رئیس جشنواره ملی فناوریهای آب گفت: در حالی ۱۳۰ درصد منابع آبی خراسان رضوی در حال مصرف است که برای حفظ تعادل حجم مصارف با منابع، برداشت بیشتر از ۷۵ درصد از منابع آب مجاز نیست.
به گزارش صبح مشهد، دکتر کامران داوری روز سه شنبه در نشست خبری پیرامون برپایی دومین جشنواره ملی فناوریهای آب در مشهد، راه حل اساسی این معضل را ایجاد تعادل میان مصرف آب با حجم منابع موجود ذکر و بیان کرد: این مهم به معنای کاهش مصرف آب است.
وی افزود: بر این اساس می بایست کاهش ۴۰ درصدی در حجم کنونی مصرف آب از منابع آبی در خراسان رضوی عملی گردد تا تعادل لازم میان میزان مصرف با ظرفیت منابع موجود آب حاصل شود.
رئیس جشنواره ملی فناوریهای آب ادامه داد: میزان مصرف منابع آبی خراسان رضوی باید پایین بیاید و یا منابع آب جدیدی پیدا شود اما از آنجا که ممکن است این مهم زمانبر باشد، تمرکز بر فناوریهای آب از جمله فناوری بازچرخانی آن در دستور کار قرار گرفته است. به همین خاطر پارسال نخستین جشنواره فناوریهای آب به منظور شتاب بخشیدن به روند حل مشکلات این حوزه در مشهد برگزار شد.
وی اهداف سه گانه این امر را ‘ممانعت از انتقال آلودگی به منابع آب محدود کنونی، بازچرخانی و استفاده مجدد از آب تا حد ممکن و کاهش مصرف آب با استفاده از راههای جدید’ اعلام و بیان کرد: در چارچوب این جشنواره سه اقدام موازی شامل ‘فعالیت فرهنگی با کمک شهرداری مشهد، فعالیتهای فناورانه که اصل نمایشگاه در همین راستا برگزار می شود و نیز برپایی فن بازار، استارتاپ و جشنواره رویش برای تقدیر از مخترعان و مبتکران توسط معاونت علمی ریاست جمهوری’ صورت می گیرد.
داوری گفت: برپایی نشستهای علمی بخش دیگری از جشنواره ملی فناوری آب است که در آن بر مسائل جاری و روز کشور و خراسان رضوی در حوزه آب تمرکز می شود. بر این اساس شش نشست برنامه ریزی شده است.
وی ادامه داد: دومین جشنواره ملی فناوریهای آب، آبهای نامتعارف(شور و پساب) با تاکید بر سازگاری با کم آبی’ روزهای ۱۹ و ۲۰ آذر ماه جاری در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار می شود.
همزمان با این جشنواره همچنین هشتمین نشست آسیایی G-WADI(شبکه جهانی آب و اطلاعات توسعه ای زمینهای خشک) و کارگاههای بین المللی برای کارشناسان و مدیران آب منطقه ای کل کشور با موضوع ‘سازگاری با کم آبی و ارتباط شهرها و حوضه آبریز’ برپا خواهند شد. دومین جشنواره ملی فناوریهای آب به همت دانشگاه فردوسی مشهد با کمک معاونت علمی فناوری نهاد ریاست جمهوری، استانداری خراسان رضوی و بنیاد ملی نخبگان برگزار می شود.
خشکسالی از گذشته بوده و موضوع تازه‌ای نیست و باید به مصرف بهینه آب توجه ویژه داشته باشیم
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان هم گفت: خشکسالی از گذشته بوده و موضوع تازه‌ای نیست و باید به مصرف بهینه آب توجه ویژه داشته باشیم و میانگین بارش استان ۱۲۰ میلی‌متر و کشور ۲۵۰ میلی‌متر بوده که نسبت به میانگین بارش ۷۵۰ میلی‌متر جهان بسیار پائین‌تر است و میزان بارش کشور یک سوم میانگین جهانی و میزان بارش استان کمتر از یک ششم آن بوده است.
محمد علایی افزود: سال گذشته میان بارش‌ها ۱۸۹ میلی‌متر و در سال آبی گذشته از مهر ماه ۹۶ تا مهر ماه ۹۷، ۱۲۹ میلی‌متر بوده است و امیدواریم که با فضل الهی بارش‌های قابل توجهی را شاهد باشیم و نگرانی‌ها بابت بحران آبی کاهش یابد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان با بیان اینکه ۵۳ درصد جمعیت استان جزو مشترکان پرمصرف هستند که بیشتر آنها در ۷ نقطه خشک و پرخطر به لحاظ بحران آبی ساکن هستند، خاطرنشان کرد: در راستای مدیریت بهتر آبی سند سازگاری با کم‌آبی و بی‌آبی استان با حضور نمایندگان استانداری، جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت و محیط زیست به امضا رسیده و از مردم هم می‌خواهیم که میزان مصارف خود کاهش دهند و مدیریت در مصرف آب را داشته باشند.
