پول ملی ترکیه در ادامه بحران اقتصادی این کشور باز هم بخشی از ارزش خود را از دست داد؛ افت چشمگیر ارزش لیر چه تاثیری بر اقتصاد ما دارد؟
صبح مشهد- کاهش ارزش پول ملی هر چند برای ما موضوعی آشناست اما لیر ترکیه هم این روزها حال خوبی ندارد. اردوغان که از او با لقب «سلطان» هم یاد می کنند همچنان بر سر حرف خود ایستاده است و مدام تکرار می کند که نرخ بهره بالا علت اصلی مشکلات و خلاف دستورات دینی است. روز گذشته هم با تصمیم جدید بانک مرکزی ترکیه در کاهش نرخ بهره، پول ملی همسایه شمالی مان دوباره ریزش کرد. دومینوی ریزش ارزش لیر ترکیه از چند ماه پیش شدت گرفته است و همچنان ادامه دارد و حتی خبرهای خوبی مثل کاهش نرخ بیکاری هم نتوانسته است جو روانی ایجاد شده را از بین ببرد. دور جدید سقوط لیر پس از آن آغاز شد که بانک مرکزی با نادیده گرفتن حساسیت شدید بازار، نرخ بهره را حدود ۲ درصد کاهش داد که بسیار بیشتر از انتظارات بازار بود.
مردم ترکیه هم جلوی صرافی ها صف می کشند؟
رسیدن نرخ تورم ترکیه به بالاترین سطح سه سال اخیر بیش از پیش، تمایل شهروندان این کشور را برای نگهداری دلار به منظور حفظ ارزش پول خود افزایش داده است. پول ملی ترکیه در ادامه روند نزولی خود حالا محدوده برابری ۱۰ لیر به ازای هر دلار را هم از دست داده است و از دست رفتن این مقاومت روانی مهم در صورتی که روند بازار در روزهای اخیر تغییری نکند، می تواند روزهای سخت تری را برای این ارز رقم بزند.
ترکیه، تورم ۳۰ درصدی را تجربه می‌کند؟
کارشناسان معتقدند در صورت تغییر نکردن سیاست گذاری پولی و ادامه روند نزولی نرخ بهره، وقوع تورم ۳۰ درصدی در این کشور دور از انتظار نخواهد بود. این موضوع در کنار وضعیت بد ذخایر خارجی و خروج سرمایه‌گذاران خارجی می‌تواند به اقتصاد ترکیه ضربه سختی را وارد کند. این در حالی است که نرخ تورم در این کشور به سطح ۲۰ درصدی رسیده است و پیش‌بینی می‌شود در صورت تداوم این سیاست نامتعارف پولی به زودی ترکیه شاهد نرخ تورم ۳۰ درصدی خواهد بود. ترکیه یکی از واردکنندگان عمده انرژی و مواد اولیه است و کاهش ارزش لیر به افزایش سطح قیمت‌ها در ترکیه منجر خواهد شد.
اثر سقوط لیر بر اقتصاد ایران چیست؟
ارزش لیر ترکیه در مقابل دلار به پایین‌ترین سطح یک سال و نیم اخیر رسیده است اما با توجه به روابط اقتصادی پیچیده میان ایران و ترکیه، بحران ارزی در کشور ترکیه چقدر می‌تواند بر اقتصاد ایران تاثیر بگذارد؟ کارشناسان معتقدند این تغییرات در کشور همسایه، فرصت‌ها و تهدیداتی را در اقتصاد ایران به همراه خواهد داشت. از یک سو این موضوع می‌تواند باعث افزایش تمایل به سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها در املاک و مستغلات ترکیه و واردات گسترده محصولات مصرفی شود. از سوی دیگر در شرایط تحریمی ایران می‌تواند فضا را برای همکاری‌های غیر دلاری آماده کند و واردات نیازهای اساسی و واسطه‌ای را با هزینه کمتر در دستور کار قرار دهد. در ادامه به تهدیدها و فرصت های بحران اقتصادی و کاهش ارزش پول ترکیه بر اقتصاد کشور خودمان اشاره می کنیم.
