آذر ماه سال ۱۴۰۱ منشوری از سوی خانم حمیده حیاتیفر؛ واقف فرهنگی به مرکز اسناد آستان قدس رضوی اهدا شد که مطالعه آن زوایایی دیگر از تاریخ حرم مطهر رضوی در دوره قاجار را بازگو میکند.
به گزارش صبح مشهد به نقل از گنجینه رضوی، شکوه سادات سمیعی؛ کارشناس مطالعات اسنادی در این باره گفت: در آستان قدس رضوی از دوره قاجار فرامینی با عنوان « منشور» به دستور شاه صادر میشد که ممهور به مهر آستان قدس رضوی بوده است.
وی، سند تاریخ این سند ۱۱۲ ساله اهدایی را متعلق به سال ۱۳۳۱ هجری قمری عنوان کرد که از سوی احمد شاه قاجار در ابعاد ۸۴ در ۵۹ سانتیمتر و به خط نستعلیق صادر شده است.
سمیعی به عبارات مندرج در مهر رضوی اشاره کرد و گفت: « العزلله انا ولیالله ابوالحسن علیبن موسیالرضا یا قاهرالعدو یا والیالولی یا مظهرالعجایب یا مرتضی علی» و طغرای «بسم الله الرحمن الرحیم» عباراتی است که به صورت سجع این مهر را مزین کرده است.
این کارشناس محتوای منشور را بیان کننده بخشی از تاریخ حرم دانست و گفت: در متن این منشور بنا به تقاضای یکی ازکارکنان آستان قدس رضوی به نام حاجی میرزا علیخان ناصرالتولیه به متولیباشی دستور داده شده که یکصد و پنجاه من گندم از مواجب جنسی وی کسر شده و به میرزا باقر رضوی خادم کشیک دوم پرداخت شود.
سمیعی افزود: در نهایت، با تأیید متولی و سایر مسئولان آستان قدس که اسامی و مهر آنها در پشت سند مشهود است مقدار یکصد و پنجاه من گندم از حقوق جنسی حاجی میرزا علیخان ناصرالتولیه کسر و برات آن به صیغه مواجب خادمیِ کشیک ثانی به نام میرزا باقر رضوی صادر و در دفترخانه مبارکه ثبت شده است.
وی پیام این سند را حاکی از کمبود بودجه خزانه آستان قدس در سالهای میانیِ حکومت احمد شاه قاجار عنوان کرد که به همین دلیل برای مدتی، تنها نیمی از مواجب استحقاقی کارکنان به آنها پرداخت میشده است.
این کارشناس منابع اسنادی، تعداد منشورها را اندک دانست و یافتن هر برگ از این فرامین را روشن کننده زوایای مبهم تاریخ این آستان بیان کرد.
شایان ذکر است مرکز اسناد آستان قدس رضوی با بیش از ۱۳ میلیون برگ سند تاریخی از دوره صفویه تاکنون به عنوان بزرگترین آرشیو اسنادی بقاع مقدس شیعی و کشور همه روزه در ساعات اداری پذیرای محققان و پژوهشگران است.