نویسنده: دکتر محمد حسین محمددوست
تاثیر فضای مجازی بر نوجوانان و جوانان: فرصتی برای پیشرفت یا تهدیدی برای سلامت؟
صبح مشهد- فضای مجازی به طور قابل توجهی بر زندگی و آداب و رسوم مردم تاثیر دارد. استفاده نامناسب از فضای مجازی می تواند به مشکلات و مخاطراتی منجر شود از جمله افزایش وابستگی ، کاهش توجه ، افزایش استرس و اضطراب، آسیب های روانی ، خشم و تعریف از واقعیت ، کاهش تعامل اجتماعی و افزایش احساس تنهایی .
فضای مجازی امروزه به جزء لاینفک زندگی نوجوانان و جوانان تبدیل شده است. استفاده از اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و بازی‌های آنلاین به یک امر عادی و حتی ضروری در زندگی آنها تبدیل شده است. اما فضای مجازی با همه مزایای خود، معایبی نیز دارد که می تواند بر سلامت روانی، اجتماعی و فیزیکی نوجوانان و جوانان تاثیر بگذارد. تاثیر مثبت فضای مجازی بر نوجوانان و جوانان:
دسترسی به اطلاعات: فضای مجازی به نوجوانان و جوانان دسترسی آسان و سریع به اطلاعات در زمینه‌های مختلف را فراهم می‌کند.
ارتباط با دوستان و خانواده: شبکه‌های اجتماعی به نوجوانان و جوانان امکان برقراری ارتباط با دوستان و خانواده در فواصل دور را می‌دهند.
یادگیری و آموزش: فضای مجازی امکان یادگیری آنلاین و دسترسی به منابع آموزشی مختلف را فراهم می‌کند.
خلاقیت و نوآوری: نوجوانان و جوانان می‌توانند از فضای مجازی برای به اشتراک گذاری خلاقیت خود و ایجاد ارتباط با افراد همفکر استفاده کنند.
دسترسی به خدمات: فضای مجازی به نوجوانان و جوانان امکان دسترسی به خدمات مختلف مانند خدمات بانکی، خرید آنلاین و … را فراهم می‌کند.
تاثیر منفی فضای مجازی بر نوجوانان و جوانان:
اعتیاد به اینترنت: استفاده بیش از حد از فضای مجازی می‌تواند به اعتیاد به اینترنت منجر شود و بر زندگی اجتماعی، تحصیلی و کاری نوجوانان و جوانان تاثیر منفی بگذارد.
آسیب‌های اجتماعی: فضای مجازی می‌تواند منجر به آسیب‌های اجتماعی مانند قربانی خشونت ، کلاهبرداری ، هک ، … شود.
سلامت روان: استفاده بیش از حد از فضای مجازی می‌تواند به مشکلات سلامت روان مانند افسردگی ، اضطراب ، تنهایی ، … منجر شود.
کاهش تعاملات اجتماعی: نوجوانان و جوانانی که زمان زیادی را در فضای مجازی می‌گذرانند، ممکن است تعاملات اجتماعی خود را کاهش دهند.
تاثیر منفی بر سلامت فیزیکی: نشستن طولانی مدت در مقابل صفحه نمایشگر می‌تواند به مشکلات فیزیکی مانند چاقی ، مشکلات چشم ، … منجر شود.
راهکارهای مقابله با تاثیر منفی فضای مجازی بر نوجوانان و جوانان:
آموزش استفاده صحیح از فضای مجازی: نوجوانان و جوانان باید در مورد مزایا و معایب فضای مجازی و نحوه استفاده صحیح از آن آموزش ببینند.
نظارت خانواده: خانواده باید از فعالیت‌های نوجوانان و جوانان در فضای مجازی آگاهی داشته باشند و با آنها در مورد استفاده صحیح از فضای مجازی گفتگو کنند.
ایجاد فضای اجتماعی حقیقی: نوجوانان و جوانان باید در فعالیت‌های اجتماعی حقیقی مانند ورزش ، هنر ، … شرکت کنند تا تعاملات اجتماعی خود را تقویت کنند.
توجه به سلامت روان: در صورت مشاهده علائم مشکلات سلامت روان در نوجوانان و جوانان ، باید به مشاور و متخصص روانشناسی مراجعه کرد.
ایجاد قوانین و مقررات منسجم در فضای مجازی: ایجاد قوانین و مقررات منسجم در فضای مجازی برای حفظ امنیت و سلامت نوجوانان و جوانان ضروری است.
فضای مجازی یک ابزار قدرتمند است که می‌تواند برای پیشرفت نوجوانان و جوانان به کار رفته و یا به یک تهدید برای سلامت آنها تبدیل شود. با آموزش صحیح ، نظارت خانواده و ایجاد قوانین و مقررات منسجم ، می‌توان از فضای مجازی به عنوان یک ابزار برای پیشرفت نوجوانان و جوانان استفاده کرد.
