مدیر بهزیستی مشهد با بیان اینکه طی دو سال اخیر ۱۴۰۵ کودک کار در این شهرستان شناسایی شده که ۵۷ نفر آنها دختر هستند، گفت: طی دو سال اخیر ۴۰ گرداننده کودکان کار در مشهد شناسایی و دستگیر شدند.
به گزارش صبح مشهد، جواد بهنام در نشست خبری که امروز ۱۵ خردادماه در اداره بهزیستی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: طی دو سال اخیر ۱۴۰۵ کودک کار در این شهرستان شناسایی شده که ۵۷ نفر آنها دختر هستند. ۸۰ درصد کودکان کار شناسایی شده را اتباع افغانستانی تشکیل داده‌اند.
وی افزود: ۱۰۵۹ نفر از کودکان کار شناسایی شده را اتباع افغانستانی تشکیل داده‌اند که ۷۵ درصد آنها به‌تنهایی و یا با بستگانشان از طریق مبادی غیررسمی و بدون مجوز وارد کشور شده‌اند.
بهنام در ادامه به ۲۲ خردادماه روز جهانی مبارزه با کار کودکان اشاره کرد و توضیح داد: هدف از این معرفی ایجاد حساس‌سازی در جامعه و آگاهی به مسئولان و مردم در خصوص جلوگیری از کار کودکان بوده است. کار کودکان در خیابان یکی از معضلات اجتماعی جهانی است و پس از انقلاب صنعتی در اروپا و آمریکا شروع شده و اکنون بیش از ۳۰۰ میلیون کودک کار در خیابان‌ها وجود دارد.
وی مطرح کرد: طبق پژوهش‌های جهانی مجموعه‌ای از عوامل اجتماعی و اقتصادی شامل مهاجرت‌های خارجی و داخلی، مشکلات معیشت خانواده، فقر، بدرفتاری با کودکان در خانواده، بی‌سرپرستی و بدسرپرست بودن عواملی است که کودکان را از خانواده فراری و به خیابان می‌کشد.
مدیر بهزیستی مشهد اعلام کرد: کار کودکان در خیابان آسیب‌های اجتماعی و روانی فراوانی به آینده کودک و نوجوان وارد می‌کند و تبعات ناخوشایندی مانند افزایش جرم و بزهکاری، کاهش امنیت اجتماعی، کاهش اثربخشی نسل جوان، افزایش بیکاری و… برای جامعه دارد. از طرفی نارضایتی عمومی از نحوه مدیریت جامعه را افزایش می‌دهد.
وی تصریح کرد: از سال ۸۴ در حوزه ساماندهی کودکان کار در این شهرستان اقداماتی شامل نگهداری کودکان کار در مراکز شبانه‌روزی و توانمندسازی کودکان انجام شده است.
بهنام اظهار کرد: از آبان ۹۹ طرحی در مشهد به‌صورت مشترک با دادگستری و همچنین شهرداری و نیروی انتظامی شروع شد که براساس آن شهرداری مسئولیت جمع‌آوری کودکان از معابر سطح شهر را بر عهده دارد. در این طرح کودکان کار پس از جمع‌آوری در اختیار بهزیستی قرار می‌گیرند و سپس بهزیستی بررسی‌های لازم را انجام می‌دهد، کودکانی که برای اولین‌بار در این طرح جمع‌آوری شده‌اند و دارای خانواده هستند به خانواده تحویل می‌شوند و برای آنها در دادسرا پرونده‌های اجتماعی و شخصیت تشکیل می‌شود. کودکانی که سرپرست ندارند و یا بدسرپرست هستند و به تکرار جمع‌آوری شده‌اند به مراکز بهزیستی معرفی می‌شوند.
وی با اعلام این مطلب که از آغاز این طرح سایر ادارات نیز توسط دادسراها به همکاری با بهزیستی جهت ساماندهی کودکان کار و خیابان موظف شده‌اند، خاطرنشان کرد: طی این مدت که طرح اجرایی شده دو موضوع اساسی شامل توانمندسازی کودکان کار و خانواده آنها و نیز آگاه‌سازی شهروندان در خصوص عدم حمایت از کودکان کار در سطح شهر و آشنایی خانواده‌های این قشر با آسیب‌هایی که فرزندانشان را در جامعه تهدید می‌کند در دستور کار قرار گرفته است.
بهنام بیان کرد: در حال حاضر سه گروه مرکز شامل ۲ مرکز غیر اقامتی تحت عنوان مراکز حمایتی آموزشی کودک و خانواده، دو مرکز اقامتی کوتاه‌مدت و طولانی‌مدت و یک مرکز غربالگری کودکان کار در سطح شهرستان فعالیت دارند و به جامعه هدف خدمات ارائه می‌کنند.
وی افزود: توانمندسازی کودکان باهدف برگرداندن کودک به کانون خانواده طراحی شده و به‌منظور توانمندسازی کودکان در خانواده و باهدف کاهش آسیب و خانواده محوری مراکز حمایتی آموزشی کودک و خانواده راه‌اندازی شده است.
