حتی اگر با چشمهای بسته وارد حرم آقا شوی، زیبایی معنوی آن را احساس میکنی و عطر و بویش تو را مسحور میکند. اما وقتی چشمانت باز باشد و زیبایی هنر و معماری این آستان با زیبایی معنویاش همنشین شود، حال و هوای دیگری مییابی که در هیچکجای جهان مانند ندارد.
بخشی از این زیبایی، همان معماری ویژه، کاشیکاریها و درها و پنجرههای چوبی خاصی است که در صحنها و رواقهای این آستان به کار رفته است، هنرهایی که بخش مهمی از آن در شرکت «آرایههای معماری رضوی» جان میگیرد.
این شرکت دو بال دارد: «کارگاه صنایع چوب» و «کارگاه کاشی سنتی». فرصتی دست میدهد تا از نزدیک شاهد کار هنری جمعی از مهندسان و هنرمندان جوان در کارگاه صنایع چوب آستان قدس رضوی باشیم.
جذابیت واحد هنر سنتی
صبح مشهد– مهندس علیرضا فرزانه، مدیر تولید کارخانه، همراهمان میشود و روند کامل فعالیتها را برایمان شرح میدهد. از تهیه چوب که ۹۵ درصد آن از داخل کشور تأمین میشود تا طراحی و معرقکاریهای دستی و ماشینی. واحد کارگاهی کارخانه فضای وسیعی است با ابزارها و تجهیزات پیشرفته نجاری، اما واحد سنتی جذابیتی دوچندان دارد زیرا اصل در آن، کار با دست و دمیدن روح آدمی در چوبهایی است که قرار است ساکن قطعهای از بهشت شود.
اجرای ۵۸ پروژه در حرم مطهر رضوی
پس از بازدید از کارگاه، با مهندس محمدجواد طبسی، مدیرعامل شرکت آرایههای معماری رضوی، همکلام میشویم. او برایمان از فعالیتهای این مجموعه میگوید: وظیفه اصلی ما در شرکت آرایههای معماری رضوی، طراحی، مرمت و بازسازی اقلام چوبی و کاشیکاریهای حرم مطهر امام رضا(ع) است و خوشحالیم که بخشی از وظایف ارائه هنر ایرانی اسلامی در این آستان را عهدهدار شدهایم.
طبسی به اقدمات این مجموعه در سال جاری هم اشاره و تصریح میکند: با توجه به شرایط کرونایی کشور و محدودیتهای ایجادشده برای زیارت، از این فرصت استفاده کردیم تا به بخشهای داخلی رواقها و شبستانها که هنگام حضور خیل زائران امکان مرمت و تعمیر آنها وجود نداشت رسیدگی کنیم. مهمترین این فعالیتها شامل ۵۸ پروژه در شبستانها و رواقهای روضه منوره بود. مثل رفع نقص درهایی که طی ۵۰ سال اخیر تعمیر اساسی نشده بودند یا تعمیر یراقآلاتی که معیوب بودند و باید رفع عیب میشدند.
به گفته طبسی، برخی از این نقصها به دلیل صدمات ناشی از هجوم جمعیت به سمت درهای شبستانها طی چندین دهه گذشته بوده و برخی نیز به دلیل ویژگیهای ذاتی چوب و گذر زمان که اکنون به همت جمعی از هنرمندان و خادمان آقا، رفع عیب شده است.
طبسی ادامه میدهد: بزرگترین پروژههای امسال در داخل حرم مطهر رضوی مربوط به درهای دارالذکر و صحن بعثت بود که مرمت، بازسازی و رنگآمیزی شده است. چوب درهای اطراف روضه منوره نیز مرمت و دوباره رنگآمیزی شد.
فعالیتهایی برای جهش تولید
کارگاه صنایع چوب آستان قدس رضوی، علاوه بر انجام وظیفه اصلی خود برای مرمت و بازسازی ملزومات چوبی داخل حرم مطهر، فعالیتهای دیگری نیز دارد که علاوه بر بازدهی اقتصادی، به جهش تولید انجامیده است.
بخشی از این فعالیتها در حوزه سنتی و مذهبی بوده است، همچون: طراحی و ساخت درها وپنجرههای سنتی حرم مطهر شاهچراغ شیراز، ساخت درها و پنجرههای سنتی کتابخانه وزیری یزد، ساخت ملزومات چوبی مدارس امام خمینی(ره) و باقرالعلوم شهرستان قم، اجرای کارهای چوبی و سنتی مسجد بازار هشتم مشهد، ساخت درهای سنتی مسجد پارک علم و فناوری مشهد، ساخت درهای چوبی و سنتی حوزه علمیه ثامنالحجج(ع) مشهد و ساخت درها و پنجرههای سنتی مساجد دانشگاههای آزاد اسلامی واحدهای قزوین، تاکستان، کرج، غرب تهران و بندرعباس.
اما این کارگاه از دیگر حوزههای کاری نیز غافل نبوده و در عرصه تجهیز سالنهای همایش، مجتمعهای مسکونی و بیمارستانها نیز اقدامات درخور توجهی داشته است، از جمله: ساخت ملزومات چوبی بانکها و مؤسسات اعتباری، اجرای کارهای چوبی برجهای تجاری و اداری، تجهیز کامل بیمارستان منتصریه مشهد، تجهیز چوبی بسیاری از هتلها و رستورانهای معتبر مشهد و … . اینها فقط گوشهای از فعالیتهای هنری و اقتصادی کارخانه صنایع چوب آستان قدس رضوی است که این نام این کارخانه را در فهرست پیشتازان این صنعت قرار داده است، صنعتی که هم رونق اقتصادی و جهش تولید را با خود دارد، هم هنر ایرانیاسلامی و هنرمندان این عرصه را پویا نگه میدارد.
منبع: آستان نیوز