رصد خبرنگار خراسان از سوپرمارکت‌های شهر مشهد و گفت‌وگو با فروشندگان، نشان از افزایش هفتگی بهای کالاها دارد. در گفت‌وگو با معاون اداره‌کل صمت استان از اقدامات دولت برای مهار قیمت‌ها پرسیدیم. پای درددل مردم که می‌نشینم، یکی از موارد تکرارشونده، مسئله «گرانی» است. گرانی که البته در همه‌چیز اتفاق می‌افتد، اما وقتی به حوزه موادغذایی به خصوص کالاهای اساسی وارد می‌شود، دیگر ابعادی فوق‌العاده مهم می‌یابد، چرا که گرانی موادغذایی، بیش از همه آحاد جامعه، اقشار کم‌بضاعت را هدف قرار می‌دهد و سفره‌ها را کوچک‌تر از قبل می‌کند. مسئله وقتی رنج‌آورتر می‌شود که می‌بینیم این گرانی‌ها، در سالی ادامه می‌یابد که توسط رهبر انقلاب، به عنوان «مهار تورم و رشد تولید» نام‌گذاری شده و انتظار ایشان از مسئولان، مقابله با رشد بی‌رویه قیمت‌هاست. با این حال، آن چه به صورت عینی در سوپرمارکت‌های شهر مشهد مشاهده می‌کنم، متفاوت است.
یک فروشنده: قبلا کسی قیمت نمی‌پرسید
درباره وضعیت قیمت اقلام مصرفی روزمره مردم، با فروشنده یک سوپرمارکت صحبت می‌کنم. او می‌گوید: «از اول امسال قیمت هیچ کالایی ثابت نبوده و تا آخر سال هم نخواهد بود ! از شیرکاکائو و کیک گرفته تا شوینده‌جات. تنها چیزی که ثابت مانده، فقط روغن است که من پیش‌بینی می‌کنم آن هم به زودی گران شود.» او درباره پدیده جالبی سخن می‌گوید که به قول خودش، قبلا کمتر مشاهده می‌کرد: «از اول سال به شکل چشمگیری مصرف کم شده است. جالب است این جا که محله متمول شهر محسوب می‌شود، از بچه کوچک تا زن و مرد بزرگ سال، قیمت اجناس را می‌پرسند. در سال‌های قبل، از این کارها خبری نبود و بدون پرسش قیمت، خرید می‌کردند ولی الان این طوری شده که همیشه قیمت را می‌پرسند.»
سوپرمارکت‌دار: از قیمت‌ها شاخ درمی‌آورم
فروشنده یک سوپرمارکت دیگر نیز در یک محله مرکزی شهر مشهد، سخنانی مشابه می‌گوید: «حدود سه هفته تا یک ماه پیش موج جدیدی از گرانی آمد و لبنیات، نوشیدنی‌ها، نان، سوسیس و کالباس و… گران شدند. من اصلا اقلامی را ندیدم که قیمت آن‌ها مدتی ثابت مانده باشد .» او درباره واکنش‌ها به این مسئله بیان می‌کند: «مردم هم به این گرانی‌ها می‌خندند و برایشان طبیعی شده است! اما من خودم از بعضی موارد تعجب می‌کنم. مثلا شربت‌هایی [یک برند معروف] که قبلا ۱۷۰ هزار تومان بود، ناگهان به ۲۱۵ هزار تومان رسید و دبه بزرگ آن از ۲۲۰ هزار تومان، ناگهان ۳۰۰ هزار تومان شد. الان اگر کسی سه عدد از این‌ها را بردارد، باید یک میلیون تومان بپردازد. خودم وقتی قیمت‌های جدید را دیدم، از تعجب شاخ درآوردم.»
