استفاده از کودهای آلی، شیمیایی و زیستی نقشی بی بدیل در تولیدات گیاهی و ارتقای امنیت غذایی دارد. جمعیت روز افزون از یک سو و تخریب منابع خاک و آب، آلودگیهای زیست محیطی، تغییر کاربری اراضی، شور شدن اراضی، کاهش بنیه عناصر غذایی خاکها از عناصری همچون فسفر، پتاسیم، آهن و روی، تغییر اقلیم و دیگر چالشها از سوی دیگر محدودیتها را دو چندان نموده است. در حال حاضر متناسب با نیاز خاکهای کشاورزی نیاز به تامین حدود ۵ میلیون تن کود می باشد اما عدم تامین نیاز کامل کود مورد نیاز و مصرف کود غیر اصولی و بدون نظر کارشناسی موجب شده خلا عملکرد زیادی(۲۰ تا ۸۰ درصد)را داشته باشیم.
لذا در راستای اجرای ماده دو قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی و ابلاغ” نظام اجرایی آزمایشگاه های خاکشناسی و شرکتهای خدمات مشاوره فنی خاکشناسی و مدیریت خاک ” و از آنجایی که با وجود بیش از ۱۵۰ آزمایشگاه خصوصی و وجود الزامات قانونی، به دلایل متعدد هنوز آزمایشگاه‌ها (به عنوان یکی از ارکان مهم مصرف بهینه کود) نتوانستهاند نقش خود را ایفا نمایند. بنابراین ضرورت دارد ساز و کارهایی برای مصرف کود بر اساس نسخه هایی ارائه گردد تا بتوان انگیزه بهرهبرداران برای مراجعه به شرکتهای خدمات مشاوره فنی، آزمایشگاه‌ها و مصرف کود بر اساس نسخه این شرکت‌ها را افزایش داد.
به گزارش صبح مشهد، در همین راستا و با هدف انتقال دانش به کارشناسان حوزه تغذیه خاک، دومین کارگاه آموزشی مهارت محور نسخه نویسی کودی در محصولات زراعی و باغی و گلخانه ای از ۶ تا ۱۱ آبان توسط سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی و با همکاری موسسه تحقیقات خاک و آب کشور و سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی کشور و مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در مشهد مقدس برگزار می گردد. مراسم افتتاحیه کارگاه مذکور ساعت ۹ صبح روز شنبه مورخ ۶ آبان ماه در سالن جلسات اندیشه مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی و با حضور آقایان مهندس صبور قائم مقام ریاست سازمان جهاد کشاورزی و منابع طبیعی استان، دکتر اسدی رئیس محترم موسسه تحقیقات خاک و آب کشور، دکتر نجفی رئیس محترم مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان، مهندس ساربان معاون محترم بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان، مهندس بیگ زاده مدیر محترم هماهنگی ترویج کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان، دکتر شریفیان رئیس محترم سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان و تعدادی از مدرسین و اعضای محترم هیئت علمی موسسه تحقیقات و آموزش کشور و مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان و فراگیران دوره برگزار شد.
آقای مهندس صبور قائم مقام ریاست سازمان جهاد کشاورزی استان ضمن تشکر از سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان و خیر مقدم به مهمانان شرکت کننده، از اینکه موضوع نسخه نویسی کودی مورد توجه موسسه تحقیقات خاک و آب کشور و سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی کشور قرار گرفته ابراز رضایت کرده و اظهار داشتند در گذشته کود بی اندازه و بدون هیچ ضابطه خاصی بر اساس یک فرمول یکسان در اختیار تولید کنندگان قرار می گرفت. اینکه کشاورزان ما بر اساس نیاز به سراغ کود بروند متاسفانه علی رغم تمام اقداماتی که در سه دهه گذشته انجام شده، مورد پذیرش آنان قرار نگرفته است.
ایشان در ادامه اظهارات خود، گفتند آزمایشگاههای خاکشناسی بخش خصوصی، آزمایشگاههای خاکشناسی بخش دولتی و مراکز تحقیقاتی سراسر کشور و شرکتهای خدمات مشاوره ای که در زمینه کود و خاک خدمات ارائه می دهند به عنوان ابزار لازم برای اینکار بوده تا کشاورزان به سمت نسخه نویسی کودی سوق دهند. آقای صبور در ادامه ضمن رضایت از ورود سازمان نظام مهندسی به مبحث نسخه نویسی کود اظهار داشتند که مشکلات زیادی در بخش کشاورزی وجود دارد که بایستی توسط سازمان نظام مهندسی مورد توجه قرار گیرد. انشاء اله با اقداماتی که انجام شده و در آینده نیز انجام خواهد شد کودها به اندازه و بر اساس نیاز خاک و گیاه مورد استفاده قرار گیرند.
آقای دکتر اسدی رئیس محترم موسسه تحقیقات خاک و آب کشور در آیین افتتاحیه این کارگاه آموزشی با اشاره به نقش تغذیه گیاهی در پایدارسازی تولید و امنیت غذایی کشور گفت: بخش عمده ای از افزایش تولید در بخش کشاورزی از تغذیه مناسب ناشی می شود و رکن مهم تغذیه گیاهی استفاده از کود مناسب است . رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب افزود: نظام کود در کشور ۳مولفه اساسی شامل ،برآورد کود، تامین کود و ثبت کنترل کیفی و مصرف نهاده های کودی دارد . اسدی رحمانی ادامه داد : در مورد مولفه برآورد هر ساله موسسه خاک و آب کشور نسبت به برآورد میزان کود موردنیاز خاک های مناطق مختلف اقدام و نتیجه را به معاونت زراعت و باغبانی وزارت جهاد کشاورزی اعلام می کند این برآورد نشان می دهد کشور هر ساله به ۴٫۵ تا ۵ میلیون تن کود شیمیایی نیازمند است که از این میزان بیشترین نیاز به کودهای نیتروژنه با ۳ میلیون تن و بعد کودهای فسفره با ۱٫۵ میلیون تن و در نهایت به ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار کود پتاسیم می باشد.