تهدیدات افت لیر
حتما در این سال ها آمارهایی از سرمایه گذاری ایرانی ها برای خرید ملک در ترکیه شنیده اید. در آخرین خبری که منتشر شده عضو کمیسیون عمران مجلس از سرمایه گذاری ۳۰۰ میلیون دلاری ایرانیان برای خرید ملک در ترکیه خبر داده است. هر چند که افت ارزش لیر باعث می‌شود بخشی از سرمایه ایرانی ها به مرور کم ارزش تر شود اما این به این معنی نیست که مردم از سرمایه گذاری در ترکیه دست می کشند. آن طور که روزنامه دنیای اقتصاد در مقاله اش نوشته است از نگاه کارشناسان، افت ارزش لیر باعث می‌شود که میزان سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها در املاک و مستغلات ترکیه افزایش یابد. افت ارزش لیر باعث می‌شود که فرصت جدیدی برای خرید واحد مسکونی ایجاد کند؛ اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که این روند قابل تهدید نیست.
اگرچه ارزش لیر نسبت به دلار کاهش یافته ، اما میزان تضعیف ریال طی یک سال اخیر بیشتر از لیر بوده است، در نتیجه نسبت به سال قبل، ارزش لیر نسبت به ریال حتی افزایش نیز داشته است.از سوی دیگر برخی معتقدند که کاهش ارزش لیر باعث می‌شود که قیمت کالاهای تولید ترکیه کاهش یابد و میزان واردات ایران از ترکیه افزایش یابد و در نتیجه واحدهای تولیدی داخلی از این وضعیت آسیب ببینند.به عنوان مثال یک برند کفش معروف پس از کاهش ارزش لیر به قیمت یک میلیون تومان رسیده که با قیمت بعضی کفش های داخلی تفاوت زیادی نداردو این موضوع تولید داخل را به خطر می اندازد. البته به نظر می‌رسد که این موضوع نیز در شرایط کنونی به‌عنوان یک تهدید محسوب نمی‌شود. برخی از محصولات وارداتی ایران از ترکیه کالاهایی هستند که دارای نمونه داخلی بوده که سیاست‌گذار در یکی دو سال گذشته واردات این کالاها را به داخل کشور ممنوع کرده است و تنها احتمال ورود این کالاها از طریق قاچاق وجود دارد. کاهش ارزش پول ملی ترکیه در عین حال باعث کاهش قدرت خرید این کشور خواهد شد و می‌تواند از طریق کالاها و انرژی که از ایران دریافت می‌کند روی اقتصاد ایران تاثیر داشته باشد.
وقتی کاهش ارزش پول ترکیه برایمان شیرین می شود!
طی این سال ها همیشه از ارزش بسیار پایین پول ملی مان رنج می بردیم و با مشاهده تصاویری از قاچاق گسترده اجناس تولید داخل به خارج از کشور حسرت می خوردیم اما حالا پول ملی کشور همسایه مان باعث شده است تا حداقل از مرز شمالی خیال مان راحت باشد که کالاهای تولید داخلی قاچاق نمی شوند. به خصوص این که اقتصاد ضعیف کشور همسایه در شرایط تحریم می تواند به کمک ما بیاید. در شرایطی که به دلیل تحریم‌ها واردات برخی از مواد اساسی، دارویی و بهداشتی با مشکل روبه‌رو شده است، ترکیه می‌تواند این وظیفه را بر عهده بگیرد و با هزینه کمتر از ماه‌های قبلی، بخشی از واردات کالا به کشور از طرف این همسایه غربی صورت گیرد. در قدم دوم، رقابت اقتصادی ایران و ترکیه است که در سال هایی شدت گرفته است. اگر کاهش ارزش پول ترکیه همچنان ادامه یابد یا دوام داشته باشد می توان تاثیر بلند مدت آن را در قدرت رقابت اقتصادی با کشور ما دید.
