بهره‌گیری و آشنایی والدین با اصل‌های همایندی، هویت مستقل، مرجع امن و … به شکوفایی فرزندان در عرصه‌های مختلف زندگی منجر خواهد شد
نویسنده: صدیقه معدنی| کارشناس‌ارشد روان‌شناسی و دارای مدرک مشاوره با رویکرد اسلامی
صبح مشهد- تربیت صحیح و دینی فرزندان، یکی از دغدغه‌های اصلی و رایج بسیاری از والدین است. اگر پدر و مادرها با اصول تربیت دینی آشنا باشند، مسیر بسیار همواری پیش روی‌شان خواهد بود. به‌طور کلی، تربیت دینی عبارت است از شکوفایی فطرت‌های الهی در رفتار، گفتار و اخلاق انسان. زمانی ما نسلی جامع تربیت خواهیم کرد که هم استعداد‌های عمومی و هم فطرت‌های الهی آن‌ها را شکوفا سازیم. وظیفه والدین در تربیت دینی افزایش آگاهی‌ها، مهارت‌ها و توانمندی‌های فرزند است. البته برای تربیت دینی فرزند نباید از داشتن صبر غافل شد چراکه تربیت به‌صورت دفعی اتفاق نمی‌افتد بلکه همانند تار و پود است که باید با صبر و استمرار شکل بگیرد. در ادامه به اصول و روش‌هایی اشاره خواهد شد که باید در مسیر تربیت دینی فرزندان توسط والدین لحاظ شود.
۱ اصل شناخت علایق
شناخت علایق و نیازهای فرزندان‌مان یکی از اصول مهم برای داشتن تربیت دینی صحیح آن‌هاست. قبل از هر اقدامی شما باید روحیات و علایق فرزندتان را بشناسید و با اجابت آن‌ها در حد امکان، سعی در نزدیک‌شدن به فرزندتان کنید تا به این طریق اثر گذاری بر فرزندتان از سمت شما بالا برود. به‌طور مثال برای یک کودک سه یا چهار ساله، نیاز و علاقه اصلی‌اش بازی است و برای یک کودک شش یا هفت ساله، آزادی و برای نوجوان همدلی مورد نیاز است. این ها علایق و نیازهای فرزندتان در دوره‌های مختلف زندگی است که باید آن‌ها را رعایت کنید تا به شما نزدیک شوند و از شما تاثیر بگیرند.
۲ اصل مرجع امن
سعی کنید در درجه اول با فرزندتان ارتباط خوب و موثر برقرار کنید. مرجع امن او باشید و گوش شنوا، طوری که حرف‌هایش را بدون ترس و قضاوت به شما منتقل کند و این‌طوری بستری فراهم می‌شود تا شما، ارزش‌ها و اعتقادات‌تان را به فرزندتان منتقل کنید. چرا که او با تخلیه شدن افکارش نزد شما از شما بازخورد می‌گیرد و ناخودآگاه از شما تاثیر می‌پذیرد چون مرجع امن او شده‌اید.
۳ اصل همایندی و تداعی
سعی کنید به عنوان یک مسلمان واقعی، با فرزندتان خوش خلق و مهربان باشید به خصوص در موقع اجرای مناسک دینی مثل وضو گرفتن، نماز خواندن، روزه بودن، زیارت رفتن، حجاب داشتن و …. . این‌طور نباشد که فرزندتان شما را با چهره بد اخلاق در زمان تشرف به زیارت، یا نامهربان بعد از نماز دریابد چون این مسئله تداعی‌کننده اتفاقات تلخ می‌شود و ناخودآگاه بر تربیت دینی فرزندان تاثیر منفی می‌گذارید.
۴ اصل گروه دوستان دینی
برای فرزند خود گروه دوستانه هماهنگ با ارزش‌های خانواده خودتان شکل دهید. حداقل تلاش کنید یک سری دوستان مذهبی داشته باشد و برای تقویت و صمیمی‌شدن ارتباطش با آن‌ها تلاش کنید. این مسئله علاوه بر تشویق او برای رعایت اصول دینی، باعث می‌شود تا بدون زیر سوال رفتن از طرف دوستانش، راحت‌تر به نماز، روزه، دوری از محرمات، پوشیدن چادر و … پایبند باشد. علاوه بر این، با تشویق و همراهی آن‌ها در این مسیر با خیال آسوده‌تر گام بردارد.
۵ اصل هویت مستقل
در فرزندتان به پرورش هویت مستقل بپردازید طوری که با تقلید کورکورانه از دیگران حتی شمای پدر و مادر هم چیزی نپذیرد مگر با تحقیق و بررسی زوایا و جوانب امر. این مسئله به شدت در نوجوانی به انتخاب‌های او و تاثیر پذیری‌اش از قهرمانان و سلبریتی‌ها و الگوهای انتخابی‌اش کمک می‌کند. سعی کنید همیشه به او راه انتخاب بدهید و در کودکی بین دو راه و در سنین بالاتر راه‌های انتخاب بیشتر در اختیارش بگذارید. البته لازمه ثمربخش بودن این اصل، داشتن مطالعه و بالا بردن اطلاعات خود و فرزندتان در حوزه مسائل دینی است.
۶ اصل تشویق و افتخار به فرزندان
سعی کنید در مواقع رعایت اصول دینی اعم از نماز، روزه، حجاب چه برای دختران در پوشش و چه برای پسران در حفظ حریم نگاه و رعایت حریم محرم و نامحرم، آن‌ها را تشویق و کار خوب‌شان را توصیف کنید. مثلا به فرزندتان بگویید: آفرین پسرم که بی‌خبر وارد جمع خانم‌ها نشدی یا آفرین دخترم که پوشش مناسب را رعایت کردی.
۷ اصل سهیم کردن بچه‌ها در کارهای خوب
فعالیت‌های نیکوکارانه مثل نذری دادن، صدقه دادن، مشارکت در مهمانی دادن، روضه بر پا کردن، به نماز جماعت رفتن و … با همراهی بچه‌ها و دادن مسئولیت به آن‌ها، نقش پررنگی در ایجاد احساس خوب به مسائل دینی در آن‌ها ایفا می‌کند. فواید این کار موجب چشیدن حس لذت آن کار، یاد گرفتن چیزهای جدید و تقویت روحیات دینی و پرورش آن‌ها در فرزندان‌مان می‌شود.
