بیش از ۵۰ سال از آخرین باری که ادعا شده پای انسان به ماه رسیده، می گذرد اما ناسا دوباره با پروژه ای ۹۰ میلیارد دلاری به دنبال راهی برای رسیدن به ماه است.
صبح مشهد- بیش از نیم قرن از زمانی که گفته می شود اولین انسان پا به کره ماه گذاشت، می گذرد اما همچنان بشر به دنبال راهی برای رسیدن و گشت و گذار در ماه است. بعد از آخرین ماموریت آپولو که در سال ۱۹۷۲ (۱۳۴۸) انجام شد، حالا برای اولین بار قرار است آرتمیس، کپسولی با توانایی بردن انسان به ماه با نام اوریون رابه فضا پرتاب کند که تاکنون به دلایل نقص فنی با مشکل همراه بوده و دوبار به تعویق افتاده است و بر اساس گزارش ناسا قرار است اول مهر دوباره آرتمیس ۱ برای پرتاب آماده شود. البته این پرتاب بدون سرنشین خواهد بود و قرار است پروازی آزمایشی از ماموریت هیجان‌انگیز آرتمیس باشد که برای سفر بازگشت انسان به ماه در حدود دو تا سه سال دیگر برنامه‌ریزی شده است. در این گزارش به روندی پرداخته ایم که ناسا برای رسیدن به ماه در نظر گرفته ولی هنوز مرحله اول آن هم محقق نشده است.
ماموریت آرتمیس
در ابتدا قرار بود ۷ شهریور آرتمیس ۱ پرتاب شود اما به دلیل نشت هیدروژن این پرتاب به تعویق افتاد. به تازگی ناسا ۲۳ سپتامبر (اول مهر) را برای پرتاب آرتمیس ۱ تعیین کرده است اما این پرتاب در صورتی که بسیاری از موارد درست پیش برو د، صورت خواهد گرفت. ماموریت اصلی آرتمیس اهداف بلندپروازانهای است که ناسا قصد دارد آن ها را به مرحله اجرا دربیاورد. دویچه وله درباره این ماموریت نوشت: «ماموریت های آرتمیس شامل پروازهای بدون سرنشین و بعدا سرنشین دار به ماه خواهد بود. آژانس فضایی قصد دارد تا پایان این دهه، یک بار در سال به سطح ماه برود و یک ایستگاه فضایی در مدار ماه و یک پایگاه در قطب جنوب این کره بسازد که در آن فضانوردان فناوری‌ها و مهارت‌های لازم برای حضور بلندمدت در فضا را آموزش ببینند.» اگر آرتمیس ۱ به درستی پرتاب شود و ماموریتش به درستی خاتمه پیدا کند، آرتمیس۲ خدمه ای از فضانوردان را در بهار سال ۲۰۲۴ (۱۴۰۳) به ماه می برد. آرتمیس سوم، که هم اکنون پرتاب آن برای سال ۲۰۲۵ (۱۴۰۴) برنامه ریزی شده، اولین فضانوردان زن و رنگین پوست را به ماه خواهدبرد.
هزینه رسیدن به ماه
این ماموریت‌های جاه‌طلبانه برای ایالات متحده هزینه بسیار زیادی خواهد داشت. گزارش‌های ناسا نشان می‌دهد هزینه کل هر پرتاب با موشک فضایی SLS حدود چهار میلیارد دلار خواهد بود و هزینه ماموریت آرتمیس تا سال ۲۰۲۵ (۱۴۰۴) در حدود ۹۰ میلیارد دلار است که تخمین زده می‌شود با اجرای ماموریت‌های سرنشین‌دار بسیار بیشتر از این شود.
شبیه سازی سفر به ماه در زیر آب
ماموریت های فضایی مخصوصا ماموریت هایی که قرار است فضانورد در سطح یکی از اجرام فضایی فرود بیاید، نیاز به شبیه‌سازی مراحل مختلف در زمین دارد. از چند سال قبل در نزدیکی مرکز هیوستون، استخری که ۶۰ متر طول، ۳۰ متر عرض و ۱۲ متر عمق دارد، ساخته شد تا ماموریت‌های مختلف پروژه آرتمیس در آن انجام شود. از آن جا که گرانش ماه، یک‌ششم نیروی گرانش در زمین است، فضاپیمای شبیه‌سازی‌شده به صورت شناور در این استخر قرار می گیرد تا فضانوردان بتوانند احساس مشابه بی‌وزنی را تجربه کنند. عینک‌های واقعیت مجازی به فضانوردانی که قرار است در ماموریت‌های آرتمیس۲ و ۳ به ماه بروند، کمک می‌کند تا راه‌رفتن روی ماه را تمرین کنند. تا به حال شش فضانورد برای ماموریت‌های سرنشین‌دار آرتمیس آموزش دیده‌اند و شش فضانورد دیگر هم قرار است تا مهر دوره‌های آموزشی ۱۵۰ جلسه‌ای خود را به پایان برسانند.