اسدی رحمانی تاکید کرد:اکنون بدلیل مشکلات اقتصادی و تحریم ها حدود ۳تا۳٫۵ میلیون تن کود در کشور توزیع می شود که این کمبود موجب اثر مستقیم بر تولید در بخش کشاورزی است و هرجا کود به میزان مناسب و طبق فرمول و برنامه مناسب استفاده شده است،افزایش تولید را در برداشته است .رحمانی مولفه دوم نظام کودی کشور را مولفه تامین اعلام کرد و گفت: شرکت خدمات حمایتی ۸۰ تا ۸۲ درصد از کود کشور را تامین می کند که در این حوزه بدلیل مشکلات اقتصادی چالش های بسیاری داریم . رئیس موسسه خاک و آب در پایان با اشاره به مولفه ثبت کنترل کیفی و مصرف نهاده های کودی گفت: درست است که میزان کود در دسترس کشاورزان کمتر از میزان لازم است ولی شیوه درست مصرف کردن آن بسیار مهم بوده و آموزش نسخه نویسان کودی در همین راستا می باشد. امید است این دوره های آموزشی بتواند در مصرف درست و با کیفیت کود در کشور موثر باشد.
در ادامه آقای مسعود نجفی رئیس مرکز با اشاره به وضعیت نامناسب خاک در کشور گفت:وضعیت خاک مناسب نیست و به دنبال ارتقای بهره‌وری هستیم مسعود نجفی ادامه داد:منابع خاک و آب محدود است و ۶۲ درصد خاکهای کشور دچار کمبود مواد آلی است. در طول سالیان گذشته با برداشت بی رویه از منابع اصلی حوزه کشاورزی آب و خاک،متاسفانه وضعیت خاک مناسب نیست و به دنبال این هستیم که کربن آلی خاک را با مدیریت بهینه کشت وتناوب زراعی افزایش دهیم و در کنار مواد آلی مصرف کودهای شیمیایی مدیریت و بهینه و درست استفاده شود.
آقای مهندس ساربان معاون محترم بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان ضمن اظهار خوشحالی از توجه به مبحث نسخه نویسی کود توسط موسسه تحقیقات خاک و آب کشور و سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی کشور و خیر مقدم به شرکت کنندگان در کارگاه آموزشی اظهار داشتند که فرق بین قوی ترین تولید کنندگان با ضعیف ترین بهره برداران در یک کلمه تحت عنوان اقدام بموقع می باشد، لذا بایستی در درجه اول محیط را بشناسید و بتوانید کشاورز را قانع نمایید که آنالیز خاک را انجام دهد و چشم بسته کاری انجام ندهد. اقتصاد کشاورزی را بدانید و کشاورز را قانع کنید که چقدر دارد هزینه می کند.
ایشان در ادامه گفتند که بایستی برای انجام توصیه کودی همه موارد شامل شناخت خاک، میزان آب و آنالیز خاک مورد توجه قرار گیرد.
در پایان مراسم افتتاحیه آقای دکتر شریفیان رئیس محترم سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان ضمن تشکر و قدردانی از کلیه مهمانان و شرکت کنندگان در کارگاه آموزشی اظهار داشتند مبحث نسخه نویسی کودی موضوع بسیار مهمی در افزایش تولید در بخش کشاورزی بوده و این سازمان آمادگی دارد ضمن برگزاری دوره سوم در استان، دوره های تخصصی نسخه نویسی کودی را به صورت تک محصولی در استان برگزار نماید. ایشان در خاتمه ابراز امیدواری نمودند برگزاری دومین کارگاه آموزشی نسخه نویسی مطابق با اهداف کلان برنامه جامع حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه بتواند نتایج زیر را بدنبال داشته باشد:
آموزش نسخه نویسی و تهیه نسخه توصیه کودی به منظور ایجاد بستری مناسب برای تأمین، توزیع و مصرف انواع کودها با هدف مصرف بهینه کودها و تولید محصول سالم
ایجاد شرایط مناسب برای تحقق نسخه‌نویسی علمی در راستای مصرف بهینه کود
نظارت، کنترل کیفی و رتبه‌بندی آزمایشگاههای خصوصی به منظور ارتقا کیفی آن‌ها بر اساس ضوابط و مقررات افزایش انگیزه بهرهبرداران به منظور انجام آزمون خاک و گیاه
در پایان خاطر نشان می گردد سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی با همکاری موسسه تحقیقات خاک و آب کشور سعی دارد در بخش کشاورزی ” نسخه نویسی کودی ” را به عنوان یک شغل موثر نهادینه نماید که گام نخست آن آموزش کارشناسان و مربیان آموزشی با یک استاندارد آموزشی جامع و مشخص می باشد که قطعا در این گام، ارائه آموزش ها با بهره گیری از اساتید متخصص و مجرب کشوری نقش به سزایی خواهد داشت. ضمنا پس از برگزاری دوره، موارد زیر مورد انتظار است:
۱)توانایی و قدرت شناخت ناهنجاری های متنوع گیاهی
۲) تفسیر نتایج آزمون خاک و تجزیه برگ
۳) شناخت انواع کودهای شیمیایی، آلی و زیستی
۴) شناخت روش های مصرف کود و نحوه مصرف صحیح
۵)انجام صحیح نمونه برداری خاک و برگ
۶)تهیه نسخه کودی
