سید جلال فیاضی- یپس از انزوای تاریخی آمریکا در شکست بیسابقه برای تصویب قطعنامه تمدیدتحریم تسلیحاتی ایران، پمپئو به دفتر دبیرکل سازمان ملل متحد رفت تا شکایت خود را به آنتونیو گوترش پرتغالی_ که به سبب کرونا در قرنطینه بود_تسلیم کند و شانس کشورش را_ دو سال پس ازخروج ازبرجام _ برای یک قمار سیاسی دیگر در فعال کردن مکانیزم ماشه بیازماید.
به فاصله کوتاهی چین و روسیه، سپس تروئیکای اروپا؛فرانسه، آلمان و انگلیس و سرانجام ۸عضودیگرشورای امنیت حتی اندونزی_ که ریاست دورهای شورای امنیت را برعهده دارد_ بااعلام مخالفت با این اقدام ،تصریح کردند که آمریکا به دلیل خروج از برجام، در قطعنامه ۲۲۳۱ نیز مشارکت کننده نیست و لذا حق استفاده از مکانیزم ماشه را ندارد.
حالا یک رویارویی تمام عیار در جهان شکل گرفته است که در یک سو آمریکای منزوی و تنها قرار دارد ودردیگر سو سیزده عضو شورای امنیت و شاید بیشتر کشورهای جهان قرار گرفته اند.
حقوقدانان برجسته جهان این رویداد را یکی از بزرگترین چالش های شورای امنیت در ۷۵ سال پس از تشکیل آن رامیدانند. اکنون باید منتظر تصمیم شورای امنیت و سفیر اندونزی_ رئیس دورهای آن _بود که آیا آن گونه که بسیاری از ناظران بین المللی و حقوقدانان برجسته پیشبینی میکنند شکایت آمریکا را به دلیل فقدان وجاهت قانونی و حقوقی مسکوت میگذارند یا تحت فشارهای آمریکااین شکایت در دستور کار شورای امنیت قرار می گیرد.
البته مقامات عصبانی آمریکا_که واکنش متحدان اروپایی خود را ناامید کننده خوانده اند_ خود نیز بر غیرقانونی بودن اقدام خود واقف هستند ولذا تلاش میکنند با حیله و نیرنگ به اهداف خود برسند.
به اعتقاد تحلیلگران بین المللی شورای امنیت در روزهای آینده یکی از پیچیدهترین چالشهای سیاسی خود را تجربه خواهد کرد که با حیله گری آمریکا ایجاد شده است.
اگر شکایت آمریکا مسکوت بماند کاخ سفید برای بار دوم در کمتر ازدو هفته ناگزیراست شکست را در برابر اجماع جهانی بپذیرد.اما حتی اگر آمریکا در این چالش تاریخی موفق به باز گرداندن تحریمهای ایران شودآیا کشورهای جهان به ویژه اروپا، چین و روسیه_که صریحاً با بازگشت تحریمها مخالفت کردهاند_ به این تحریم ها پایبند خواهند بود؟
دراین دوئل جهانی اگر اروپا،چین، روسیه و جامعه جهانی ماشه را بچکانند تیر خلاص بر پیکره یکجانبهگرایی شلیک خواهد شدو پایان ابرقدرتی آمریکاشتاب بیشتری خواهد گرفت ولی اگر این ماشه توسط آمریکا چکانده شود تیر خلاصی به شورای امنیت و پیکره نیمه جان برجام خواهدبود که میتواند برای صلح و امنیت جهانی بسیار مخاطره آمیز باشد.
در چنین شرایطی ایران باید واکنش های سخت خود برای دوره پسابرجام را شفاف تر از همیشه اعلام کندتاجامعه جهانی به هزینه های سنگین قمار انتخاباتی ترامپ بهتر واقف شود.
یادداشت روزنامه خراسان