یک ویزیتور: فروش تن ماهی یک‌چهارم شد
در یکی از فروشگاه‌ها، با ویزیتور یک شرکت تولیدکننده رب گوجه فرنگی، تن ماهی و… روبه‌رو می‌شوم که در حال بازاریابی و فروش کالای خود است. به امید آن که از وضعیت شرکت متبوعش دفاع کند و یک‌طرفه به قاضی نرفته باشم، چند سؤال درباره محصولات شرکتش می‌کنم، اما روشن می‌شود که خودش از شاکیان آن شرکت است! این خانم ویزیتور توضیح می‌دهد: «محصولات غذایی ما خیلی وقت است که هرروز گران می‌شود. همین تن ماهی که اول سال حدود ۴۰ هزار تومان بود، الان ۹۰ هزار تومان شده است. رب گوجه فرهنگی از ۳۰ هزار تومان، کم‌کم گران شد و با توجه به این که برندهای دیگر قیمت‌ها را بالا بردند، شرکت ما هم قیمت آن را به ۷۰ هزار تومان رساند.» او آماری سرانگشتی هم از فروش محصولات غذایی شرکتش می‌دهد: «الان مردم کمتر می‌خرند. حتی رب هم کمتر می‌خرند، اما فروش تن ماهی که خیلی کم شده است. مثلا قبلا ماهانه ۲۰۰ شل می‌فروختم ولی الان ماهی ۵۰ شل می‌فروشم.»
دردسر عجیب مدیر فروشگاه زنجیره‌ای
در سال‌های اخیر، با گسترش انفجاری چند عنوان فروشگاه زنجیره‌ای که حالا در هر محله، چند شعبه دارند، بسیاری از مردم خریدهای روزانه خود را از این فروشگاه‌ها انجام می‌دهند، چراکه این دست فروشگاه‌ها تخفیف بیشتری به مشتری می‌دهند و بعضی به اصطلاح به «همواره تخفیف» مشهورند. در فروشگاه بزرگی از این قبیل، چرخی می‌زنم و قیمت‌ها را بررسی می‌کنم. به شکل عجیبی، برچسب «قیمت قدیم» در این فروشگاه زیاد به چشم می‌خورد و از هر ۳-۴ قلم جنس، یکی این برچسب را دارد. با مدیر این فروشگاه سخن می‌گویم تا درباره قیمت اقلام مختلف و همچنین راز این برچسب‌های «قیمت قدیم» بپرسم. او می‌گوید: «از اول سال ۱۴۰۲ همه اقلام گران شده، اما کالاهای اساسی زیاد گران نشده است. مثلاً برنج چهار ماه است که افزایش قیمت نداشته و حتی یکی از برندها، قیمت برنج هاشمی خود را کاهش داد. روغن هم البته زمان بیشتری است که قیمت ثابتی دارد.»
این مدیر شعبه فروشگاه زنجیره‌ای درباره برچسب «قیمت قدیم» توضیح می‌دهد: «این‌قدر که تغییر قیمت وجود دارد، این‌طور شده است. هر هفته که بار جدید می‌آید، می‌بینم بعضی اقلام قیمت‌شان فرق می‌کند. مثلاً قیمت آب معدنی از اول سال تا الان، دو بار تغییر کرده است. چون تازه به تازه قیمت‌ها بالا می‌رود، قیمت قدیم زیاد داریم.» او از دردسری عجیب در همین باره پرده برمی‌دارد: «ما چون فروشگاه زنجیره‌ای هستیم، قیمت کالاها در سیستم همه فروشگاه‌ها از تهران به سرعت به‌روز می‌شود. وقتی این اتفاق می‌افتد، من در سامانه اعلام می‌کنم که از فلان کالا، چند عدد به قیمت قدیم از قبل دارم. بعد برچسب قیمت قدیم را چاپ می‌کنم و روی قفسه می‌زنم.» این مدیر فروشگاه ادامه می‌دهد: «بر سر همین مسئله، مدام با مشتری‌ها به چالش می‌خوریم. واقعا فرصت نمی‌کنیم که هر لحظه تمام قیمت‌ها را بررسی کنیم و بارها اتفاق افتاده که ساعتی بعد از بررسی یک کالا، قیمت آن تغییر کرده و مشتری که با برچسب قبلی قیمت، جنس را برداشته، در زمان پرداخت، تصور می‌کند ما گران فروشی می‌کنیم! در حالی که یک ساعت قبل قیمت‌ها را بررسی کرده بودیم! بر همین اساس است که بعضی مردم فکر می‌کنند فروشگاه‌های زنجیره‌ای کلاهبردارند!»
