همه آنچه درباره بیماری شیدایی یا اختلال دو قطبی باید بدانید در این مطلب آمده است.
صبح مشهد– بیماری شیدایی یا به بیان درست تر اختلال دو قطبی از جمله اختلالات روانی است که حتما باید آن را جدی گرفت و برای درمان اقدام کرد. نشانه‌های این بیماری و دلایل و ویژگی‌های آن را در زیر بخوانید:
علائم شیدایی یا اختلال دوقطبی
محمدرضا خدایی، متخصص روانپزشکی، درباره اختلالات دو قطبی گفت: اختلال دو قطبی یا شیدایی، نوعی اختلال خلقی و یک بیماری روانی است.
او با بیان اینکه افراد مبتلا به این بیماری دچار تغییرات شدید خلق می‌شوند، گفت: این بیماری با علائمی مانند تجربه خلق بالا و شادی بیش از حد، اعتماد به نفس بیش از حد یا خودبزرگ بینی، کم خوابی، تحریک پذیری و عصبانیت، حساس شدن، اختلال در تمرکز یا توجه، پرحرفی بیش از معمول یا احساس فشار در صورت صحبت نکردن بروز می‌کند.
خدایی ادامه داد: شروع بیماری معمولاً با دوره‌ای از افسردگی است و پس از یک یا چند دوره از افسردگی، دوره شیدایی بارز می‌شود.
دلایل اختلال دوقطبی
خدایی درباره علل بروز اختلال دو قطبی گفت: وراثت یا اختلالات ژنتیکی ، کاهش اعتماد به نفس، مشکلات اقتصادی، استرس، از دست دادن فردی در زندگی، وارد شدن فشارهای روحی ناگهانی و … از علل بروز این بیماری است. اختلال دو قطبی به صورت معمول در آخر دوره نوجوانی یا اوائل دوره بزرگسالی تظاهر پیدا می‌کند. البته مردان و زنان هر دو به یک اندازه در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
انواع اختلال شیدایی
مهرداد ثابت، روانشناس، در رابطه با اختلال دو قطبی اظهار کرد: اختلال دو قطبی به دو نوع تقسیم می شود که عبارتند از اختلال دو قطبی نوع ۱ و نوع ۲ که هر یک از آن ها با یکدیگر تفاوت هایی دارند.
این روانشناس تصریح کرد: در اختلال دو قطبی نوع ۱، حالت خلقی شیدایی در مدت زمان حداقل یک هفته ای وجود دارد که اگرچه اغلب مبتلایان در این مدت افسرده هم می شوند اما برخی از آن ها صرفا دوره شیدایی را تجربه می کنند که ۳-۶ ماه مدت زمان دوره بدون درمان آن است و نکته حائز اهمیت این است که مدت زمان دوره های افسردگی در صورتی که مداوا نشوند ۶-۱۲ماه ادامه پیدا می کند.
ثابت با اشاره به اختلال دو قطبی نوع ۲ ادامه داد: اگرچه در اختلال دو قطبی نوع۲، یک دوره افسردگی شدید وجود دارد امّا شدت خلق شیدایی کم است که به همین خاطر به این نوع از اختلال دو قطبی، شیدایی خفیف هم گفته می شود.
ویژگی رفتاری افراد دو قطبی
احسان کاظمی، مولف و روانشناس اجتماعی گفت: افراد دو قطبی در موقعیتی در حوزه رفتاری، برنامه‌ریزی بلندمدت و بلندپروازی‌هایی دارند که قرار است این کارها را انجام دهند و در موقعیتی دیگر از حرف هایی که گفته اند چیزی به یاد نمی آورند و ایده و انگیزه ای هم برای انجام اینکار ندارند. دوقطبی ها معمولا در برخی از موقعیت ها بسیار فعال هستند، رفتارهای نامعمول دارند، زیاد و سریع حرف می زنند، بسیار ولخرجی می کنند، صمیمیت زیادی را نشان می دهند، بیش از حد احساسات را نشان می دهند و یا از نظر جسمی در رابطه جنسی بسیار فعالند و گاهی اوقات هم بسیار بی میل و بی تفاوت می شوند.
برخی ویژگی‌های افراد دو قطبی
افراد دو قطبی احتمالا رفتارهای زیر را خواهند داشت:
تغییر سریع موضوع بحث هنگام مکالمه
شخصی که از بیماری اختلال دوقطبی رنج میبرد ذهن پراکنده‌ای دارد. زمانی مغز فعال و قدرت فرآیند اطلاعات زیاد است، به طوری که فرد ایده‌های خلاقانه جدیدی ارائه می‌کند و به همین دلیل وقتی با این فرد در حال مکالمه هستید متوجه می‌شوید چقدر سریع موضوع و ایده‌های مطرح در مکالمه را عوض می‌کند.
