شهرستان تربت حیدریه به عنوان قطب تولید سیب زمینی در استان خراسان رضوی با ۲ معضل اصلی کمبود بذر با کیفیت و نیز نبود صنایع تبدیلی و فرآوری سیب زمینی و خام فروشی آن مواجه است.
به گزارش صبح مشهد، شهرستان تربت حیدریه در ۱۵۰ کیلومتری جنوب مشهد از دیرباز قطب کشاورزی خراسان رضوی بوده است به طوری که در تولید برخی محصولات راهبردی و ارزآور همچون گندم، زعفران، چغندرقند، سیب زمینی، کلزا و حتی گوشت و لبنیات سهم قابل ملاحظه ای از نیاز مصرفی منطقه را تامین می کند.
با وجود توانمندیهای تربت حیدریه در تولید انواع محصولات کشاورزی اما کشاورزان شهرستان با برخی چالش ها مواجهند و در این بین سیب زمینی کاران منطقه برای افزایش کمی و کیفی تولید خود و غلبه بر مشکلات چشم انتظار افزایش حمایت مراجع ذیربط و مسوول هستند.
بر اساس آخرین داده های آماری اداره جهاد کشاورزی تربت‌حیدریه،سطح زیرکشت سیب‌زمینی در این شهرستان هزار و ۶۵۰ هکتار و میانگین تولید مازاد بر مصرف کشاورزان در هر سال حدود ۷۰ هزار تن است و بهترین گونه‌های سیب‌زمینی استان خراسان رضوی و حتی کشور در تربت حیدریه کشت و دست کم به ۶ استان کشور صادر می‌شود.
کمبود بذر با کیفیت
یکی از کشاورزان تربت‌حیدریه در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: کمبود بذر با کیفیت و استاندارد از جمله چالش های سیب زمینی کاران شهرستان است.
امین شرکت افزود: بذر مادر سیب زمینی منشاء وارداتی دارد و برخی موسسات داخلی به تکثیر آن مشغول هستند ولی هم اکنون تمرکز اصلی اغلب این شرکتها روی تولید ۲ بذر “اگریا” و “فونتانه” است که از رده خارج شده اند و متناسب با کشت نوین نیستند.
وی ادامه داد: انتظار می رود بذرهای مرغوب صنعتی از اروپا وارد شود و “جلگه رخ” از توابع تربت‌حیدریه با بهره مندی از آب کافی و خاک بسیار حاصلخیز مستعد ایجاد مزارع الگویی سیب زمینی و افزایش کمی و کیفی این محصول در سطح کشور است.
یک کشاورز از اهالی جلگه رخ تربت حیدریه نیز به خبرنگار ایرنا گفت: بذر، به عنوان مهم ترین نهاده کشاورزی و اساسی‌ترین ابزار تولید کیفی نقش مهمی در افزایش و پایداری تولید و حفظ و توسعه ارقام متناسب با شرایط آب و هوایی دارد.
علی سالاری افزود: این موضوع از آنجایی حائز اهمیت بیشتر است که گاهی اوقات بذر نامرغوب ثمره چند ماه تلاش کشاورزان را به باد می‌دهد و جا دارد برای این دغدغه کشاورزان چاره اساسی اندیشه شود.
وی ادامه داد: کشاورزان خرده مالک تربت حیدریه برای کشت سیب‌زمینی با چالش های دیگری همچون دریافت تسهیلات بانکی به ویژه پیدا کردن ضامن و وثیقه نیز مواجهند و متاسفانه این مشکل تولیدکنندگان را به پیش فروش کردن محصولات سوق داده است که این آسیب بر اقتصاد روستایی در برخی مناطق شهرستان سایه افکنده است.
عبدالرضا خزاعی از دیگر کشاورزان تربت حیدریه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا ضمن یادآوری احتمال اختصاص بخشی از آب جلگه رخ به صنایع منطقه گفت: انتظار می رود منابع آبی جلگه رخ صرفا به بخش کشاورزی اختصاص یابد تا چالشی برای سیب زمینی کاران ایجاد نشود.
نبود صنایع تبدیلی و فرآوری سیب زمینی
دست اندرکاران مرتبط معتقدند عواملی همچون ذائقه ایرانیان، سبک زندگی و بهره بالای بانکی باعث شده است صنایع تبدیلی در برخی مناطق همچون تربت حیدریه رشد نکند که این موضوع بر درآمد سرانه روستائیان و کشاورزان اثر منفی می گذارد.
