در آستانه یکی از حساس‌ترین بازی‌های تاریخ فوتبال کشورمان به رایج‌ترین سوالات درباره استرس در زمان تماشای فوتبال پاسخ دادیم
نویسنده: فهیمه میرزایی| کارشناس ارشد روان شناسی
صبح مشهد- ساعت ۲۲:۳۰ امشب، نفس همه ما به مدت ۹۰ دقیقه بند خواهد آمد! استرس‌مان به اوج خودش خواهد رسید و دو نیمه ۴۵ دقیقه‌ای پای تلویزیون برای تماشای بازی ایران و آمریکا میخکوب خواهیم شد. هیجان و استرس شدید چنین مسابقه‌ای، اگر مدیریت نشود ممکن است به اتفاقات تلخی ختم شود. در این مطلب می‌خواهیم به چند سوال رایج و متفاوت درباره استرس و هیجان در زمان تماشای مسابقات فوتبال پاسخ دهیم. از این که چرا تماشای فوتبال این قدر استرس آور است؟ تماشای فوتبال در جمع از لحاظ روان‌شناختی بهتر است یا فردی؟ چرا باید مدیریت استرس و هیجان در زمان تماشای فوتبال را جدی گرفت و چطور؟
چرا در زمان تماشای فوتبال استرسی می‌شویم؟
هیجان اتفاق خوبی است اما وقتی کاذب باشد یعنی چیزی فراتر از یک حس خوب برای تخلیه روحی است که به استرس تبدیل شده است. بر اساس تعریف روان شناسان هر آن چه باعث ایجاد فشار روحی در فرد شود، استرس نام می‌گیرد. شما کی و کجا می‌توانید در کمتر از یک دقیقه هیجان و استرسی را که هنگام تماشای لحظات آخر بازی ایران و ولز داشتید، تجربه کنید؟ هر ورزشی چون نتیجه نامعلومی دارد پس هیجان‌آور و استرس‌زاست. تماشای فوتبال هم همین طور است، ضربان قلب را بالا میبرد و باعث تخلیه هیجانی مخاطبان میشود. در روال بازی‌های حساس، این بلاتکلیفی بابت نتیجه، تغییر مدام احساسات و شکننده بودن شادی و غم، استرس فرد را بالا میبرد.
از کجا بفهمیم میزان استرس‌مان خطرناک شده است؟
اگر هنگام تماشای فوتبال استرس بیش از حد و غیرقابل تحمل، اختلال رفتاری مثل پرخاشگری، عصبانیت، کم‌‌توجهی، حواس‌‌پرتی و حتی در صورت باخت تیم محبوب، افسردگی و اضطراب سراغ افراد می‌آید و این احساس ناراحتی موقت هم نیست و تا مدت‌‌ها آن ها را درگیر میکند، باید بدانیم هیجان از نوع منفی است. برخی هنگام تماشای فوتبال ناخن می‌‌جوند و موهایشان را می‌‌‌کنند. اما آثار سوء این هیجان‌‌های منفی به همین نشانه‌‌ها ختم نمی‌‌شود چون ترشح بیش از حد موادی مثل کاتکولامین، آدرنالین و نورآدرنالین، افراد دچار زمینه یا مبتلا به بیماری های قلبی-عروقی، مغزی، اختلال‌‌های اعصاب و روان را دچار مشکلات شدیدی میکند و گاه صدمه‌‌های جدی به آن‌ها می‌‌زند به خصوص وقتی تیم مورد علاقه شان در حال بازی با تیم قدری باشد و احتمال باخت آن زیاد.
فوتبال را در جمع ببینیم یا تنهایی؟
جالب است بدانید بر اساس مطالعات پزشکان، استرس میتواند همانند ویروس سرماخوردگی از فردی به فرد دیگر سرایت کند. علایم استرس همانند حالات چهره، طرز ایستادن و حتی بوی بدن که ناشی از ترشح هورمون استرس است، میتواند سبب بروز استرس در دیگر افراد شود، اما از آن طرف، توصیه هم شده که از تماشای مسابقه ورزشی به تنهایی خودداری کنید چرا که تماشای دسته جمعی به همراه دوستان و پرهیز از دعوا و تنش میتواند مانع از افزایش استرس در شما شود. همچنین حضور در جمع، این برتری را به همراه دارد که در صورتی که دچار مشکلات سلامت شدید، اطرافیان‌تان به سرعت به شما کمک کنند. با این حال، اگر تصمیم به تماشای فوتبال در جمع دارید، محیطی که در آن مسابقه را تماشا می‌کنید، گرم و بسته نباشد و افراد زیادی هم آن جا حضور نداشته باشند چون همهمه و محیط بسته، باعث اضطراب بیشتر، هیجان منفی و بروز پرخاشگری میشود.
طلایی‌ترین توصیه‌ها برای مدیریت هیجانات تماشای فوتبال کدام‌ها هستند؟
با توجه به در پیش بودن مسابقه حساس ایران و آمریکا، هیجانات برای این مسابقه به اوج خود رسیده و جا دارد برای حفظ سلامتی افراد به نکاتی در این زمینه اشاره کنیم.
توصیه اول: اگر احساس می کنید در زمان تماشای فوتبال دچار هیجان زیادی می شوید، حتما قبل از شروع مسابقه به اندازه کافی آب و مایعات بنوشید. همچنین در بین نیمه‌های بازی اندکی قدم بزنید و به موضوعات دیگر فکر کنید تا استرس شما کاهش یابد. برای کاهش استرس آدامس بجوید یا توپ ضد استرس کوچکی همراه خود داشته باشید و آن را فشرده کنید تا استرس تان کاهش یابد.
توصیه دوم: یکی از راهکار‌هایی که فرد به راحتی هنگام تماشای فوتبال میتواند انجام دهد حفظ آرامش است؛ برای این کار از تنفس دیافراگمی شروع کنید و نفس عمیق بکشید. لباس‌های راحت بپوشید و روی مبل راحتی لم دهید.
توصیه سوم: یادتان نرود که شما تنها قرار است یک مسابقه ورزشی را ببینید و سرنوشت شما در دست این مسابقه و برد و باختش نیست؛ این فقط یک بازی است. به جنبه سرگرمی آن بیشتر از بقیه جوانب اهمیت بدهید. هیچ چیز ارزش آسیب رساندن به روح و جسم شما را ندارد، با دیدن یک مسابقه ورزشی تفریح کنید و بعد به فعالیت روزانه خود برگردید.
