نویسنده: دکتر محمد حسین محمددوست
صبح مشهد- عاشورا و غدیر دو رویداد مهم در تاریخ اسلام هستند که هر یک به نوعی بر شکلگیری اندیشههای دینی و اجتماعی مسلمانان تأثیر گذاشتهاند. این دو واقعه نهتنها در بُعد مذهبی، بلکه در ابعاد سیاسی و فرهنگی نیز نقش بسزایی ایفا کردهاند.
عاشورا
عاشورا، روز نهم و دهم محرم، یادآور واقعهای تاریخی است که در آن امام حسین (ع)، نوه پیامبر اسلام، به همراه خانواده و یارانش در کربلا با ظلم و ستم یزید به شهادت رسید. این واقعه نماد مبارزه با ظلم و دفاع از حق است. عاشورا به مسلمانان آموخت که باید در برابر ظالمین ایستادگی کنند و برای احقاق حق و عدالت تلاش نمایند.
اندیشه عاشورا نه تنها در بعد مذهبی، بلکه در بعد اجتماعی نیز تأثیرگذار بوده است. این واقعه به عنوان یک منبع الهام در قیامها و نهضتهای مختلف علیه ظلم و فساد به شمار میرود. مراسم عزاداری عاشورا در طول تاریخ بهعنوان یک ابزار برای انتقال این اندیشهها و ارزشها میان نسلها مطرح شده است.
غدیر
واقعه غدیر خم نیز یکی دیگر از محورهای اساسی در اندیشه اسلامی است. در روز غدیر، پیامبر اسلام (ص) در آخرین حج خود، امام علی (ع) را به عنوان جانشین و ولی مسلمانان معرفی کرد. این واقعه بیانگر اهمیت ولایت و رهبری در جامعه اسلامی است و نشاندهنده این است که رهبری باید بر اساس شایستگی و تقوا باشد.
اندیشه غدیر تأکید بر ضرورت تبعیت از رهبری عادل و آگاه دارد. این واقعه در شکلگیری تفکر شیعه و همچنین در تحولات سیاسی و اجتماعی جوامع اسلامی تأثیرگذار بوده است. پیروزیها و شکستهای تاریخ اسلام همواره تحت تأثیر این اندیشه قرار داشته است.
پیوند عاشورا و غدیر
عاشورا و غدیر هر یک به نوعی بر دیگری تأثیر گذاشتهاند. عاشورا تجلیگاه وفاداری به اصول و ارزشهایی است که در غدیر تبیین شدهاند. این دو واقعه بهگونهای در هم تنیده شدهاند که کسانی که به عاشورا میپردازند، به غدیر نیز توجه میکنند و بالعکس. هر دو واقعه دعوت به حقطلبی و ایستادگی در برابر ستم را دارند.
نتیجهگیری
اندیشههای حاصل از عاشورا و غدیر همچنان در زندگی مسلمانان جاری است و فرصتهایی برای تأمل و بازنگری در مسائل اجتماعی و سیاسی فراهم میآورد. این دو واقعه نهتنها به عنوان بخشی از تاریخ اسلام، بلکه به عنوان منابع الهامبخش برای بهبود شرایط انسانی و اجتماعی باقی خواهند ماند. مسلمانان با تأمل در این اندیشهها میتوانند راههای جدیدی برای مبارزه با ظلم و تحقق عدالت پیدا کنند.
این اندیشهها به ما یادآوری میکنند که در هر زمان و مکانی، باید به اصول انسانی و اسلامی پایبند باشیم و در برابر ظلم و فساد ایستادگی کنیم. عاشورا و غدیر به عنوان دو ستون استوار در تاریخ اسلام، همواره ما را به سوی حقطلبی و عدالتخواهی هدایت میکنند.