روزنامه “ادب” به عنوان قدیمی‌ترین روزنامه چاپ شده در مشهد روز سه‌شنبه طی مراسمی در سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در این شهر به نمایش گذاشته شد.
به گزارش صبح مشهد، رییس اداره مطبوعات کتابخانه آستان قدس رضوی در این مراسم ویدیوکنفرانس گفت: این نسخه در رمضان ۱۳۱۸ قمری برابر با سال ۱۳۰۲ شمسی به صورت چاپ سنگی با خط نستعلیق منتشر شده است.
ابراهیم حافظی “کتابت وقفنامه” را در صفحه ابتدایی قدیمی‌ترین روزنامه چاپ مشهد از ویژگیهای این سند فرهنگی تاریخی ذکر و بیان کرد: عبدالعلی اوکتایی این نسخه “روزنامه ادب” را در سال ۱۳۴۲ قمری با مهر سراج‌السلطان که پدرش بوده، وقف کتابخانه آستان قدس رضوی کرد.
وی افزود: در این وقفنامه قید شده که خروج روزنامه وقفی از کتابخانه آستان قدس باید تحت شرایط خاص صورت گیرد و گرنه واقف اجازه آن را نداده است.
رییس اداره مطبوعات کتابخانه آستان قدس رضوی ادامه داد: سه نسل از خاندان اوکتایی مسوولیت ریاست کتابخانه آستان قدس رضوی را بر عهده داشته‌اند.
وی گفت: نخستین تصویر نقاشی مطبوعاتی نشریات یک قرن پیش در همین نسخه روزنامه ادب چاپ شده است.
حافظی افزود: این نقاشی کاریکاتورمانند، اثر “حسین الموسوی” نقاش‌باشی و مذهب وقت آستان قدس رضوی است.
وی به تداوم انتشار ۱۱۰ شماره از روزنامۀ ادب در طول سه سال اشاره و بیان کرد: مجموعه کامل این روزنامه به عنوان یکی از آثار منحصر به فرد در آرشیو مطبوعات آستان قدس رضوی موجود است.
مسوول امور مخازن و تالارهای اداره مطبوعات آستان قدس رضوی نیز در این مراسم تاسیس و تداوم حرفه روزنامه‌نگاری را در مشهد مرهون زحمات “ادیب‌الممالک فراهانی” ذکر و بیان کرد: ادیب ابتدا روزنامه ادب را در تبریز منتشر کرد ولی بخاطر برخی مشکلات، چاپ این نشریه را به قفقاز، خوارزم و سپس مشهد منتقل نمود.
علی سلیمانی افزود: وی در مدت اقامت سه ساله خود در مشهد در حالی که نیم قرن از آغاز روزنامه‌نگاری در ایران گذشته بود دوره دوم روزنامه ادب را در این شهر منتشر کرد.
وی ادامه داد: نخستین شماره روزنامه ادب در مشهد روز چهارم رمضان ۱۳۱۸ قمری چاپ و منتشر و این شهر برای نخستین بار صاحب روزنامه و روزنامه‌نگار شد.
مسوول امور مخازن و تالارهای اداره مطبوعات آستان قدس رضوی گفت: این روزنامه در شهرهای مختلف و حتی خارج از مرزهای ایران در عشق‌آباد، تفلیس، مسکو، بمبئی، کلکته، مصر، استانبول و بخارا نیز توزیع می‌شد.
وی افزود: روزنامه ادب اخبار روزانه شهر مشهد را در برخی صفحات این نشریه چاپ می‌کرد. به عنوان مثال، شماره ۴۵ سال نخست این روزنامه در مطلبی با تیتر “قابل توجه ایالت کبری” به مشکلات بازار اطراف حرم مطهر امام رضا (ع) اشاره و از والی وقت خراسان درخواست توجه نسبت به آن کرده است.
سازمان کتابخانه‌های آستان قدس رضوی در مشهد شامل کتابخانه مرکزی و ۱۰ کتابخانه تخصصی مستقر در حرم مطهر رضوی افزون بر ۳۰ میلیون کتاب، سند و منبع مطالعاتی را در آرشیو خود نگهداری می‌کند.