یک استاد دانشگاه تربت‌حیدریه در ابن ارتباط به خبرنگار ایرنا گفت: ذائقه غذایی و سبک زندگی ایرانیان در شهرهای کوچک با مراکز استانها و پایتخت متفاوت است به عنوان مثال در شهرهای بزرگ به دلیل عوامل مختلف همچون مشغله زیاد خانواده ها به جای استفاده از سیب‌زمینی موارد جایگزین همچون فرنچ‌فرایز (سیب‌زمینی نیم‌پز) کاربردی تر است ولی در شهرهای کوچک خراسان رضوی شرایط متفاوت است.
دکتر حسن فیضی افزود:طبیعی است که در چنین شرایطی صنایع تبدیلی و فراوری محصولات کشاورزی همچون سیب زمینی در شهرهایی نظیر تربت حیدریه فاقد توجیه اقتصادی و بازار مصرف مناسب است.
حسن نادران از کشاورزان تربت حیدریه نیز در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: عمده‌ترین برندها و کارخانه‌های معروف و صاحب سبک فرآوری سیب‌زمینی و تولید چیپس ایران در مشهد فعالیت دارند اما از شرایط و فروش محصول خود ناراضی هستند.
۵۰۰ میلیارد تومان حداقل سرمایه لازم برای فرآوری سیب زمینی
یکی دیگر از دیگر کشاورزان تربت حیدریه نیز اظهار کرد: هم اکنون سرمایه‌گذاری برای فرآوری سیب‌زمینی دست کم به ۵۰۰ میلیارد تومان هزینه نیاز دارد که حتی اگر بانک‌ها راضی به ارایه تسهیلات هم باشند بازهم در شهرستانهایی همچون تربت‌حیدریه توجیه اقتصادی ندارد.
عباس شرکت افزود: برای رونق گرفتن صنایع تبدیلی در شهرستانها نیازمند پرداخت تسهیلات کم بهره به کشاورزان هستیم تا توجیه اقتصادی را افزایش دهد و به طور طبیعی در چنین شرایطی می توان به ارزش افزوده و افزایش سرانه درآمدی روستائیان و تولیدکنندگان و به تبع آن رشد مشاغل پایدار امیدوار بود.
وی اضافه کرد: دولت همچنین می تواند برای سیب‌زمینی نیز مانند گندم و چغندرقند، نرخ خرید حمایتی اعلام کند زیرا کشاورزان در سال‌های اخیر به دلیل ارزان شدن قیمت سیب‌زمینی از یک سو و گران شدن بذر آن از سوی دیگر متحمل زیان هایی شده اند.
یکی دیگر از کشاورزان تربت حیدریه نیز با بیان اظهارات مشابه به خبرنگار ایرنا گفت: در شرایط کنونی فقط با سیاست های حمایتی می توان به رشد کمی و کیفی محصول سیب زمینی در این شهرستان کمک کرد که در این رابطه مهمترین نقش را دولت و به طور مشخص نهادهای مسوول همچون جهاد کشاورزی ایفا می کنند.
عبدالرضا خزاعی افزود: رشد صنایع مرتبط و تکمیلی و تولید محصولات کاربردی همچون آرد سیب‌زمینی ارزش افزوده زیادی را نصیب کشاورزان می کند.
خبرنگار ایرنا در این رابطه نظر مدیر جهاد کشاورزی تربت‌حیدریه را جویا شد که وی در پاسخ با تایید برخی مشکلات کشاورزان به ویژه سیب زمینی کاران تربت حیدریه گفت: وزارت جهاد کشاورزی به نمایندگی از دولت حمایت های لازم را از کشاورزان به عمل می آورد اما با این وجود ارتقای شرایط موجود به ویژه کاهش نرخ تسهیلات بانکی و افزایش یارانه های تولید موجب تحول آفرینی اساسی در این بخش می شود که در این ارتباط حمایت مسوولان و دستگاههای بالادستی در سطح تمام قوا به ویژه قوه مجریه و مقننه لازم است.
حسین محمدی افزود: هم اکنون اداره جهاد کشاورزی تربت حیدریه با اختصاص زمین در شهرک های صنعتی و حمایت از کارآفرینان می کوشد به توسعه صنایع تبدیلی کمک کند.
وی ادامه داد: تشریک مساعی و همپوشانی نهادهای مسوول و همکاری بیش از پیش قوای مقننه و مجریه در بسترسازی و وضع قوانین مناسب می تواند به هم افزایی منجر شده و زمینه بهتری برای رشد کمی و کیفی کشاورزان و به طور مشخص سیب زمینی کاران فراهم آورد.
منبع: ایرنا خراسان رضوی
