همزمان با سالروز تشکیل شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی، چهارمین همایش ملی فضای مجازی پاک، صبح پنج شنبه ۱۷ اسفند به میزبانی دانشگاه بین المللی امام رضا (ع) مشهد برگزار شد. به گزارش “خراسان رضوی” در این همایش که با هدف شناخت و ارائه راهکارهای عملی برای پیشگیری از آسیب‌ها و تهدیدات و استفاده بهینه از ظرفیت‌های بومی تولید محتوای فضای مجازی برگزار شد، سخنرانان و استادان مدعو، دراین‌باره به تشریح فرصت‌ها و تهدیدها پرداختند.
اهمیت پاک بودن فضای مجازی
رئیس دانشگاه بین المللی امام رضا (ع) و رئیس چهارمین همایش ملی فضای مجازی پاک در ابتدای این همایش گفت: اهمیت پاک بودن فضای مجازی، از گسترش آن بیشتر است و به همین دلیل، در بحث فضای مجازی نیز تنها نباید به بعد فناوری آن پرداخته شود بلکه باید به بحث‌های روان شناسی و جامعه شناسی آن، بیشتر توجه کرد. دکتر “رضا سعیدی” افزود: برای درمان اعتیاد به اینترنت که این روزها جامعه ما را تهدید می‌کند به روان شناسانی نیاز داریم که فرهنگ استفاده صحیح از فضای مجازی را آموزش دهند. سعیدی با اشاره به تفاوت مفهوم تجدد و تمدن گفت: تمدن فرایندی است که باید مرحله به مرحله طی شود و افراد آرام آرام جامعه‌ای پیشرفته را بسازند، اما تجدد این گونه نیست. وی تصریح کرد: در کشورهای شرقی، به ویژه کشور ایران در ابتدا فناوری وارد و پس از آن فرهنگ‌سازی مطرح می شود. در بحث فضای مجازی ما تجدد پیدا کردیم، اما به موازات آن فرهنگ لازم گسترش پیدا نکرده است.سعیدی همچنین با تاکید بر ضرورت اقدامات فرهنگی برای استفاده از فضای مجازی ادامه داد: این وظیفه روان شناسان است که همزمان با ورود فناوری، فرهنگ و آموزش‌های لازم استفاده از فضای مجازی در جامعه فراهم شود.
استفاده بیش از حد از فضای مجازی، باعث بی هویتی و فقر عاطفی در جامعه می‌شود
رئیس کرسی نظریه پردازی علوم رفتاری شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در این همایش، فضای مجازی را به مثابه شمشیر دو لبه‌ای دانست که باید به هر دو جنبه مزیت‌ها و تبعات منفی آن توجه شود. دکتر “غلامعلی افروز” افزود: ارائه بیش از حد محتوای دیجیتال، موجب کاهش مهارت‌های کلامی می‌شود و استفاده بیش از حد از فضای مجازی، باعث بی هویتی و فقر عاطفی در جامعه می‌شود. عضو هیئت علمی دانشگاه تهران افزود: خانواده به عنوان مهم‌ترین نهاد در جامعه باید استفاده از شبکه‌های مجازی را مدیریت کند. متاسفانه امروزه بسیاری از مادران برای کنترل و ساکت کردن فرزندانشان گوشی‌های موبایل و تبلت خود را به راحتی در اختیار آن‌ها قرار می دهند.افروز ادامه داد: برخی از کارهای غلط والدین موجب می شود کودکان در معرض آسیب های جدی در حوزه های اجتماعی و روانی قرار بگیرند.وی بیان کرد: ایمنی فرزندان در فضای مجازی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، از این رو والدین می‌توانند در بهترین موقعیت ممکن هدایت دقیق و مسئولانه فرزندان خود را در فضای مجازی بر عهده بگیرند.