رفتارهای بیش فعالی
گاهی فرد مبتلا به اختلال دوقطبی بسیار فعال است و به فوریت و بدون تفکر تصمیم می‌گیرد. در چنین حالتی که برخاسته از شیدایی این بیماری است، به اصطلاح فرد نمی‌تواند یک‌جا بنشیند و رفتارهای بیش فعالی بروز می‌دهد.
مبالغه درباره خود
مبتلا به اختلال دوقطبی وقتی شاد و پر از انرژی است، کلی در مورد شخصیت خودش مبالغه می‌کند. او فکر می‌کند دیده نمیشود بنابراین سعی می‌کند با یک تصویر خیالی از خود و با گزافه‌گویی بسیار آن را به نمایش بگذارد.
تکلم سریع ولی کم
در بعضی مواقع از بیان آنچه در ذهنش می‌گذرد عاجز است. نمی‌تواند افکارش را کنترل کند. بنابراین سریع و کوتاه صحبت می‌کند.
افت و خیز فراوان در حالات روحی
زمانی بسیار فعال و سرحال است که به آن حالت شیدایی یا نیمه جنون میگویند و زمانی غم و نومیدی تمام وجودش را فرا می‌گیرد که به آن دوره افسردگی گفته می‌شود. این تضاد اخلاقی می‌تواند چند روز یا چند ماه طول بکشد، ولی به طور مداوم تکرار می‌شود.
ولخرجی زیاد
وقتی فرد در حالت روحی شیدایی قرار می‌گیرد رفتارها و تصمیمات اغراق‌آمیز دارد. عادت‌هایی مثل ولخرجی یا تصمیم‌های نادرست مالی که هیچ منطقی پشت آن نیست ازخود بروز می‌دهد. به طوری که شخص ثروتمند می‌تواند تمام دارایی خود را یک‌شبه از دست بدهد.
تحریک‌پذیری
شخصی که به اختلال دوقطبی مبتلاست غریبه و خودی برایش فرق نمی‌کند. یک حرکت، یک رفتار، یک انتقاد، بحث یا عدم موافقت با عقاید او باعث ناراحتی او شده حتی رفتار پرخاشگرانه مثل کتک کاری و دعوا راه می‌اندازد.
این بیماری مرموز بیشترعلت ژنتیکی دارد که محرکهای محیطی مثل مرگ یکی از افراد خانواده، شکست‌های عاطفی یا اجتماعی می‌تواند باعث بروز یا تشدید آن شود. به همین دلیل اگر از کودکی این بیماری تشخیص داده شود پزشک متخصص می‌تواند با داروهای مناسب، مواد شیمیایی مغز یا همان انتقال دهندههای عصبی را کنترل کند تا فرد نه تنها زندگی روزانهاش مختل نشود، بلکه بتواند فرد مفیدی برای خود و جامعه‌اش باشد. افراد معروفی مثل پیکاسو و مریلین مونرو نیز به این بیماری مبتلا بودند. اولی نقاش بزرگ و بنیانگذار سبک جهانی کوبیسم شد و دومی در دوره افسردگی دست به خودکشی زد. چرچیل نیز از دیگر افراد مشهوری بود که به بیماری دوقطبی مبتلا بود و خودش این بیماری را سگ سیاه می‌نامید.
پس اگر این بیماری به موقع تشخیص داده وکنترل شود به جای آنکه شخص را منفعل و دور از اجتماع نگه‌دارد، می‌تواند او را به فردی تبدیل کند تا شاید بخشی از تاریخ جامعه انسانی شود.
درمان اختلال دوقطبی چیست
محمدرضا خدایی یادآوری کرد: این افراد در صورت استفاده از روش‌های درمانی حتما باید تحت نظر پزشک قرار بگیرند زیرا در صورت تشدید بیماری، ممکن است در بیمارستان بستری شوند. در این زمان علاوه بر دارو درمانی از شوک درمانی یا درمان‌های الکترونیکی کمک گرفته می‌شود. گاهی اوقات پزشکان برای بهبود بیماران دو قطبی به تزریق دارو اقدام می‌کنند. در موارد خفیف و ابتدایی درمان این بیماران به صورت مصرف خوراکی انجام خواهد شد.
منابع: ایمنا- باشگاه خبرنگاران- کیهان