بی پولی دلیل نرسیدن به ماه!
هرچند سفر ۵۰ سال قبل «نیل آرمسترانگ» فضانورد آمریکایی و فرمانده آپولو ۱۱ در هاله ای از ابهام قراردارد و برخی منتقدان بر این باورند که هنوز هیچ انسانی پا به کره ماه نگذاشته است و آن چه درباره این سفر گفته می شود و عکس هایی که منتشر شده، دروغ و در استودیوهای سینمایی ساخته شده است اما این سوال در ذهن بسیاری از مردم جهان شکل گرفته که چرا در این ۵۰ سال، هیچ کاوشگر فضایی سرنشین‌داری برای فرود بر سطح ماه برنامه‌ریزی نشده است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت، پیش از این دلیل اصلی مسابقه برای رسیدن به ماه جنگ سرد بود. آمریکا این موضوع را حیاتی می دانست و گمان می کرد با این اتفاق برنده رقابت فضایی با اتحاد جماهیر شوروی می شود. گفته شده ناسا برای سفر به ماه ۳۰ میلیارد دلار هزینه کرده است.به جز این ناسا برای رسیدن به ماه بارها تلاش کرده اما هر بار به دلیل بودجه کلانی که برای این ماموریت نیاز است، ادامه برنامه‌ها به تعویق افتاد. برای مثال سال ۱۹۸۹ (۱۳۶۸) جورج دبلیو بوش، رئیس‌جمهور وقت آمریکا از طرح اکتشافی فضایی جدیدی خبر داد که هدف آن پرتاب فضانوردان به ماه و مریخ بود. برآورد اولیه‌ای که برای این ماموریت تخمین زده شده چیزی حدود ۵۰۰ میلیارد دلار بود، این در حالی است که برای ساخت تلسکوپ فضایی جیمز وب ۱۰ میلیارد دلار هزینه شد. هزینه بسیار بالا برای این ماموریت در نهایت باعث شد کنگره ایالات متحده با آن موافقت نکند. سال ۲۰۰۵ (۱۳۸۴) طرح فرود مجدد انسان در ماه ارائه شد و موشک‌های Ares I و V برای این ماموریت آماده شدند اما باز هم به دلیل افزایش هزینه‌ها در سال ۲۰۱۰ (۱۳۸۹) به دست باراک اوباما لغو شد.
کپسولی که به مدار ماه می رود
همان طور که گفتیم قرار است آرتمیس کپسولی را به نام اوریون به فضا پرتاب کند که در آینده محفظه ای برای انسان هایی است که می خواهند به ماه بروند. اوریون ۸ متر طول و ۵ متر قطر دارد و تقریبا شبیه یک قطره آب است. به گزارش یورو نیوز اوریون حدود یک هفته پس از پرتاب به مدار ماه خواهد رسید. با فرض این که همه‌چیز طبق برنامه پیش برود، این کپسول قبل از بازگشت به زمین به مدت ۴۲ روز در فضا باقی خواهد ماند. پس از پروازی که فضاپیما را به فاصله ۱۰۰ کیلومتری از سطح ماه خواهد برد، فضاپیما به مدت شش روز وارد مدار گسترده ای به دور ماه می شود تا اطلاعات پرواز را جمع آوری کند. همچنین این کپسول یک مانکن و نیم‌تنه انسان نما را حمل می‌کند که روی آن ها حسگرهایی برای اندازه‌گیری دقیق آثار ارتعاش و تشعشعات فضایی بر بدن انسان نصب شده است. گفتنی است که در طول مدت ماموریت آرتمیس ۱، تیمی متشکل از ۱۲ نفر از کارکنان ناسا به صورت شبانه‌روزی کنترل ایستگاه زمینی را بر عهده خواهند داشت.
