مشهد میزبان سومین سمپوزیوم بین‌المللی سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی

رئیس جهاددانشگاهی خراسان رضوی گفت: سومین سمپوزیوم بین‌المللی سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی حرکتی جمعی برای همگرایی منطقه‌ای است.

به گزارش صبح مشهد، دکتر حمیدرضا بیدخوری امروز ۲۰ اردیبهشت ماه در نشست خبری سومین سمپوزیوم بین‌المللی سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی که در سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی برگزار شد، اظهار کرد: کنسرسیوم MashhadStemCells، یک تلاش علمی شاخص در حوزه سلول‌های بنیادی است که برای تمرکز زدایی از پایتخت و ایجاد همگرایی در فعالیت‌های منطقه‌ای پزشکی بازساختی در شمال شرق کشور در نظر گرفته می‌شود.

وی ادامه داد: این کنسرسیوم به همت سه مرکز سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه علوم پزشکی مشهد برگزار می‌شود. دیگر مراکز علمی استان عضور وابسته به این کنسرسیوم هستند و با ما در ارتباط ‌اند.

بیدخوری افزود: در کنار این‌ مراکز، پژوهشگاه پرافتخار رویان جهاددانشگاهی حضور دارد که در زمینه سلول‌های بنیادی شاخص است و فعالیت‌های خود را در شمال شرق کشور از طریق این کنسرسیوم راهبری می کند و در موارد متعددی با این مرکز انتقال دانش فنی داشتیم. هدف این کنسرسیوم تنها برگزاری برنامه‌های علمی نیست بلکه برنامه‌های علمی ابزاری برای ارتقای سطح دانش و فناوری هستند تا در نهایت هر زمان این درمان‌ها در مرحله‌ای که بتواند برای مردم استفاده بالینی داشته باشد، برای مردم استان استفاده کنیم.

دبیر علمی سومین سمپوزیوم بین‌المللی سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی تصریح کرد: با توجه به اینکه ما همیشه از موازی کاری در حوزه فناوری رنج می بریم، این حرکت جمعی برای ایجاد همگرایی منطقه‌ای ایجاد شده است. خوشبختانه در این رشته علمی که در دنیا رشته بسیار پر هزینه‌است، این همگرایی در استان ما وجود دارد و شاهد به حداقل رسیدن این موازی کاری‌ها هستیم و امیدواریم در سال‌های آینده به حالت بهینه‌تری هم به لحاظ حذف موازی کاری و ارتقای همگرایی برسد.

وی عنوان کرد: با توجه به اینکه به بین‌المللی بودن این برنامه لازم بود مراکزی را در خارج از کشور به صورت همیشگی یا برای موضوع خاصی که محور برنامه قرار می‌گرفت، با آن‌ها ارتباط مستمر پیدا کنیم. ۲۰۱۷ MashhadStemcells این فرصت را برای ما فراهم کرد تا با دانشگاه مالزی (UKM) تفاهم‌نامه‌ای امضا کنیم و این تفاهم‌نامه از همان ابتدا در دیدار حضوری که در این سازمان انجام شد، شکل گرفت و نشست‌های مجازی مستمری داشتیم که حاصل آن، انجام طرح‌های تحقیقاتی مشترک بود.

بیدخوری خاطرنشان کرد: اکنون طرحی را هم برای گرفتن گرنت و منبع مالی از مراکز بین‌المللی تعریف کردیم. خوشبختانه این مرکز اکنون به صورت ساختاری با سمپوزیوم همکاری می‌کند و یکی از برگزار کنندگان آن است. همانطور که با مرکز دانشگاه مودنا رجیو امیلیا ایتالیا، در همان نوبت ارتباطی برقرار شد و پروفسور ماسیمو دامینیچی هم به عنوان یکی از دو دبیر کنگره ایفای نقش می نمایند.

وی بیان کرد: اکنون این برنامه بسیار تخصصی با هدف در بحث سلول‌های بنیادی با دو محور وزیکول‌های خارج سلولی و تشخیص زودهنگام سرطان و درمان هدفمند ۱۱ و ۱۲ خرداد ماه برگزار خواهد شد. برای این دوره ساختار را به صورت هیبرید انتخاب کردیم که به صورت مجازی و حضوری در خدمت اساتید بین‌المللی باشیم.

حضور ۲۲ سخنران به نام خارجی در کنار دانشمندان داخلی

دبیر علمی سومین سمپوزیوم بین‌المللی سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی خاطرنشان کرد: تعدادی از مخاطبان ایرانی هم به صورت حضوری در سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی در این برنامه حضور خواهند یافت. تاکنون موفق شدیم ۲۲ سخنران از اساتید بنام این رشته از خارج کشور و تعدادی از داخل کشور داشته باشیم.