دلار مقصر است؟
او علت بالا رفتن بهای اجناس مختلف را گران شدن قیمت ارز می‌داند: «مثلاً شرکت تولیدکننده با دلار قیمت امروز، یک شوینده را تولید می‌کند، اما به محض این که دفعه بعد می‌خواهد مواد اولیه بخرد، باید با قیمت جدید دلار بخرد. این‌طوری است که شامپو امروز ۳۰ هزار تومان است، فردا ۳۵ و پس فردا ۳۸ هزار تومان! مثلاً یک شامپو بدن که یک سال پیش ۱۷ هزار تومان بود، طی یک سال خردخرد بالا رفت و الان به ۴۲ هزار تومان رسیده است.» او در پایان تأکید می‌کند: «همین ساندویچ‌ها یی که الان مرتب می‌کنم، روی دستم مانده است. من روز در میان ۴۵ ساندویچ می‌آورم ولی الان می‌بینید که چیز زیادی از آن فروش نرفته است. علت این است که این‌ها تا هفته پیش ۴۴ هزار تومان بود و الان ۵۱ هزار تومان شده است و طبعاً برخی مشتری‌ها ترجیح می‌دهند که خریداری نکنند.»
معاون صمت: طرح تحول نظارت داریم
درباره این مسئله، با بخشعلی بیاتی قله‌زو معاون نظارت و بازرسی اداره کل صنعت، معدن و تجارت صحبت می‌کنم. او در این باره می‌گوید: «علت گرانی‌های اول سال، تورم سالانه است که در ابتدای هر سال به دلیل افزایش هزینه‌های تولید اعم از کارگر، انرژی، مواد اولیه و… اتفاق می‌افتد. تا اواخر اردیبهشت که قیمت‌ها تثبیت شود، کمی طول می‌کشد. مثلاً در مسئله مواد آرایشی، بهداشتی و شوینده، تولیدکنندگان با توجه به افزایش قیمت مواد اولیه که بخشی از آن عموما وارداتی است، مجوز قانونی افزایش قیمت را از دولت گرفتند.» او ادامه داد: «در بعضی موارد مثل تن ماهی که البته بیشتر در حوزه وزارت جهاد کشاورزی است، بعضاً بهانه‌هایی مثل افزایش قیمت قوطی و ماهی تأمینی را آوردند.»
این مدیر صمت استان توضیح داد: «دستگاه‌های متولی نظارتی مثل ما وظیفه داریم نظارت کنیم و اجازه ندهیم اقلام مصرفی مردم بیش از سود قانونی، افزایش قیمت یابد، به خصوص در بخش تولید، آنالیز قیمتی باید نظارت شود.» او در پایان گفت: «ما خودمان در استان خراسان رضوی، طرح تحول نظارت و بازرسی را برای شش گروه کالایی تدوین کردیم و به تأیید ستاد تنظیم بازار استان رساندیم تا رصد نظارت‌مان را در کل زنجیره شامل تولید، عمده‌فروش و توزیع‌کننده، انجام بدهیم. نظارت‌های هوشمندی هم از طریق سامانه جامع تجارت و سامانه جامع انبارها داریم که تلاش می‌کنیم از افزایش غیرمجاز قیمت‌ها جلوگیری کنیم.»
منبع: روزنامه خراسان
