بودجه دائمی زیارت و برنامه جامعی که پیش روی ماست

 میزبانی مشهد از امام هشتم شیعیان و به‌تبع آن پذیرایی سالانه از ۲۵میلیون زائر، ضرورتی را شکل می‌دهد که فقط با تاکید و شعار میسر نخواهد بود. طراحان برنامه پنجم توسعه از همین حیث بود که ماده‌ای را تحت عنوان «ماده ۱۲» به متن این برنامه افزودند.این ماده  بر توسعه و تعمیق فرهنگ زیارت تاکید می‌کرد و از بابت آن سالانه ۲۰۰ میلیارد تومان برای زیرساخت‌های این بخش پیش‌بینی کرده بود. همچنین سه شهر زیارتی مشهد، قم و شیراز به عنوان محور زیارت از این ماده قانونی بهره‌مند می‌شدند.با این حال این قانون لازم و اعتبار ضروری ناشی از آن تنها یک سال و به صورت ناقص عملیاتی شد و در سال‌های بعد تمامی استان‌های کشور شریک آن شدند.این بحث سهم مشهد را از آنچه قانونا برای آن پیش‌بینی شده بود، به شدت کاهش داد، این همه در حالی بود که این شهر باید همچنان پذیرای سهم افزونی از زائران می‌‌بود.

اما حالا که دولت مکلف شده است زیارت را به عنوان یکی از احکام دائمی در بودجه‌های سالانه منظور کند، این دغدغه دوباره جان می‌گیرد که «مشهدالرضا» به سهم واقعی خود از اعتبارات مورد نیاز برای تامین زیرساخت‌های رفاهی، خدماتی و فرهنگی می‌رسد؟

پاسخ این پرسش در تصمیمات آتی دولت مشخص خواهد شد اما بدنه اجرایی استان تلاش کرده است تا این ضرورت را برای ساختارهای مختلف تبیین کند، چنانکه امسال با رایزنی‌های خوب انجام شده، مجلس رای به دائمی شدن این سرفصل در بودجه‌های سنواتی دولتی داد.

گام دیگر ما در استان، تدوین برنامه‌ای است که بدانیم طی سال‌های آتی باید چه کنیم تا به نیازهای امروز و فردای زائران پاسخ گفته باشیم؟ طرح توسعه کمی و کیفی زیارت همین راهبرد را برپایه ۱۰ راهبرد اصلی ،۳۹ سیاست ، ۱۴۰ برنامه و ۸۲۵ پروژه در یک افق پنج ساله پیگیری می‌کند و غایت آن نیز، تامین خدمات زیربنایی، حل مسئله اسکان زائران با نگاه به اقشار ضعیف و متوسط جامعه و همچنین تامین و تحقق دغدغه زیارت «مبدا تا مبدا» است.بدون تردید اجرای تمامی پروژه‌های تعریف شده در این طرح با اعتبارات محدود دولتی میسر نخواهد بود. برآوردهای اولیه حکایت از آن دارد که به حدود ۲هزار میلیاردتومان اعتبار نیاز است تا این طرح طی ۵سال به غایت خود برسد و احتمالا دولت، تنها در ۳۰ درصد از هزینه آن شریک خواهد بود. اینجاست که جایگاه مردم و بخش خصوصی پُررنگ‌تر و ضرورت مشارکت آن ها دوچندان می‌شود.

به هر روی استان برنامه‌ریزی جامعی کرده تا هر اعتبار و کمکی را بلافاصله پس از تخصیص به سرفصل‌های پیش‌بینی شده، جاری کند و در این بین، تامین زیرساخت‌ها، اسکان، ایجاد مراکز و کمپ‌های خدمات رفاهی بین‌راهی برای زائران امام هشتم (ع) در کنار طرح احداث شهرک‌های ویژه زائر اولویت پیدا می‌کند.در کنار زیرساخت‌های زیربنایی، روبنایی و رفاهی، بحث تعمیق فرهنگ زیارت نیز مورد توجه خواهد بود و تا ۲۰درصد از اعتبارات احتمالی سهم می‌برد.در همین باره چشم اندازی با عنوان زیارت عارفانه، ارزان، کیفی و ماندگار به منظور اثر گذاری در زندگی مردم تدوین شده است که وارد مرحله اجرا خواهد شد.اما مهم‌ترین اقدام باید کلید زدن همه این طرح‌های مهم باشد تا فرصت‌ها به واسطه غفلت‌ها از دست نرود، فرصت‌هایی نظیر «مشهد ۲۰۱۷» که می‌تواند بسترساز حضور شمار بیشتری از زائران خارجی شود و این پایتخت فرهنگ اسلامی را به جایگاه واقعی خود نزدیک‌تر سازد.