاظ شده برای افراد باشد که در این صورت معترضان باید با مراجعه به مراجع ذی صلاح، سوابق کاری مد نظر خودشان را اثبات کنند.
از بازنشستگان می خواهیم اجازه بدهند حقوق این ماهشان واریز شود، نتایج همسان سازی را ببینند، معایب ابتدای اجرای کار رفع شود و بعد درباره آن قضاوت کنند.
منبع: روزنامه خراسان