وی اضافه کرد: موردی که برای ما مهم بود این است که تنها مهمانان بین‌المللی نباشند و مخاطبان هم بین‌المللی باشند، برای این موضوع دو کار را انجام دادیم که دانشگاه مالزی طبق تفاهم‌نامه، مخاطبان خوبی در مالزی دارد و همچنین انجمن علمی در بحث سلول‌های بنیادی و مهندسی بافت دارند که آن انجمن از این برنامه حمایت می‌کند.

بیدخوری اظهار کرد: ما به این موضوع هم بسنده نکردیم و یک شبکه دانشجویی در سطح بین‌المللی دارد که به طور خاص در مورد این سمپوزیوم کار می‌کند و مشتاقانه پذیرفتند که در این برنامه شرکت کنند. ما شبکه‌ای از دانشجویان علاقه‌مند از سراسر دنیا داریم که در زمینه پایان‌نامه و تحقیقات پژوهشی که دارند به ما کمک خواهند کرد.

سمپوزیوم بین‌المللی سلول‌های بنیادی حرکتی جمعی برای همگرایی منطقه‌ای است

وی افزود: یکی از زیرساخت‌هایی که برای کاربست سلول‌های بنیادی در درمان بیماری‌ها لازم است، مقررات مناسب با دو هدف است. تسهیل فناوری‌های موجود برای رسیدن به بالین، جلوگیری کردن از درمان‌های غیر علمی و آن‌هایی که مبتنی بر دانش نیست و ممکن است براساس سوء استفاده از بخشی از کادر درمان اتفاق بیافتد.

دبیر علمی سومین سمپوزیوم بین‌المللی سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی گفت: خوشبختانه کشور ما در این زمینه شهره نیست و چنین مواردی کم اتفاق می‌افتد اما مواردی هم وجود دارد و ما متاسفانه سلول درمانی غیرمجاز داریم. این مقررات نقش کلیدی دارد. ما احساس کردیم در کشورمان موانعی که در ۳ الی ۴ سال گذشته وجود داشته با هم فکری دیگر اعضای کنسرسیوم شناسایی کنیم، به همین دلیل ما برای کمک به وزارت بهداشت یکی از جلسات این سمپوزیوم را به این امر مهم اختصاص دادیم.

وی تصریح کرد: امیدواریم که بتوانیم با برگزاری این نشست، پیشنهادهای خود را برای بهبود مقررات سلول درمانی در کشور برای طب بازساختی که برای استفاده از سلول‌های بنیادی و قسمت عاری از سلول است به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کنیم تا به بهبود این مقررات کمک کنیم.

بیدخوری خاطرنشان کرد: ما از تابستان سال جاری کارآزمایی بالینی فاز چهار را در مرحله نهایی انجام دادیم که مفید بودن آن ثابت شده است و این فاز چهار با همکاری شرکت سلتک فارمد که یکی از دو کارخانه تولید سلول است و همچنین با مجوز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اولین کارخانه تولید سلول کشور ما به شمار می‌رود.

وی اضافه کرد: این مجموعه وابسته به نهاد جهاددانشگاهی و پژوهشگاه رویان در تهران است. ما از ابتدای تابستان امسال، درمان بعضی از بیماری‌های عصبی که با سلول غیر از خود بیمار که سلول‌های آلوژن نام دارد، تا به حال بیشتر تمرکز سلول درمانی این بود که از خود فرد سلول می‌گرفتند و برای خودشان استفاده می‌کردند.

وی بیان کرد: اکنون برای اولین بار کارآزمایی در استان و با همکاری سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی و شرکت سلتک فارمد انجام می‌شود. جهاددانشگاهی برای تشخصیص زودهنگام و درمان هدف‌مند سرطان پستان برنامه جامعی دارد و مجلس شورای اسلامی ماموریتی را در سال جاری به جهاددانشگاهی داده تا شبکه‌ای برای تشخیص زودهنگام و درمان هدفمند سرطان پستان ایجاد کند.

دبیر علمی سومین سمپوزیوم بین‌المللی سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی عنوان کرد: طی نشست‌هایی که در دفتر مرکزی جهاددانشگاهی برگزار شد، می‌خواهیم اولین استانی باشیم که در این زمینه این مرکز را راه‌اندازی می‌کنیم. تاکید ما در فرآیند بیماریابی، اطلاع‌رسانی، هدایت کردن و حمایت کردن از بیمار در مراحل مختلف است.

وی گفت: ما اولین عضو شهرستانی شبکه خواهیم بود که در زمینه آغاز این ماموریت فعالیتش را شروع خواهد کرد، همان طور که برای سال ۱۴۰۱، مجلس شورای اسلامی هم این ماموریت را به جهاد دانشگاهی واگذار کرده است.

