نویسنده: سید جلال فیاضی
صبح مشهد– تایید صلاحیت دو هزار داوطلب دیگر از سوی شورای نگهبان بازار رقابت انتخاباتی را گرمتر کرد و جمع دیگری به ماراتن انتخابات پیوستند ،انتظار می رود در مرحله دوم بررسی شکایت ها نیز تعداد دیگری به جمع داوطلبان نمایندگی مجلس بپیوندند و گستره رقابت گسترده تر شود.
چالش رد صلاحیت ها در همه دوره‌های انتخابات کم و بیش وجود داشته است ولی در این دوره ،به دلیل کثرت داوطلبان ودر نتیجه افزایش آمارردصلاحیت‌هاوبا توجه به گسترش فضای مجازی،این موضوع در افکار عمومی بازتاب بیشتری داشته و فضای رقابت انتخاباتی راتحت تاثیر قرار داده و واکنش‌های موافق و مخالف را برانگیخته است.
البته درقوانین بسیاری از کشورها ساز و کارهایی برای نظارت بر انتخابات و بررسی صلاحیت داوطلبان وجود دارد؛ازجمع آوری امضای نمایندگان و سیاستمداران تابررسی های احزاب ویاحتی اخذ وثیقه و…..اما در جمهوری اسلامی این مسئولیت بر اساس قانون اساسی بر عهده شورای نگهبان گذاشته شده است. در این دوره ورود شورای نگهبان به بررسی فساد مالی و سوء استفاده از قدرت در بررسی صلاحیت ها مورد استقبال صاحب‌نظران و اقشار مردم قرار گرفت، اما از آنجا که فساد، فراجناحی وفراقوه‌ای است انتظار آن است که این حساسیت با بیطرفی درمورد همه جریانهای سیاسی ونیز کسانی که در هر سه قوه و سایر دستگاه‌های اداره کشور سابقه مسئولیت داشته‌انداعمال گردد تا شائبه شبهه برخورد جناحی ایجاد نشود.همچنین متقن بودن مستندات با توجه به حساسیت موضوع بسیار حائز اهمیت است چرا که اعتنابه گزارش‌های نادرستی که ممکن است جنبه تسویه حساب گروهی ،سیاسی و شخصی داشته باشدمی تواند موجب آبروریزی افراد شودکه جبران آن چندان سهل نیست.
اما آنچه بیشتر حساسیت‌ها را برمی‌انگیزد استناد به بندهای ۱ و ۳ شرایط نمایندگی در قانون انتخابات برای رد صلاحیت هاست یعنی ؛ اعتقاد و التزام عملی به اسلام و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و ابراز وفاداری به قانون اساسی و اصل مترقی ولایت مطلقه فقیه
قطعاً فقها و حقوقدانان شورای نگهبان حساسیت این شرایط و واژگان و حدود شرعی آن را در بررسی صلاحیت هادر نظردارند.نگاه مضیق به این شرایط می تواند موجب خارج کردن عده ای از دایره اسلام و نظام جمهوری اسلامی ویا وفاداری نسبت به ولایت فقیه گرددویا برگه تایید صلاحیت را به دست کسانی برساند که بخاطر ناکارآمدی هرگز شانه زیر بار مسئولیت نداده اند وبه دلیل عدم اظهار نظر مواضع آنها ناشناخته است. دیدگاههای فقهی و فرمایشات حضرت امام خمینی ورهبر فرزانه انقلاب می تواند معیار تطبیق این شرایط برداوطلبان باشد از جمله در مورد ولایت فقیه اگرچه در قانون تنها به ابراز وفاداری تصریح شده است اماسخنان رهبر انقلاب در این باره ونیز پاسخ ایشان به استفتاء مربوطه روشن می‌کند که ایشان در مورداظهار نظر کارشناسی متفاوت با دیدگاه رهبری ونیز التزام به ولایت فقیه دیدگاهی موسع دارند .فرمودند ؛«همین که از دستورات حکومتی ولی امر مسلمین اطاعت کنید، نشانگر التزام کامل به آن است»
دراین میان اگرچه دامنه رقابت به دو یا سه جریان مطرح کشور؛ اصولگرا اصلاح‌طلب و اعتدال‌گرا خلاصه نمی‌شود و وجود سلایق مختلف خارج از چارچوب جریانهای سیاسی مطرح در رقابت موثراست ،اما بی طرفی شورای نگهبان در بررسی صلاحیت‌ها به ویژه در ارتباط با جریانهای سیاسی فعال می تواند فضای انتخابات را رقابتی تر کرده و مشارکت مردم درا نتخابات را افزایش دهد.
روزهای آینده و با اعلام نهایی اسامی داوطلبان انتخابات مجلس یازدهم قطعاً بازار رقابت گرمتر خواهد شد و فرصت بحث و نگارش در خصوص معیارهای انتخاب و باید و نبایدهای دوران تبلیغات و رقابت انتخاباتی بیشتر فراهم خواهد شد.
