نویسنده : مصطفی منتظر
روزنامه خراسان: رخدادهای پنج ماه اخیر و پس از آن واکنش‌های سیاسی در خارج از کشور به ویژه در اروپا باعث شد تا امیدها برای احیای برجام و میانه‌روی اروپا از بین برود. واکنش‌هایی که با فشار لابی‌های عربی- عبری و فشار رسانه‌ای ضدانقلاب و کمک برخی ایرانیان حاضر در اروپا، تقویت شد و به نقطه جوش رسید. متاسفانه ضعف در اقدامات موثر در این برهه زمانی به ویژه در عرصه دیپلماسی عمومی باعث شد تا روند این جریان روبه رشد و تقویت شود تا جایی که روز گذشته نیز شاهد اقدام خطرناک و بدعت آمیز پارلمان اروپا علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بودیم ،اقدامی که اگر چه هنوز جنبه مشورتی دارد و از اهرم ها و ضمانت های اجرایی برخوردار نیست، اما روند تحولات نشان دهنده هوشیاری درخصوص این اقدام است . توطئه ای که باید با مجموعه ای از اقدامات نرم افزاری و سخت‌افزاری خنثی شود.
این وضعیت، ارتباط ایران و اروپا را به نقطه انفجار رسانده و اپوزیسیون را به طمع بسته شدن سفارتخانه‌های ایران در اروپا انداخته است. اگرچه این هدف فعلا معلق است، اما رفتن به سمت تروریستی اعلام کردن سپاه بخشی از همین پازل است. این اتفاق اثر واقعی در عرصه اقتصاد و سیاست برای کشور ندارد، اما قطعا بخشی از مسیر منزوی سازی کشور و احتمالا زمینه‌سازی دشمن برای ورود احتمالی به مرحله درگیری محدود است.
مهم است دقت کنیم، وضعیت کنونی در فضای رسانه‌ای و اجتماعی اروپا اجازه نمی‌دهد که مسئولان اروپایی از مسیر اشتباه قبلی خود بازگردند. در واقع پل‌های پشت سر اروپایی‌ها خراب شده و سیاست خارجی آن ها در مسیر افراطی در حال حرکت است. البته باید دقت داشت که اروپا دیگر نقش اساسی و جدی سابق خود در سیاست خارجی بین‌الملل را از دست داده ،اما هنوز هم نقشی غیرقابل چشم پوشی دارد. لذا مهم است که راهی برای بازگشت اروپایی‌ها به مسیر درست باز شود. نباید فراموش کرد که قبل از شهریور امسال، ماکرون با رئیسی تماس گرفت و از او برای موضوعات عراق و لبنان کمک خواست یا آلمانی‌ها برخی راه‌های همکاری اقتصادی را باز کرده بودند.این راه برگشت باید ترکیبی از فعالیت دیپلماتیک در پشت پرده، دیپلماسی رسانه‌ای و توضیح واقعیت اجتماعی ایران و برخی تهدیدات و تطمیع‌ها باشد. عرصه رسانه بسیار مهم و اساسی است و ظرفیت‌های بسیاری از دست رفته است که باید بازیابی شود. باید از چارچوب داخلی و محدود بودن به احیای برجام خارج شد و فضای جدید را تولید کرد.
توجه نکردن به این موضوعات باعث خواهد شد تا فضای ایران در جهان به سمت محدودیت حرکت کند و زمینه را برای فشار آمریکا و اسرائیل به کشور و بازی آن ها مهیا سازد. تحرکات اسرائیل و عدم نتیجه‌گیری در موضوع عربستان باعث شده تا وضعیت منطقه نیز جزئی از این پازل باشد. البته این نکته را نباید از نظر دور داشت که بعید است موضوعات منطقه‌ای به ویژه با عربستان تا قبل از حل مسائل ایران و کشورهای قدرتمند، حل شود. لذا پیگیری بیشتر موجب تلف شدن وقت خواهد بود.
درمقابل اما باید تلاش کرد تا از راه‌های گریز موجود استفاده کرد تا طرف آمریکایی مجبور به بازگشت به مسیر احیا شود. بدون شک همکاری جدی و جدید و عملیاتی با چین و روسیه می‌تواند بخشی از این مسیر باشد. همکاری جدید نیز از راه بستن قرارداد روی زمین و عملیاتی کردن آن و تصمیم برای بودن در یک مسیر واقعی کریدوری می‌گذرد. از طرف دیگر همکاری نزدیک و واقعی با هند و برزیل و کشورهایی نظیر آن ها می‌تواند فضای تنفس اقتصادی کشور را ایجاد کند. فروش بخش محدودی از نفت در مقابل واردات مواد غذایی (به ویژه از برزیل) برای جلوگیری از فشار ارزی بر اقتصاد کشور می‌تواند بخشی از این راه‌حل باشد.
در مقابل اروپا نیز، مسیر از طریق دیپلماسی عمومی و گفت وگوی پشت پرده باید بگذرد. باید از تمامی امکانات موجود استفاده کرد تا به دروغ‌های موجود پاسخ جدی و آفندی داده شود.
