با اقتصاد کینز، جان اسمیت و سایر که محصول دانش غرب بوده و هنوز در دانشگاه های ما تدریس می شود و از طرفی دیگر عملکرد حوزه های علمیه در دایره بسته که نسخه اقتصاد اسلامی را پیگیری می کنند، تحقق بانکداری اسلامی به معنای واقعی رخ نخواهد داد!
بانکداری اسلامی نوعی بانکداری یا فعالیت بانکی است که در قالب اقتصاد اسلامی تعریف می‌شود. در ایران سال ۱۳۶۲ با تصویب قانون بانکداری بدون ربا فصلی از بانکداری اسلامی در کشور به مرحله اجرا درآمد.
در خصوص وضعیت بانکداری اسلامی در کشورمان و آنچه که امروز دغدغه علما و مراجع در خصوص برخی عملیات های بانکی شبه ربا مطرح شده است، همکاران ما در تحریریه صبح مشهد گفتگویی داشتند با یکی از اساتید حوزه و دانشگاه که در ادامه می خوانید:
حجه الاسلام علی اکبر نوایی در تعریف بانکداری اسلامی با بیان اینکه بانکداری اسلامی در واقع به مجموعه ای از مقررات و قوانینی اطلاق می شود که براساس مبانی مورد نظر اسلام تدوین شده و برای رسیدن به اهداف مورد نظر اقتصاد اسلامی و در چارچوب قوانینی که اسلام مشخص کرده فعالیت کند، اظهار داشت: در بانکداری اسلامی، مبانی مان را از اسلام می گیریم و نقطه شروع ما براساس آن چیزی است که مورد نظر اسلام است.
وی در تبیین بانکداری اسلامی گفت: برای رسیدن به نقطه ای که اسلام مشخص می کند که در اقتصاد اسلامی همان عدالت است، هدف بانکداری اسلامی، ایجاد عدالت در جامعه است و بانک براساس مقررات و قوانین و احکام اسلامی کار می کند. در چنین سازوکاری، به طور خاص ربا، غرر و ضرر و حرج نباید وجود داشته باشد و باید اخلاق مالی مورد نظر اسلام که عبارت از انصاف، ایثار و انفاق است نیز رعایت شود.
وی خاطرنشان کرد: ما گام هایی را برای رسیدن به بانکداری اسلامی برداشتیم، اما این گام ها بسیار اولیه و شاید کوتاه بوده است. باید این گام ها باید بلندتر، استوارتر و مستمر تر برداشته شود تا ما به بانکداری اسلامی مطلوب دست یابیم.
این استاد حوزه و دانشگاه خاطر نشان ساخت: در امور بانکداری اسلامی اینجوری نیست که روند اسلامی شدن عملیات بانکی صرفا کار حوزه باشه! لذا یکی از جاهایی که باید حوزه و دانشگاه کنار هم قرار بگیرند، اینجاست، چون بانکداری سیستم اقتصاد، پول ارز، معاملات تهاتری و مباحث این چنینی است.
وی اشاره ای هم به کتبی که امروز در دانشگاه ها، تدریس می شود، داشت و تشریح کرد: الان وضعیت علوم اقتصادی که در درون دانشگاه های ما داره تدریس میشه رو ببینید؛ خیلی علمای بزرگ و اساتید خبره ای در دانشگاه ها هستند ولی دروس اقتصادی که داره در دانشگاه ها تدریس میشه هنوز اقتصاد کینز، جان اسمیت و این هاست که من طی ۳۴ سال در دانشکده اقتصاد تدریس کردم!
من از اساتید دانشگاه گاها سوال می کردم راجع به اقتصاد یک متنی یا نوشته ای که بومی یا اسلامی باشه تولید شده؟ پاسخ دادند نه!
پس وقتی دانشگاه ها هنوز دارند اقتصاد کینز، جان اسمیت و سایر رو که در دانشگاه های غربی تدوین شده، تدریس می کنند و از طرفی دیگرحوزه های ما هم دارند در یک دایره بسته ای، بخش های اقتصادی رو پیگیری می کنند، به جایی نمی رسیم.
حجه الاسلام نوایی تاکید کرد، بنابراین ضرورت است، نخبگان حوزه و نخبگان دانشگاه با هم نشسته و راهبردهای اسلامی، راهبردهای سیستماتیک، راهبردهای پولی بانکی ارزی، ساختار سازی و حتی ساختار شکنی هایی در برخی روند های غلط موجود را تدوین و با همدیگر نسخه اقتصاد اسلامی در خصوص بانکداری را تنظیم کنند.
وی با اظهار امیدواری از برخی کارهای صورت گرفته، گفت: ما الان یک حرکتی رو خودمون شروع کردیم که انشالله امیدواریم این حرکت به نتیجه برسه وتا کنون چندین جلسه با حضوراساتید دانشگاه فردوسی، آزاد، پیام نور و علوم پزشکی برگزار کردیم و بحث شده که امیدواریم به نتایج خوبی برسیم.
