این درحالی است که پس از گذشت حدود یک ماه و حتی با وجود همین اقدام متقابل موضوع افزایش یک طرفه و تبعیض آمیز تعرفه تردد کامیون های ترانزیتی ایرانی از سوی ترکمنستان هنوز لغو نشده است و به نظر می رسدباید در کنار اقداماتی که امید است دستگاه دیپلماسی و وزارت راه و شهرسازی انجام دهند ، به فکر استفاده از راه های جایگزین مثل حمل و نقل ریلی و حتی مسیرهای ترانزیتی جاده ای تازه ای نیز باشیم .در همین باره روزگذشته مدیرعامل راه آهن کشور با بیان این که هم اکنون امکان حمل بارهای صادراتی و ترانزیتی ایران به کشورهای آسیای میانه از مسیر ریلی فراهم شده است، افزود: هر روز شاهد تقاضا برای عبور ۲۰ تا ۳۰ کانتینر بار جدید برای عبور از ترکمنستان هستیم. محسن پورسیدآقایی در گفت وگو با پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی با اشاره به برنامه وزارت راه و شهرسازی برای گسترش جابه جایی کالا و ترانزیت بارهای بندرعباس به ترکمنستان اظهار کرد: همزمان با تصمیم ترکمنستان و وضع عوارض تردد برای ناوگان جاده‌ای ایران به مدیرکل راه‌آهن هرمزگان دستور داده شد تا برای بررسی، بندر عباس را در مرکز توجه و بازدید قرار دهد و به همین دلیل گروه ویژه‌ای برای بررسی و مطالعه ظرفیت‌های ریلی و بندری در محل مستقر شده‌اند.
وی افزود: تمام کسانی که متقاضی جابه جایی بارهای خود از طریق راه‌آهن و عبور از ترکمنستان بودند، امکان حمل کالا برای آن ها فراهم شده است و هر روز شاهد تقاضا برای عبور ۲۰ تا ۳۰ کانتینر بار جدید برای عبور از ترکمنستان هستیم.
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان این که «به رغم اقدام ناگهانی ترکمنستان علیه حمل‌ونقل جاده‌ای ایران، کاهشی در میزان ترانزیت کالا از مرز ترکمنستان ایجاد نشده است» تصریح کرد: تجاری که حاضر به پرداخت عوارض کامیونی و عبور از طریق جاده نیستند با قطار باری کالای خود را ترانزیت می‌کنند.
مدیرعامل راه آهن تصریح کرد: ترکمنستان به هیچ وجه امکان اقدام مشابه در حمل و نقل ریلی علیه ایران را ندارد؛ زیرا حجم بار صادراتی و ترانزیتی ترکمنستان برای جابه جایی از طریق راه‌آهن ایران به مراتب بیشتر است و برای دسترسی به آب‌های خلیج فارس به راه آهن ایران نیاز دارند. بنابراین قصد چنین اقدامی را نخواهند داشت.
مقابله با رفتار ترکمنستان با افزایش ظرفیت ترانزیت ریلی
در همین باره محمد هادی ضیایی مهر، مدیرکل راه آهن استان با تاکید بر توان و ظرفیت ریلی استان برای پاسخ گویی به نیازهای حمل و نقلی در حوزه ترانزیت و صادرات کشور گفت: براساس اعلام مدیرعامل راه آهن جمهوری اسلامی و با توجه به مشکلات به وجود آمده از سوی ترکمنستان برای حمل و نقل و ترانزیت جاده ای ،راه آهن می تواند خلاء ایجاد شده را با افزایش ظرفیت ریلی و تعداد واگن های صادراتی جبران کند.
وی اضافه کرد :در طول سال های گذشته نیز تلاش هایی در این زمینه صورت گرفته بود که تنها مشکل سر راه تحقق این مهم کمبود واگن های صادراتی بود که به دنبال پیگیری های متعدد امروز هیچ مشکلی برای تامین واگن صادراتی نداریم چرا که از ابتدای سال نیز با چنین مشکلی روبه رو نبوده ایم و هم اکنون بیش از نیازمان واگن صادراتی تامین کرده ایم.
