نویسنده: علیرضا مقیم
پیروزی رزمندگان اسلام در هشت سال دفاع مقدس با رهبری مقتدرانه امام خمینی(ره) به ثمر نشست و جهانیان دریافتند که مردمان این دیار برای پاسداری از خاک وطن تا آخرین نفس ایستادگی خواهند کرد.
جنگ تحمیلی، نبردی نابرابر بود که ایرانیان در آن به رویارویی با دشمن بعثی پرداختند که با کمک برخی قدرت های بزرگ از پیشرفته ترین تجهیزات جنگی برخوردار بود و سودای غارت بخشی از کشور را در سر می پروراند اما مردمان ایران اسلامی با موفقیت در آن، نشان دادند، با عزم، اراده و شجاعت؛ توان مقابله با هر قدرتی را دارا هستند. آن چه که در این میان آشکار بود، تجاوزگران برای دستیابی به اهداف خویش از هیچ کوششی فروگذاری نمی کردند و با انواع سلاح ها به نقض تعهدهای بین المللی می پرداختند، بر این پایه قطعنامه های مختلفی از طرف شورای امنیت سازمان ملل صادر شد اما نظر مساعد ایران را جلب نکرد، به همین منظور جمهوری اسلامی آنها را مورد پذیرش قرار نمی داد تا آن که با صدور قطعنامه ۵۹۸ به دلیل وجود داشتن نکته های مثبت در آن، کشورمان اعلام داشت که این قطعنامه جای بحث و گفت و گو دارد و در نهایت پس از بحث و بررسی، جمهوری اسلامی ایران به دلیل برخورداری از ویژگی های مثبتی همچون بندهای مربوط به معرفی متجاوز و پرداخت غرامت جنگی با موافقت نهایی امام خمینی(ره) در روز ۲۷ تیر۱۳۶۷پذیرش قطعنامه را به صورت رسمی اعلام کرد و اینگونه حسن نیت ایران، بیش از پیش بر جامعه بین الملل آشکار شد. این امر تصمیمی مهم و سرنوشت ساز در شرایط بسیار پیچیده و حساس آن روزگار بود و نشانه ای از وجود نرمش و خِردورزی در رهبری سیاسی به شمار می رفت. سرانجام پس از پذیرش رسمی این قطعنامه از طرف ایران و دیدار با دبیرکل سازمان ملل متحد، آتش بس میان ایران و عراق از ۲۹ مرداد ۱۳۶۷ خورشیدی برقرار شد.
با توجه به اهمیت تبیین پذیرش قطعنامه ۵۹۸ برای مردم، امام خمینی در پیامی به تشریح سیاست جدید جمهوری اسلامی در برابر جنگ تحمیلی و دلیل های پذیرش قطعنامه پرداختند و فرمودند: «قبول قطعنامه که حقیقتاً مسئله بسیار تلخ و ناگواری برای همه و خصوصاً برای من بود، این است که من تا چند روز قبل معتقد به همان شیوه دفاع و مواضع اعلام شده در جنگ بودم و مصلحت نظام و کشور و انقلاب را در اجرای آن می دیدم، ولی به واسطه حوادث و عواملی که از ذکر آن فعلاً خودداری می کنم و به امید خداوند در آینده روشن خواهد شد و با توجه به نظر تمامی کارشناسان سیاسی نظامی سطح بالای کشور که من به تعهد و دلسوزی و صداقت آنان اعتماد دارم با قبول قطعنامه و آتش بس موافقت نمودم و در مقطع کنونی آن را به مصلحت انقلاب و نظام می دانم.»
اما پذیرش این قطع نامه بیش از هرچیز مدلول شرایط خاص پیش آمده در ماه های آخر جنگ بود. بسیاری از کشورها از جمله رژیم صهیونیستی، عربستان و … در فضای بین المللی سال های جنگ تحمیلی شرایطی را فراهم کرده بودند که نظام جمهوری اسلامی ایران به این نتیجه رسید که بهانه را از کشورهای متجاوز بگیرد و قدرت اجماعی را که علیه ایران حاصل شده بود، از میان بردارد. به همین دلیل پس از بررسی ابعاد گوناگون قطعنامه ۵۹۸، آن را مورد پذیرش قرار داد. بسیاری از کشورهایی که با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ مانند دوره برجام مخالف بودند از پذیرش آن از طرف ایران خرسند نشدند و همچنان تمایل به حضور کشورمان در یک جنگ فرسایشی داشتند زیرا آنها به رژیم بعث کمک می کردند و به دنبال محدود کردن و تضعیف حکومت جمهوری اسلامی بودند تا بتوانند شرایط منطقه ای و بین المللی خودشان را تقویت کنند اما این نقشه به سرانجام نرسید و ایران با پذیرش این قطعنامه توانست حضور فعال و تاثیرگذاری در مناسبات منطقه ای داشته باشد.
قطعنامه ۵۹۸ در مرحله خاصی به وسیله امام خمینی(ره) مورد پذیرش قرار گرفت، همین شرایط ویژه نیز باعث شد تا مجلس شورای اسلامی با دیدگاه امام به عنوان رهبر انقلاب و تاثیری که در کلام ایشان مشاهده می شد، همراهی کند زیرا معمار بزرگ انقلاب با اتکا به نظر کارشناسان جنگ و مسئولان کشور تصمیم به این امر گرفته بودند و نمایندگان مجلس اعتقاد داشتند که آنچه را امام راحل انجام داده اند در چارچوب منافع ملی و مصالحه کشور است و به طور قطع تمام ملاحظه ها را در این زمینه انجام داده اند.
