
فیلمهایی با زمینههای حاشیه نشینی باید به جامعه کمک کنند تا بتوانند بینش و رفتار صحیحی با حاشیهنشینان داشته باشند.
جلسه نقد و بررسی فیلم سینمایی«مغزهای کوچک زنگ زده» اثر هومن سیدی، صبح دیروز در پردیس سینمایی گلشن مشهد برگزار شد. به گزارش صبح مشهد، در ابتدای این نشست، حاضران به تماشای این اثر که سیمرغ های بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران، بهترین فیلم هنر و تجربه، بهترین فیلم نامه و بهترین صداگذاری سی و ششمین جشنواره فیلم فجر را کسب کرده بود، نشستند و پس از آن نوبت به نقد و بررسی فیلم رسید که با حضور «حسن رضایی» و «مجید فولادیان» دو جامعهشناس و همچنین «مهدی رضایی» منتقد سینما برگزار شد. مهدی رضایی با اشاره به نیاز فیلم ساز به مشاوره گرفتن از یک جامعه شناس برای ساخت «مغزهای کوچک زنگ زده» گفت: در این فیلم تصویر، کارگردانی و تدوین خوبی را شاهدیم و بعد از مدتها به جنبههای مختلف سینمایی پرداخته شده است، جوانهایی مثل هومن سیدی میتوانند چنین سینمایی را خلق کنند.
در ادامه جلسه، «حسن رضایی» جامعه شناس با انتقاد از جریانی که در سینمای ایران به بدبخت نمایش دادن محض میپردازد، گفت: گاهی ما مسابقه بدبخت نشان دادن جامعه در فیلمها را در سینما داریم و انگار شاهد این ماجرا در فیلم هومن سیدی هم هستیم. گاهی مثل فیلم «ابد و یک روز»، مشکلات را درست نشان می دهیم اما در «مغزهای کوچک زنگ زده» بسته نچسبی از داستانها و مضمون ها را داریم که حتی کمیک به نظر میرسد، ترکیب همه بدیهای موجود، فیلم را اساطیری می کند، در فیلمهای گانگستری جهان، هرگز ماجرای فیلم به جامعه تعمیم داده نمیشود اما فیلم ساز در این اثر تاکید دارد که بخشی از جامعه همین حال را دارند، در حالی که حاشیه شهر با تصاویر مغزهای کوچک زنگ زده بسیار متفاوت است، ظاهرا فیلم ساز فقط خواسته از حاشیه شهر به عنوان بستر فیلمبرداری خود استفاده کند.
زندگی شرافتمندانه حاشیه نشینان، گمشده در فیلم
فولادیان، دیگر جامعه شناس حاضر در این جلسه نیز با اشاره به این که در شرایط موجود در جامعه، فیلم ساز هم به سراغ داستانهای تیره و تار میرود، گفت: اینکه در حاشیه شهر، خانوادهها تعداد زیادی فرزند دارند که نمیتوانند همه آنها را مدیریت کنند و معمولا کودکان در خیابان رها شده اند یا اینکه محیط پر از زباله است به درستی در فیلم نمایش داده شده اما در واقعیت داستان های دیگری در حاشیه شهر وجود داردکه باید تعریف شود، مسائلی مانند اینکه خیلی از حاشیهنشینان شغل و مدرک هویتی ندارند، آب، برق و گاز ندارند اما بسیار با شرافت و دست پاک هستند، درحالی که هومن سیدی به این حقایق اشارهای نکرده است. از سوی دیگر مسئله غیرت به ناموس که در فیلم به آن اشاره شده به شکلی غیر واقعی است، در بین افراد مختلف جامعه تفاوتهایی در این زمینه وجود دارد اما نه به شکلی که در فیلم میبینیم. فولادیان با تاکید بر اینکه فیلمهایی با زمینههای حاشیه نشینی باید به جامعه کمک کنند تا بتوانند بینش و رفتار صحیحی با حاشیهنشینان داشته باشند، افزود: در برخی سکانسها، فیلم به قدری غیرطبیعی میشود که مخاطب آن را نمیپذیرد، در حالی که روایت منطقی از روابط موجود بین عوامل داستان و بستر اجتماعی میتوانست موجب درک صحیح جامعه از قشر حاشیه نشینی شود. فولادیان با بیان اینکه چه نوع برخوردی از سوی جامعه میتواند خشم را از قشر آسیبپذیر دور کند، اظهار کرد: باید کنش های همدلانه داشته باشیم و برای حل مسائل و مشکلات جامعه همه وسط میدان بیاییم، در کجای دنیا دولتها توان حل کردن تمام مسائل اجتماعی را با پیچیدگیهای فراوان آن دارند که دولت ما داشته باشد؟