گردشگری حلال ظرفیت ایرانی و فرصتی برای مشهد

از آنجا که نیازهای گردشگران مختلف که چمدان‌هایشان را به نیت مقاصد متفاوت می‌بندند، یکسان نیست، شناخت انواع گردشگری برای برنامه ریزی در این عرصه از اهمیت اساسی برخوردار است.

یکی از قدیمی ترین انواع گردشگری که از جمله بزرگ‌ترین بخش‌های بازار سفر نیز به شمار می رود، گردشگری مذهبی است.
«گردشگری حلال» نیز نوع خاصی ازگردشگری مذهبی است که تمام فعالیت های آن از نظر قوانین اسلامی مجاز شمرده می‌شود و برای رفع نیازهای گردشگران مسلمان تعریف شده است. همان‌طور که می دانیم واژه «حلال» یک لغت قرآنی به مفهوم مجاز و مشروع است. در کتاب آسمانی ما قرآن، در آیات بسیاری به غذا و نوشیدنی‌های حلال پرداخته شده است. حلال یک مفهوم وسیع است که مسلمانان را تشویق می کند از محصولاتی استفاده کنند که نیکی را در تمام جنبه های زندگی ترویج می‌کند و برای مصرف سالم است و در محیطی سالم و پاکیزه تولید شده است.
منظور از کاربرد واژه حلال در گردشگری، رعایت موازین شرعی اسلام در تمامی مراحل سفر و در مجموع خدمات مرتبط با گردشگری نظیر خدمات مرتبط با مسائل عبادی گردشگران در طول سفر، رعایت آداب اسلامی توسط کارگزاران و تورگردان ها (از جمله انتخاب زمان سفر و انتخاب مکان‌های اقامت) ، رستوران‌ها ، سرویس های حمل ونقل و سایر مراکز مرتبط با سفر و گردشگری است. در طول این نوع از سفرها باید زمینه انجام اعمال عبادی اعم از مکان و شرایط نماز و روزه پیش بینی و فراهم شود.همچنین از اختلاط های حرام پرهیز گردد.
علاوه بر آن:
توجه به اوقات شرعی و ایجاد فضاهای مناسب برای وضو گرفتن و نمازخانه های مجهز درکلیه مراکز حضورگردشگران مسلمان،
قراردادن قرآن در کنار صندلی های هواپیما، پخش برنامه های مذهبی در طول پرواز، در نظر گرفتن بخش‌هایی مجزا برای بانوان و آقایان در تمامی مراکز از جمله سواحل، مراکز تفریحی ، هتل ها و …، ارائه سرویس‌های مورد نیاز در ماه مبارک رمضان و اطلاع‌رسانی مناسب برای ارائه خدمات مورد نیاز مسلمانان از جمله مواردی است که باید توسط برنامه ریزان و مجریان سفرهای گردشگری  پیش‌بینی و اجرا شود.
نتایج مطالعات موسسه تحقیقاتی Dinar Standard  که عمدتا در زمینه تحلیل شاخص‌های اقتصادی کشورهای اسلامی فعالیت می‌کند، نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۵ ، حجم وسیع مبادلات بین کشورهای اسلامی برقرار بوده است؛ به‌طوری که مجموع ارزش  بازار  کشورهای اسلامی در سال ۲۰۱۴ رقمی معادل ۲۰۰۱ میلیارد دلار بوده که این رقم ۱۲درصد از بازار جهانی را شامل می‌شود و برابر پیش‌بینی‌های انجام شده این رقم تا سال ۲۰۱۹ به عدد ۳هزار و ۷۳۵ میلیارد دلار افزایش خواهد یافت.
این بازار شامل بخش‌های مختلفی است؛ از جمله غذای حلال، مبادلات مالی اسلامی ،گردشگری حلال، مد و لباس، رسانه‌ها، سرگرمی و تفریحات، مواد دارویی، بهداشتی و آرایشی .
طبق این تحقیقات، ارزش مالی گردشگری حلال در سال ۲۰۱۴ رقمی معادل ۱۴۲ میلیارد دلار برآورد شده است که این رقم ۱۱درصد از بازار جهانی گردشگری را دربر می‌گیرد و عملا حکایتگر آن است که سود جهانی حاصل از گردشگری حلال در بازار جهانی گردشگری، می‌تواند به بیش از ۲۳۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰  برسد.
در حالی که برابر آمار منتشر شده سازمان جهانی گردشگری در سال گذشته از جابه‌جایی یک میلیارد و دویست میلیون گردشگر در بین کشورهای مختلف دنیا، درآمدی معادل یک‌هزار و چهارصد و هفتاد و شش میلیارد دلار نصیب کشورهای مختلف شده، سهم ایران در تعداد و درآمد فقط نیم درصد بوده است. این درحالی است که قرار است با توجه به چشم انداز ۲۰ساله جمهوری اسلامی ایران، سهم کشورمان از درآمد گردشگری جهانی از ۷/۰ درصد در سال ۸۳ به ۲ درصد در سال ۱۴۰۴ رشد یابد، به گونه‌ای که در سال ۱۴۰۴ حدود ۲۵ میلیارد دلار از  محل ورود حدود ۲۰ میلیون گردشگر درآمد نصیب کشور می‌شود. با توجه به جایگاه منحصر به فرد مشهد مقدس و انتخاب آن در سال ۲۰۱۷ به عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی و همچنین وجود  بالغ بر ۵۰درصد تاسیسات گردشگری کشور در این شهر و زیرساخت های مناسب شهری، می‌توان مشهدالرضا را کانون گردشگری حلال قرار داد و با برجسته کردن این مزیت‌ها، در جهت گسترش و توسعه این نوع از گردشگری حرکت کرد.