مدیر بهزیستی مشهد تنوع کودکان کار در خیابان از لحاظ جنسی و سنی را یک چالش دیگر برای بهزیستی اعلام کرد و توضیح داد: در حال حاضر تنها دو مراکز اقامتی کوتاه‌مدت و طولانی‌مدت در شهرستان فعالیت دارند و باتوجه‌به اینکه بیشتر این کودکان با اعتیاد و بزهکاری مواجه هستند، نیاز است که این مراکز افزایش یابد.
وی اظهار کرد: ازآنجایی‌که کودکان کار زیر ۱۵ سال که مرتکب جرم یا اعتیاد هستند به کانون‌های اصلاح و تربیت سپرده می‌شوند به دنبال آن هستیم مکان‌های مخصوصی جهت نگهداری این گروه راه‌اندازی کنیم.
بهنام با اشاره به سرنوشت کودکان کار پس از مرخص شدن از مراکز بهزیستی گفت: کودکان کار در خیابان که شناسایی می‌شوند تا زیر سن ۱۸ سال در مراکز بهزیستی نگهداری می‌شوند و پس از آن از مراکز مرخص شده و تا یک سال تحت کنترل هستند. بعد از سن ۱۸ سالگی افراد می‌توانند برای زندگی خود تصمیم بگیرند و مسئول زندگی فردی هستند در چنین شرایطی اگر جرمی مرتکب شوند به دلیل برخورداری از سن قانونی به مراجع قضایی معرفی و مطابق قانون با آنان برخورد می‌شود.
وی ادامه داد: تاکنون ۱۴ هزار و ۳۱۸ خدمت در حوزه‌های مددکاری، بهداشتی، درمانی، حقوقی و … انجام شده است. در همین بازه زمانی ۱۵۴ مورد در تحصیل و ۱۸۴ مورد در زمینه پزشکی و درمانی به کودکان کار در خیابان خدمات‌رسانی شده، همچنین در زمینه کاریابی برای ۱۵ نفر از کودکان و اعضای خانواده آنها اقداماتی انجام شده است.
بهنام با اشاره به کمک ۳۰ درصدی خیران به کودکان کار در خیابان توضیح داد: سال گذشته بیش از ۵۰۰ میلیون تومان کمک نقدی و به همین میزان کمک غیرنقدی در حوزه خدمات‌رسانی به کودکان کار در خیابان انجام شده است. اما مشکل اساسی در بحث کودکان کار در خیابان، اتباع افغانستانی هستند که نه از حوزه بهزیستی و نه سازمان دیگری منبع حمایتی ندارند.
شناسایی ۱۳۵ کودک کار از ابتدای امسال در مشهد
وی از شناسایی ۱۳۵ کودک کار از ابتدای امسال تاکنون در مشهد خبر داد و بیان کرد: از این تعداد ۴ نفر دختر و مابقی پسرهستند. همچنین ۱۰۴کودک کار شناسایی شده را اتباع افغانستانی تشکیل داده اند. تاکنون۴۴ نفر آنها به خانواده برگردانده شدند و حمایت خانوادگی می شوند. ۸۸ نفر در مرکز اقامتی طولانی مدت نگهداری و ۹ نفر نیز به مراکز درمانی و روش های دیگر ارجاع شده و در مرکز بهزیستی حضور ندارند.
بهنام گردانندگان کودکان کار را یک چالش دیگر در این حوزه معرفی کرد و گفت: متأسفانه یکی از چالش‌ها در خصوص کودکان کار در خیابان، وجود باندها و افرادی هستند که کودکان را به خدمت گرفته و از آنها بهره‌کشی می‌کنند طی دو سال اخیر ۴۰ گرداننده کودکان کار در مشهد شناسایی و دستگیر شدند.
وی در ادامه تشریح کرد: ۶۰ درصد کودکان کار مورد آسیب‌های اجتماعی مانند خشونت، تعارضات جنسی، مشکلات روحی و روانی، بیماری‌هایی که از لحاظ عدم بهداشت به وجود می‌آید و… قرار می‌گیرند.
مدیر بهزیستی مشهد تصریح کرد: کارکردن کودکان در خیابان یک معضل اساسی است که برای مبارزه با آن باید فرهنگ‌سازی در جامعه را نهادینه کرد و از شهروندان خواهشمندیم از هرگونه حمایت از این کودکان خودداری کنند و به‌جای کمک مستقیم به آنها، کمک‌های خود را به نهادهای حمایتی مرتبط با جمع‌آوری کودکان کار ارسال کنند.
وی با اشاره به ملاک شناسایی برای بهزیستی جهت جمع‌آوری کودکان کار، گفت: تمام کودکانی که برای ادامه زندگی خود و خانواده و یا برای امرارمعاش به دنبال درآمد هستند و در خیابان‌ها و سر چهارراه‌ها مشغول فعالیت هستند جمع‌آوری می‌شوند.
بهنام ادامه داد: در حال حاضر دو مرکز حمایتی آموزشی کودک و خانواده در حاشیه شهر متمرکز است و خانواده‌ها قبل از اینکه کودک را برای مسائل معیشتی به خیابان بفرستند شناسایی شده و از این اقدام آنها جلوگیری خواهد شد.
وی مطرح کرد: همچنین برای تسریع در امور شناسایی و رسیدگی به وضعیت کودکان کار در خیابان ۷۰ مرکز مثبت زندگی در تمام سطح شهرستان پراکنده هستند.