ضیایی مهر تاکید کرد: برای ایجاد رغبت بیشتر در میان صادرکنندگان و تجار ایرانی و خارجی و استفاده از ظرفیت های ریلی نه تنها تعرفه ها را افزایش نداده ایم که در برخی مسیرها طبق هماهنگی به عمل آمده با دیگر کشورهای آسیای میانه تخفیف هایی پیش بینی شده است .
مدیرکل راه آهن استان تاکید کرد :قطعا تا حل مشکل به وجود آمده بین ایران و ترکمنستان در حمل و نقل جاده ای ،ظرفیت ریلی استان می تواند در اختیار تجار و بازرگانان ایرانی و خارجی قرار گیرد تا در کمترین زمان ممکن و با کمترین هزینه کالاها رابه مقاصد صادراتی و ترانزیتی برسانند به نحوی که تصمیمات گرفته شده از سوی ترکمنستان تاثیری در حوزه صادرات و ترانزیت کشور نداشته باشد .
سرعت حمل و نقل ریلی افزایش یابد،افزایش ظرفیت اقدام ارزشمندی است
در همین باره مجتبی بهاروند نایب رئیس کمیسیون حمل و نقل اتاق بازرگانی ایران با بیان این که ظرفیت راه آهن ما از گذشته نیز امکان حمل و نقل و جابه جایی کالاهای صادراتی و ترانزیتی ایران یا دیگر کشورهای منطقه از این مسیر به سمت کشورهای آسیای میانه را داشته است، افزود: اگر سرعت حمل و نقل ریلی افزایش یابد،افزایش ظرفیت اقدام ارزشمندی است چراکه در بسیاری موارد حتی هزینه استفاده از حمل و نقل ریلی پایین تر از حمل و نقل جاده ای لحاظ شده است. اما موضوعی که تا کنون باعث شده تا بیشتر تجار و بازرگانان به استفاده از حمل و نقل جاده ای رو بیاورند مسئله سرعت نقل و انتقال است موضوعی که در نهایت به کاهش قیمت تمام شده منجر می شود و برای این منظور باید تدبیری اندیشید .
وی اضافه کرد : اقدامی که راه آهن در افزایش تعداد واگن ها برای تامین نیاز و پاسخ گویی بیشتر به صادرات در این حوزه انجام داده است اگر واقعا صورت گرفته باشد و آمار اعلام شده صحیح باشد اقدام ارزشمندی است .
مسئولان اقدام تبعیض آمیز ترکمنستان رافراموش کردند
وی تصریح کرد :بی تردید باید بپذیریم اقدام اخیر ترکمنستان در افزایش تعرفه تردد و همچنین افزایش میزان تن بار در ترانزیت جاده ای ایران بر میزان صادرات و ترانزیت از مسیر کشورما اثر گذاشته است به طوری که برخلاف ادعای برخی مسئولان دولت این میزان در مقایسه با سال گذشته ۳۷درصد با کاهش روبه رو شده است .البته اخیرا همین اعداد و ارقام را متولیان دولتی هم تایید کرده اند .
وی تصریح کرد :همه این اقدامات و استفاده از ظرفیت حمل و نقل ریلی در توسعه صادرات و ترانزیت اگرچه ارزشمند و حائز اهمیت است اما این موضوعات دلیلی برای پیگیری نکردن و کاهش تعرفه افزایش یافته نیست.در حالی که پس از گذشت یک ماه اکنون به نظر می رسد مسئولان اقدام تبعیض آمیز و یک سویه و خلاف تفاهم نامه های بین المللی ترکمنستان را نادیده گرفته و فراموش کرده اند به طوری که این اقدام به شکل روزمره در حال انجام است .طبیعی است برخورد نکردن با چنین رفتارهایی زمینه را برای وضع قوانین و مقررات تازه تر و تبعیض آمیزتری از سوی ترکمنستان فراهم می کند.