علایی با تاکید بر اینکه ۸۵ درصد آبهای هدررفته و فاضلابی قابل بازچرخانی هستند، تصریح کرد: در سطح استان سالانه بیش از ۳۰۰ میلیون متر مکعب مصرف می‌شود که ۸۶ درصد آن در بخش کشاورزی، ۸ درصد در بخش شرب و ۶ درصد در بخش صنعت و خدمات بوده و برای رفع بحران بی‌آبی و کم‌آبی هم موضوع انتقال آب از دریای عمان به خراسان در دستور کار دارد.
علایی گفت: مشکلات کشف‌رود و چرمشهر با دستور دادستان مشهد و پیگیری‌های صورت گرفته برطرف شد و در این رابطه کارگروهی با همکاری محیط زیست شکل گرفته و در سدها آب خوبی دارند و به‌طور مثال در سد دوستی رشدی ۲۵ درصدی در ذخیره‌سازی آب داشته‌ایم.
وی افزود: وزارت نیرو در برنامه کاری خود از چابهار تا بوشهر را در طرح آب‌شیرین کن قرار داده که بخشی از آن در مسیر انتقال آب از دریای عمان به خراسان است که از مسیر سیستان و بلوچستان به سمت خراسان می‌آید تا مشکلات و بحران‌های آبی‌مان را کاهش دهد.
۳۲ شهر خراسان رضوی سال آینده با تنش آبی مواجه می‌شوند
مدیرعامل آب و فاضلاب روستایی خراسان رضوی هم گفت: برای سال ۹۸ در ۳۲ شهر خراسان رضوی بحران آب پیش‌بینی شده که امیدواریم همانند سال قبل از آن بی‌مشکل سپری شود.
محمد دانشگر اظهار داشت: ۴۷ درصد جمعیت استان را روستائیان تشکیل می‌دهند و بحران‌های آبی در روستاهای سراسر استان به ویژه مشهد که بیش از یک میلیون ۴۰۰ هزار حاشیه‌نشین دارد بسیار زیاد است.
وی افزود: هزینه‌های درمان بسیار بیشتر از پیشگیری بوده و بارها اعلام شده که پیشگیری بهتر از درمان است که متاسفانه این موضوع بسیار مهم جدی گرفته نشده است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان رضوی با بیان اینکه متوسط جمعیت روستایی ایران ۲۶ درصد و استان ۲۸ درصد است، گفت: در کشورهای مختلف این عدد از ۴۰ تا ۷۵ درصد است و در سطح کشور و استان میانگین مصرف سرانه آبی روستایی هر نفر در هر روز ۲۳۰ لیتر بوده و این عدد در کشورهای دیگر که متوسط جمعیتی‌شان بسیار بالاتر از ایران است بین ۳۰ تا ۷۰ لیتر بوده است.
گفتنی است، بر اساس مطالعات انجام شده کسری آب خراسان رضوی در افق سال ۱۴۲۰ بیش از شش هزار و ۲۰۰ لیتر در ثانیه خواهد بود. حجم تولید سالانه آب در این استان ۱۴۰ میلیون مترمکعب و میزان مصرف آن ۱۱۰ میلیون مترمکعب است. ۲۷ درصد آب تولیدی در خراسان رضوی به مصرف انشعابات غیرمجاز رسیده و یا بخاطر فرسودگی ۳۵ درصد شبکه آبرسانی به هدر می رود.
‘برداشت بی رویه منابع آبهای زیرزمینی، عدم تغذیه مناسب دشتها، کاهش بارندگی، گرم شدن زمین و کاهش ضریب نفوذپذیری خاک’ در خراسان رضوی نیز سبب نشست زمین در دشتهای استان شده است. هم اکنون از ۳۷ دشت در خراسان رضوی ۳۴ دشت شرایط وضعیت ممنوعه و ممنوعه بحرانی دارند.
همچنین خراسان رضوی ۲۹ سد در حال بهره برداری در تربت حیدریه، قوچان، مشهد، خواف، درگز، سبزوار، تایباد، تربت جام، چناران، سرخس، نیشابور، کلات و فریمان دارد که هم اینک ۸۵ درصد ظرفیت آنها خالی از آب است و فقط ۱۵ درصدش آب دارد.
