«توتاپ» چه بر سر دولت وحدت ملی کابل می‌آورد؟

هیچ‌کس گمان نمی‌کرد، یک پروژه برق‌رسانی و انتخاب مسیر آن به یکی از مهم‌ترین چالش‌های دولت «اشرف غنی» در نخستین ماه‌های سال‌جاری بدل شود. در حالی که نمایندگان «حزب اسلامی» همچنان در کابل بسر می‌برند و آخرین مراحل پیمان‌نامه صلح میان «گلبدین حکمتیار» و دولت را نهایی می‌کنند و در حالی که نیروهای طالبان همچنان بدنبال اجرای عملیات‌های جدید در یورش‌های معمول بهاری خود علیه ارتش افغانستان هستند، پروسه اجرایی یک خط انتقال برق به جنوب افغانستان باعث بروز جنجالی بزرگ در کشور شده است. این خط ۵۰۰ کیلوولت، معروف به «توتاپ»، از «پلمخری» در شمال، به «ارتمتدی» در جنوب کشیده خواهد شد. اما بحث اصلی آن است که از کدام مسیر؟ گویا در آغاز شروع تحقیقات اولیه، شرکت مربوطه مسیر بامیان به کابل را پیشنهاد داده و اما حالا پس از سال‌ها و هنگام اجرای پروژه در دولت جدید، مسیری دیگر، یعنی مسیر «سالنگ» به کابل جایگزین مسیر پیشین شده‌است. در آغاز اعتراضاتی جزئی در فضای مجازی و برخی رسانه‌ها نسبت به این تغییر مسیر در گرفت، اما در ادامه با ورود نخبگان و سیاستمداران و حتی برخی رهبران سیاسی و جهادی به ماجرا، قضیه ابعاد بسیار کلان و پیچیده‌تری یافت.
اکنون مخالفان تغییر مسیر این پروژه تظاهراتی سراسری را ترتیب داده‌اند. دولت در ابتدا سعی کرد از کنار موضوع بگذرد، حرف رئیس‌جمهور این بود که آیا مردم بامیان برق می‌خواهند یا دکل‌های برق را؟ اما معترضان مدعی بودند همیشه مناطق مرکزی در محرومیت و مظلومیت گرفتار بوده‌اند و این دولت هم در حال ادامه همان سیاست‌ها و بی‌توجهی به توسعه این محدوده جغرافیایی است. با پافشاری مخالفان، مراحل اجرایی این پروژه توسط رئیس‌جمهور متوقف و کمیسیونی برای بررسی آن با ذکر اسامی اعضا در رسانه‌های عمومی معین شد. اشرف غنی هر تصمیمی را منوط به اعلام نظر این کمیسیون کرد. اما به نظر می‌رسد معترضان که از طولانی شدن روند پاسخگویی به اعتراضات خویش بشدت ناراضی‌اند، این تصمیم را نیز نپذیرفته‌اند. آن‌ها مدعی‌اند کمیسیون‌های دولتی و بویژه اعضای کمیسیون مذکور، بی‌طرف نیستند. در همین حال هیأتی از رهبران سابق جهادی هم سعی در میانجیگری داشته‌اند، اما آن‌ها نیز راه به جایی نبرده‌اند و معترضان با برپایی تظاهرات بدنبال رسیدن به خواست خویش هستند. نکته جالب در این میان متحد شدن اغلب رهبران قومیت هزاره و پافشاری آن‌ها در حمایت از معترضان است. انگار آن‌ها این اتفاق را فرصتی طلایی برای آشتی با مردم و تحکیم پایه‌های نفوذ خود در مناطق سنتی خویش می‌بینند، اکنون باید منتظر ماند و دید که دولت وحدت ملی با این چالش غیرمترقبه چه می‌کند؟ دولت نگران است اگر کوتاه بیاید، این رفتار سهم طلبانه(از نظر دولت) به یک رویه معمول و دردسرساز در ادامه بدل شود.