تأکید بر ضرورت شناخت مخاطب
عضو انجمن روان شناسی آمریکا نیز در ادامه این همایش گفت: یکی از مشکلات اساسی در حوزه فضای مجازی، تولید محتوا بدون توجه به مخاطب است. پروفسور “سید محسن فاطمی” با اشاره به لزوم توجه به ایجاد جذابیت در محتوا خاطرنشان کرد: به هر میزان درگیری‌های شناختی و هیجانات عاطفی مخاطب را بهتر بشناسیم، می‌توانیم در تولید محتوا بهتر عمل کنیم. عضو انجمن روان شناسی آمریکا ادامه داد: به هر میزان درگیری‌های شناختی و هیجانات عاطفی مخاطب را بهتر بشناسیم می‌توانیم در تولید محتوا بهتر عمل کنیم. یکی از اشکالات ما در تولید محتوا، این است که ما پیام‌هایی را تولید می‌کنیم بدون آن که با مخاطب ارتباط برقرار کنیم.وی معتقد است این عجز فرهنگی و ضعف فکری ماست که تولیدات موثری خلق نمی‌شود. ما باید مولفه‌های بومی، محلی، فرهنگی، عاطفی، شناختی و… را درک کنیم.دکتر فاطمی بیان کرد: ما به هر میزان که جاذبه‌های بیشتری در این فضا ایجاد کنیم می‌توانیم تهدیدها را در ارتباط با مخاطب به فرصت تبدیل کنیم.
نذر فرهنگی داشته باشیم
عضو شورای عالی فضای مجازی و استاد دانشگاه صنعتی شریف نیز با تأکید بر ضرورت جریان سازی در تولید محتوای فضای مجازی گفت: متاسفانه آن چه امروز در فضای مجازی عرضه می‌شود، تولید خودمان نیست. دکتر “رسول جلیلی” مسئولیت تولید محتوای پاک و مطمئن را متوجه تک تک افرادی دانست که در این حوزه دغدغه دارند و افزود: اگر قرار است کاری در این عرصه انجام دهیم، باید همین امروز به فکر آن باشیم و پیشنهاد می‌کنم برای تولید محتوا در فضای مجازی، نذر فرهنگی داشته باشیم. عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف افزود: اهمیت تولید محتوا برای فضای مجازی به اندازه‌ای است که رهبر معظم انقلاب در سخنان خود بارها به آن توجه و تاکید د
اشته اند. ایشان در بخشی از سخنان خود فرمودند: «مستحبات نمازتان آن قدر مهم نیست که تولید در فضای مجازی مهم است». وی اظهار کرد: رویکردی که امروز در تولید محتوا وجود دارد، رویکرد جمع سپاری است. در این رویکرد زیرساخت را می‌گذارند و می‌گویند خود مردم برای مردم تولید کنند، این امر برای جامعه ارزش محور و دینی و خانواده محور سم مهلک است.وی تصریح کرد: تک تک ما مسئول تولید محتوا هستیم تا بتوانیم این نیاز بزرگ برای جذب محتوا را پاسخ دهیم، من نذر فرهنگی را برای تولید محتوا در عرصه فضای مجازی آینده کشور پیشنهاد می‌کنم.
ضعف قانونی در فضای مجازی
دکتر “سلمان کونانی” پژوهشگر فضای رسانه ای و شبکه‌های اجتماعی نیز در این همایش گفت: در کشور، مدیریت قانونی در حوزه فضای مجازی نداریم و در بسیاری از مواقع، این ضعف بسیار مشهود است. وی افزود: اینترنتی که امروز از آن استفاده می‌کنیم، اینترنتی آمریکایی است که هیچ تسلطی بر آن نداریم و اگر به دنبال گسترش فضای مجازی پاک هستیم، باید تسلط خود را بر این فضا افزایش دهیم. در ادامه این همایش نیز میزگردی با حضور استادان و فعالان در زمینه فضای مجازی برگزار شد. در این میزگرد تخصصی “حسن نجفی سولاری” استاد دانشگاه امام صادق به عنوان دبیر میزگرد، «حمید شریف نیا» مشاور رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران، “محمدمهدی فتوره چی” مدیر گروه مطالعات رسانه و فرهنگ مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران، “سید علی علوی” سردبیر روزنامه خراسان و مسئول بنگاه رسانه سرمایه‌گذاری آخرین خبر، “محسن رضایی” رئیس مرکز تلویزیون تعاملی و “مرتضی منطقی” روان شناس و استاد دانشگاه، حضور داشتند و نکاتی را در زمینه راهکارهای بهره گیری بهتر از فضای مجازی بیان کردند. در پایان این همایش نیز از مقالات برتر و تعدادی از فعالان عرصه تولید محتوای فضای مجازی تقدیر شد.
