نویسنده: سعید رنجبر
صبح مشهد- موضوع غدیر و ولایت امیرالمؤمنین علی (ع) یکی از مسائل بسیار مهم و بنیادین در تاریخ اسلام و تشیع است. در این مقاله، به بررسی ابعاد مختلف ولایت حضرت علی (ع) و اثبات امامت ایشان خواهیم پرداخت.
۱. مفهوم ولایت و امامت
ولایت به معنای سرپرستی و رهبری است و در اصطلاح دینی به معنای سرپرستی معنوی و سیاسی بر مؤمنان و هدایت آن‌ها به سوی حق و حقیقت است. امامت نیز در تشیع به معنای رهبری دینی و سیاسی جامعه اسلامی و استمرار هدایت پیامبر (ص) است.
۲. غدیر خم
غدیر خم واقعه‌ای تاریخی است که در آن پیامبر اسلام (ص) در سال ۱۰ هجری، در بازگشت از حج، در محلی به نام غدیر خم، با تعیین علی (ع) به عنوان جانشین خود، به تبیین ولایت ایشان پرداخت. در این واقعه، پیامبر (ص) در خطبه‌ای مفصل، به صراحت به امامت و ولایت حضرت علی (ع) اشاره کرده و فرمود:
“من کنت مولاه فهذا علی مولاه.”
این حدیث به معنای آن است که هر کس من مولا و سرپرست او هستم، علی (ع) نیز مولا و سرپرست اوست.
۳. دلایل قرآنی بر اثبات ولایت علی (ع)
در قرآن کریم، آیات متعددی به ولایت و امامت علی (ع) اشاره دارد. از جمله این آیات می‌توان به آیه تطهیر و آیه ولایت اشاره کرد:
آیه تطهیر:
خداوند در آیه ۳۳ سوره احزاب می‌فرماید:
“إنما یُریدُ اللهُ لیُذهبَ عنکم الرّجسَ أهلَ البَیتِ و یُطهّرَکم تطهیراً.”
این آیه به پاکی و عصمت اهل بیت (ع) اشاره دارد و حضرت علی (ع) به عنوان یکی از اهل بیت (ع) از این مقام برخوردار است.
آیه ولایت:
در آیه ۵۵ سوره مائده، خداوند می‌فرماید:
“إنّما ولیّکم اللهُ و رسوله و الذین آمنوا الّذین یقیمون الصّلاه و یوتون الزّکاه و هم راکعون.”
این آیه به وضوح به ولایت مؤمنان و علی (ع) اشاره دارد و به عنوان یکی از مصادیق ولی، حضرت علی (ع) معرفی می‌شود.
۴. احادیث و روایات
علاوه بر قرآن، احادیث متعددی از پیامبر (ص) و ائمه (ع) در مورد ولایت و امامت حضرت علی (ع) وجود دارد. از جمله این احادیث می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
حدیث ثقلین:
پیامبر (ص) فرمودند:
“من ترککم فی الثقلین: کتاب الله و عترتی، ما إن تمسکتم بهما لن تضلوا بعدی أبداً.”
این حدیث نشان می‌دهد که عترت پیامبر (ص) به ویژه حضرت علی (ع) در هدایت و رهبری جامعه اسلامی نقش بسزایی دارند.
۵. نتیجه‌گیری
ولایت امیرالمؤمنین علی (ع) نه تنها در روایات اسلامی بلکه در دلایل قرآنی نیز به وضوح اثبات شده است. واقعه غدیر خم و آیات و احادیث مرتبط با آن، نشان‌دهنده مقام والای ایشان در اسلام و اهمیت ولایت ایشان در ادامه خط نبوت است. ولایت حضرت علی (ع) نه تنها بعد از وفات پیامبر (ص) بلکه در طول تاریخ اسلام نیز به عنوان یک اصل مهم در زندگی مسلمانان و به ویژه شیعیان باقی مانده است.
این موضوع اهمیت زیادی در وحدت مسلمانان و ادامه مسیر صحیح دین اسلام دارد و باید همواره در کانون توجه قرار گیرد.
