مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی‌خراسان رضوی گفت: درخت کهنسال ارس تخته مایان به شماره ۶۱۰ در فهرست میراث طبیعی ایران ثبت و به استان ابلاغ شد.
به گزارش صبح مشهد به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری وصنایع‌دستی خراسان‌رضوی ابوالفضل مکرمی فر با اعلام این خبر افزود: «درخت زیبای ارس تخته مایان حدود ۸ متر ارتفاع دارد و با قدمت دو هزار ساله،چشم انداز زیبایی در جنوب تخته مایان در دامنه شمالی ارتفاعات بینالود دارد »
او با بیان این که این درخت زیبا شبیه یک هرم است ، ادامه داد: «قرار گرفتن ارتفاعات بینالود در شمال محل درخت، منظره‌ای چشم نواز را ایجاد کرده است.»
مکرمی فر درباره مناطقی که درخت اُرس وجود دارد، اظهار کرد: «اُرس یا وَرس در دامنه جنوبی رشته کوههای البرز، از آذربایجان تا خراسان و به ویژه در شرق کشور و در ارتفاعات به صورت گسترده یافت میشود.»
او تصریح کرد: «اُرس بسیار پایدار و سازگار با هر نوع آب و هوا است و برگ‌هایش مانند دیگر گونه‌های سرو به شکل سوزنی است، هم چنین این درخت دارای عمر طولانی بیش از دو هزار سال ، در برابر بیماری‌ها و انگل‌های طبیعی بسیار مقاوم است، چنان‌که آسیب انگل‌ها تنها موجب دیسه مندی این گیاه و تنوع رخ و ریخت تنه و شاخه‌های آن شده‌اند که این خود به زیبایی و جوراجوری اشکال اُرس در گذر میلیون‌ها سال فرگشت انجامیده است.»
او با اشاره به موقعیت قرار گیری درخت اورس مایان گفت: «درخت کهنسال ارس تخته مایان همچون نگینی درخشان در پس رشته کوههای بینالود و در مجاورت روستای ییلاقی مایان خودنمایی کرده و نگاه هر رهگذری را به خود می کشاند.»
هم چنین محمود طغرایی مسئول دفتر ثبت آثاریخی و حرایم اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی دراین باره گفت: «درخت کهنسال ارس تخته مایان در منطقه ی رویشی ایرانی- تورانی قرار دارد، این منطقه براساس شرایط توپوگرافی و ارتفاعی به دو منطقه کوهستانی با آب و هوای سرد و منطقه جلگهای با آب و هوای بیابانی و گرم و خشک تقسیم میشود. هر چند که شرایط جوی منطقه موجب پراکندگی و فاصله زیاد درختان شده اما بدلیل وسعت زیاد دارای گونه های گیاهی متنوع میباشد به نحوی‌که ۶۹ درصد فلور ایران در این ناحیه قرار گرفته است، گونه های اصلی منطقه کوهستانی بنه، بادام و ارس و گونه های اصلی منطقه جلگهای گز، تاغ، قیچ و اسکنبیل است.»
طغرایی با بیان این که خشکسالی و تغییرات اقلیمی از عوامل موثر در تغییرات زیستی درخت است، ادامه داد: «درخت ارس برای اهالی بومی جنبه اعتقادی داشته و برای برآوردن حاجات‌شان به آن نخ و پارچه می بندند، همچنین حفاظت و عدم تعرض به درخت برای آنان مهم است.»
او افزود: «درخت در حال حاضر بیشتر برای اهالی بومی شناخته شده است.»
طغرایی بر ضرورت اجرای برنامه حفاظتی برای این میراث طبیعی تاکید کرد و گفت: «اطلاع رسانی به اهالی و درخواست از ایشان برای حفاظت از درخت، اجرای برنامه‌های حفاظتی و مدیریتی از جمله تشکیل جلسه با کارشناسان منابع طبیعی و جهادکشاورزی در خصوص اهمیت و لزوم حفاظت از این درخت و راه‌های حفاظت از آن در برابر آسیب‌های طبیعی، مذاکره با شورای روستا برای لزوم اهمیت دادن به این درخت کهنسال و برنامه‌ریزی برای آبدهی به آن و سرکشی مداوم به این اثر طبیعی توسط نیروهای یگان حفاظت و بازدیدهای دوره‌های توسط کارشناسان سازمان و معرفی و شناساندن این درخت کهنسال و با ارزش از جمله پیشنهادهای حفاظت از این اثر طبیعی است.»