رئیس سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی با اشاره به اینکه درمان‌هایی برای مفاصل آرتروز و مشکلات مفصلی از اولین مواردی بود که سلول درمانی آن آغاز شد و پاسخ خوبی هم داد، افزود: اتفاقا در بین آسیب‌های مفصلی، آن‌هایی که حاصل آسیب‌های ورزشی باشد بهترین پاسخ به درمان را دادند. از سلول‌های مزانشیمی برای درمان زانو و دیگر مفاصل هم استفاده می‌شود زیرا زمانی که در فردی مسن باشد و حاصل یک بیماری زمینه‌ای باشد، اثر سلول درمانی کمتر است.

بیدخوری در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا تاکیدات و الزامات اخلاقی در حوزه دانش سلول‌های بنیادی دچار تغییرات شده است، اظهار کرد: خوشبختانه در دین اسلام به خصوص مذهب شیعه قوانین مترقی درخصوص شبیه سازی و درمان ناباروری و استفاده از جنین از جمله سلول بنیادی، شاهد بودیم که در کشور آمریکا زمانی که جمهوری‌خواهان حاکم می‌شوند تحقیقات سلول های بنیادی افت پیدا می‌کند یا در کشورهای همسایه که اهل تسنن هستند، بسیاری از درمان‌ها را مجاز نمی‌دانند.

با توجه به گستردگی دید مذهب تشیع از ابتدا هیچ محدودیتی در استفاده از سلول‌های بنیادی نداشتیم

وی اضافه کرد: ما در کشور با توجه به گستردگی دید مذهب تشیع و درایت مقام معظم رهبری از ابتدا هیچ محدودیتی در استفاده از سلول‌های بنیادی نداشتیم.

دبیر علمی سومین سمپوزیوم بین‌المللی سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی تصریح کرد: یکی از مباحثی که در سطح بین‌المللی نگران کننده است، این است که توریسم درمانی سلول درمانی منجر به نادیده گرفتن مباحث علمی و اخلاقی شود. بعضی از کشورها متاسفانه به این موضوع مشهور شده‌اند. مانند هندوستان، کشورهای آسیای شرقی و کشورهایی مانند تایلند توریسم درمانی دارند و روی سلول درمانی هم کار می‌کنند. محرز است که برخی از مراکز سلول درمانی آن‌ها فاقد شرایط حداقل علمی است و ممکن است سلامت فرد را به خطر بیاندازد.

ضرورت مقررات مناسب برای تسهیل فناوری‌های موجود و جلوگیری از درمان‌های غیر طبیعی

وی افزود: جمهوری اسلامی ملاحظه شدیدی روی این موضوع دارد که در این زمینه ورود پیدا نکند و باید از بخش نظارتی وزارت بهداشت تشکر کرد که ما به اصطلاح غربی‌ها Unproven Cell Therapy کم داریم و ازآن طرف نقص مقرراتی که در وزارت بهداشت داشتیم، از ترویج و رایج شدن مراکز علمی و دارای فناوری مناسب و سطح بالینی و اخلاقی که استفاده کنند، جلوگیری کرده است. در این زمینه سرمایه‌گذاری خوبی در کشور صورت نگرفته است.

بیدخوری عنوان کرد: امیدواری است که با تغییر مقرراتی که در وزارت بهداشت وجود دارد، همین طور کارخانه‌های بزرگ تولید سلول مانند شرکت فارمد که وابسته به پژوهشگاه رویان است در سطح وسیع اما حساب شده مقررات و قوانین اخلاقی را در این زمینه ارائه کنیم.

ایران را به عنوان پایتخت سلول‌های بنیادی می‌شناسند

همچنین رئیس سومین سمپوزیوم بین المللی سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی گفت: در خارج از کشور خصوصا در کشورهای آسیایی ایران را به عنوان پایتخت سلول‌های بنیادی می‌شناسند.

دکتر احمدرضا بهرامی اظهار کرد: در حال حاضر در سازمان ملل متحد رویکردی برای تضمین توسعه پایدار اتخاذ شده است و یکی از مهم‌ترین رویکردهای قرن ۲۱، پرداختن به علوم نوین است. علوم نوین شامل علوم مربوط به سلول‌های بنیادی نیز می‌شود.

وی ادامه داد: خوشبختانه کشور ما به سرعت و به خوبی با رویکردهای بین‌المللی منطبق شده است و به همین دلیل، ما در زمینه علوم نوین جزو کشورهای پیشرو دنیا هستیم. پیشرفت در زمینه علوم نوین خصوصا سلول‌های بنیادی در کشور جزو اولویت‌های ملی قرار گرفته است.

رئیس سومین سمپوزیوم بین المللی سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی تصریح کرد: برای توسعه علوم نوین در سطح ملی باید دستورالعمل‌هایی در تمام بخش‌های کشور اجرایی شود. این دستورالعمل شامل چهار مرحله است. اولین مرحله توسعه دانش پایه بود که به سرعت در کشور صورت گرفت. همچنین کشور ما در سطح بین المللی هم رویکرد بسیار خوبی داشته است.

بهرامی ادامه داد: دومین مرحله دستورالعمل توسعه علوم نوین ارتقا دانش فنی است. ما در کشور تاسیسات مرتبط با سلول‌های بنیادی را پایه گذاری کردیم. گام بعدی عمومی سازی و ترویج فواید علوم نوین از جمله سلول‌های بنیادین است که خوشبختانه در سیستم آموزشی این مسئله اجرا می‌شود. در حال حاضر تا حدودی این باور ایجاد شده که علوم نوین می‌تواند تولید ثروت، رفاه و سلامت اجتماعی را برای مردم به ارمغان آورد.

تبدیل دارایی‌ها به ثروت مستلزم هماهنگی و همکاری‌های بین بخشی است

وی بیان کرد: گام چهارم کاربست بوده بدین معنا که راه‌های استفاده به نحو احسن از سلول‌های بنیادی است که متاسفانه در بخش کاربست ما به شدت ضعف داریم. اگر ما بخواهیم تمام منابع و دارایی‌ها را به ثروت تبدیل کنیم باید یک هماهنگی و همکاری بین بخش‌های علمی درمانی و بخش خصوصی به وجود آید. بنابراین اگر ما ۹۸ درصد پیشرفت کنیم اما با بخش‌های دیگر همکاری نداشته باشیم توسعه علوم نوین و استفاده از سلول‌های بنیادی به نحو احسن و با بیشترین بهره‌وری محقق نخواهد شد.

رئیس سومین سمپوزیوم بین المللی سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی اظهار کرد: کارنامه ما در حوزه سلول‌های بنیادی بسیار درخشان است. همچنین از نظر سرمایه منابع انسانی و تاسیسات فنی هیچ مشکلی وجود ندارد ولی در حوزه تعامل با بخش خصوصی و مراکز علمی درمانی مشکل داریم. حل این مشکل یکی از رسالت‌های اصحاب رسانه است که بخش خصوصی و مراکز علمی و درمانی را ترغیب به حضور در میدان می‌کند. درصورت تحقق این تعامل و استفاده کامل از ظرفیت منابع کشور به پیشرفت‌های چشمگیری در زمینه علوم نوین و سلول‌های بنیادی دست خواهیم یافت.

ایران را به عنوان پایتخت سلول‌های بنیادی می‌شناسند

بهرامی در خصوص وضعیت ایران در زمینه علوم نوین در سطح جهان، گفت: در خارج از کشور خصوصا در کشورهای آسیایی ایران را به عنوان پایتخت سلول‌های بنیادی می‌شناسند. کشورهای خارجی با سنجش تمام جوانب ایران را به رسمیت می شناسند اما براساس آنالیزهای داخلی ما از ظرفیت کامل کشور استفاده نمی کنیم. به عبارتی فرایند دانش به بالین در کشور ما دلگرم کننده نیست. به عنوان مثال اگر شخصی دارد بر روی سلول‌های بنیادی پژوهش انجام می‌دهد، شکست بخورد هیچ سیستمی برای حمایت پژوهشگر وجود ندارد.

وی افزود: مشکل دیگری که فناوری سلول‌های بنیادین به آن دچار شده، مصادره عنوان علمی است. کشور ما با این حجم از منابع متاسفانه در زمینه بهره‌برداری به نقطه اوج نرسیده است یعنی ما نمی‌توانیم بگوییم که در حال حاضر از ظرفیت کامل استفاده می کنیم. ما می گوییم که از فلان کشور جلوتر هستیم اما ان کشور اندازه ما سرمایه و منابع دارد؟ خیر. آیا ما به طور کامل از ظرفیت کشور استفاده کرده ایم؟ خیر.

مسئولان در فرآیند دانش به بالین ما را یاری کنند

رئیس سومین سمپوزیوم بین‌المللی سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی گفت: این کنسرسیوم با همکاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد دانشگاه فردوسی و جهاد دانشگاهی در جهت رفع این مشکلات شکل گرفت. همه برای رفع مشکلات تلاش می کنند و از رسانه‌ها درخواست می کنم که ما را در این امر یاری کنند و پیغام بنده را به وزارت درمان و آموزش پزشکی وزارت علوم و تحقیقات و فناوری و معاونت علمی ریاست جمهوری برسانند که در فرایند دانش به بالین، ما را یاری کنند تا بتوانیم از استعدادها و منابع کشور به نحو احسن استفاده کنیم.

منبع: ایسنا خراسان رضوی